EDİRNE’de, onarıma alınan tarihi Selimiye Mescidi’nde padişahların ibadet yaptıkları, kapalı pozisyondaki hünkar mahfili de tamire alındı. Hünkar mahfilindeki tamirde, Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rus askerlerinin çalıp, ülkelerine gönderdiği tarihi İznik çinilerinin bulunduğu alan, olduğu üzere korunuyor. Selimiye Mescidi müezzini Gökhan Arda, hünkar mahfilinde bulunan çinilerin Osmanlı-Rus Savaşı’nda Edirne‘nin işgali sırasında Ruslar tarafından çalındığını belirterek, “En kısa vakitte tekrar asli yerine dönmesini bekliyoruz” dedi.
Edirne‘de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Mimar Sinan’ın ustalık yapıtı tarihi Selimiye Mescidi’nde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan kapsamlı onarım sürüyor.
Selimiye içi ve minarelerdeki çalışmalar ise kurulan 90 tonluk demir iskele kullanılarak sürdürülen onarım çalışmalarında, tarihi mescitte yalnızca padişahların ibadet ettiği hünkar mahfili de tamirata alındı. Hünkar mahfili, 40 çeşit, lale, sümbül ve menekşe motiflerinin işlendiği İznik çinilerinden oluşan duvarları, tavanlarındaki öbür çiçek işlemeleriyle dikkat çekiyor. ÇALINAN ÇİNİLERİN YERİ BOŞHünkar mahfilinde, onarım sırasında Osmanlı-Rus Savaşı’nda çalınan tarihi çinilerin olduğu kısmın birebir halde korunduğu görüldü. Caminin hünkar mahfilinden 1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşı’nda, Rus general Skoplef tarafından nadide çinilerin bir kısmı sökülerek, Rusya’ya gönderildiği belirtildi. Rusya’da bulunduğu belirtilen tarihi çinilerin geri getirilmesi Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın çalışmalarının sürdüğü kaydedildi. Selimiye Mescidi müezzini Gökhan Arda, caminin hünkar mahfilinde bulunan çinilerin Osmanlı-Rus Savaşı’nda, Edirne‘nin işgali sırasında Ruslar tarafından çalındığını belirterek, “Şu anda Rusya’da bir müzede hala sergilenmektedir. Devletimiz her yıl ülkemizden yurt dışına kaçırılan tarihi yapıtlarımız için bir bütçe ayırıyor ve bu bütçe ile biz, kendi tarihi yapıtlarımızı satın alıyoruz, bunları ülkemize getiriyoruz. Bunlar için de şu anda resmi yazışmalar yapılmış olup, gerekli yanıtlar bekleniyor. İnşallah en kısa vakitte tekrar asli yerine dönmesini bekliyoruz. Şu anda eteklerinden üst kısmına kadar hepsini söküp götürdüklerini görüyoruz. Bunlar İznik çinisi ve bunları tasarlayan Sultan 2’nci Selim’dir. Kıbrıs harbinden dönerken İznik’te bunları tasarlıyor ve o denli Edirne‘ye dönüyor. Mutasarrıfı kendisidir. İçinde 40’ı aşkın lale, sümbül, menekşe, gül motiflerini barındırıyor. 1569 yılında bunlar yapıldı. Sene 2022, hala daha yeni yapılmış üzere. Burada Osmanlı padişahlarının sanata verdiği değeri görüyoruz. Her bakımdan donanımlı olduklarını görüyoruz. Bugün Fatih, Yavuz, 2’nci Selim, her birinin bu manada İslam sanatlar tarihine çok büyük katkıları olduğunu tabir edebiliriz” diye konuştu.REPLİKALARINI YAPIYORLARÖte yandan Edirne‘de bulunan Rumeli Kültür ve Sanat Akademisi’nde kursiyerler, Osmanlı ve Edirne‘ye ilişkin desenler ile Osmanlı’dan kaçırılarak yurt dışındaki müzelere götürülen çinilerini replikalarını yapıyor. Selimiye Mescidi başta olmak üzere Muradiye Mescidi ve Edirne Sarayı çinilerinden örnekleri, tabak, vazo, şekerlik üzere nesnelere yapılıyor.
Seramik ve çini usta öğreticisi Işıl Talaşmanlı, Selimiye Mescidi’nin hünkar mahfilindeki çinilerin çok ihtimamla yapılan İznik çinileri olduğunu belirterek, “Osmanlı- Rus Savaşı’nda bu çiniler Rus askerleri tarafından yurtdışına kaçırılıyor. Şu anda da Dışişleri Bakanlığımız çinileri geri almak için çalışmalar başlattı. Biz de burada Edirne Valiliği projesi kapsamında bu çinileri günümüze kazandırıp yaşatmaya çalışıyoruz. Bugüne kadar Selimiye Mescidi hünkar mahfilindeki çinileri elimizden geldiğince, aslına uygun olarak yapıp yaşatmaya çalışıyoruz. Seramik karolar ve değişik nesneleri çalışabiliyoruz. Bu çinilerdeki motifler, yüzlerce çiçeklerden esinlenmiş. Bunu çalıştıkça da görüyoruz. Çok farklı farklı özel desenler ortaya konulmuş. Biz de çok keyif alarak çalışıyoruz, heyecanlanıyoruz motifleri ortaya çıkarırken öğrencilerimle birlikte. Çok keyifli bir biçimde çalışıp günümüze kazandırmaya çalışıyoruz” dedi.