Kıbrıs‘ta 1963-1974’te ve 1974’te Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Türkleri Rumların baskı ve zulmünden kurtarmak, Ada’da barışı tesis etmek emeliyle düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı sürecinde şehit olan Kıbrıs Türklerinin anıları, ülkedeki şehitlik ve müzelerde yaşatılıyor.
AA muhabiri, başşehir Lefkoşa’daki Taşkent Şehitliği, Taşkent Şehitliği Müzesi ile Gazimağusa’da yer alan Muratağa Sandallar Şehitliği ve Atlılar Köyü Şehitliği’ni ziyaret ederek şehitlerin kabirleri, şahsi eşyaları ve başka anılarını yerinde görüntüledi.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde çoğunluğu bayan ve çocuklardan oluşan 126 kişi, EOKA mensubu teröristler tarafından Kıbrıs Barış Harekatı’nın ikinci safhasında (14-16 Ağustos 1974) şehit edildi.
Katliam çukurunda vahşice öldürülmüş olarak bulunan şehitler, toplu olarak Eylül 1974’te Muratağa Sandallar Şehitliği’ne defnedildi.
Türkiye’nin katkılarıyla 2016’da Muratağa Sandallar Şehitliği yenilenirken şu ana kadar DNA testi yapılmış 86 şehit, buraya devlet merasimiyle defnedildi.
Muratağa ve Sandallar köyünde 89 kişi şehit edilirken yalnızca bir kişinin cesedi bulunamadı ve öteki ikisinin defin merasimi için DNA testi sonuçları bekleniyor.
Şehitlikte, katliamın fotoğrafları ile katliama ait gazete kupürlerinin bulunduğu bir kısım de yer alıyor.
Son olarak 20 Aralık 2021’de, Kayıp Şahıslar Komitesi’nin hafriyat çalışmaları sonucunda kimlik tespiti tamamlanan 11 Kıbrıs Türkü çocuk şehidin cenazesi, düzenlenen devlet merasimiyle Muratağa Sandallar Şehitliği’ne defnedilmişti.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde şehit edilenlerin, en genci 16 günlük Selden Ali Faik, en yaşlısı ise 95 yaşındaki Hüseyin Osman olmak üzere birçoklarının bayan ve çocuklardan oluştuğu biliniyor.
Atlılar Köyü Şehitliği
Atlılar köyünde ise 14 Ağustos 1974’te 37, öncesinde ise 4 kişi Rumlarca şehit edildi. Atlılar Köyü Şehitliği’ne 16 Ağustos 1974’te katliam çukurunda bulunan şehitler toplu olarak defnedildi.
Burada, şehitlerin isimlerinin ve yaşlarının yer aldığı kısım ile mezarlıklar da yer alıyor.
Büyük bir vahşetin yaşandığı Atlılar köyüne ilişkin şehitliğin ileride yenilenmesi ve DNA testiyle kimliği tespit edilen şehitlerin buraya definlerinin yapılması öngörülüyor.
Kıbrıs’taki Kayıp Şahıslar Komitesi, 1963-1974’te kayıp olarak listelenen bireylerin cenazelerinin gömüldükleri yerlerden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve yakınlarına iade edilmesi için çalışmalar yürütüyor.
Taşkent Şehitliği
2014’te açılışı yapılan Taşkent Şehitliği’ne birinci şehit defin süreci yeniden o yıl içinde gerçekleştirildi. Daha sonra 2016’da kimlikleri tespit edilen öbür Taşkentli şehitler de buraya defnedildi.
Taşkent Şehitliği’nde her yaştan 73 şehidin mezarı yer alıyor.
Şehitliğin yan kısmında ise Taşkent Şehitleri Müzesi bulunuyor.
Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği ve Taşkent şehitlerinin ailelerinin dayanağıyla 2014’te açılan ve 2016’da genişletilen müzede, şehitlerin fotoğrafları ve şahsi eşyaları sergileniyor.
Müzede, şehitlerin defin merasimleri ve cenazelerinin bulunması çalışmalarından kareler ile şehitlerin bulunduğu mezarlıktan getirilen topraklara da yer veriliyor.