Son dakika haberi! Emelilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kimleri kapsayacak, EYT’de yaş hududu olacak mı, EYT ne vakit çıkacak? Taban fiyatta beklenti karşılandı mı, orta artırım yapılacak mı? Memur ve emeklilere artırım oranı ne kadar olacak? Çalışanların vergi dilimleri konusunda bir düzenleme yapılacak mı?
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Habertürk’te katıldığı canlı yayında gündeme ait soruları yanıtladı.
Bakan Alım, 8 Eylül 1999’dan evvel işe girmeyenlerin ne kadar borçlanırsa borçlansın EYT’den yararlanamayacağını EYT’nin bu tarihten evvel işe başlamayı mecburî kıldığının altını çizdi. Bakan Alım, EYT’de yaş hududu konusunda şimdi karar verilmediğini, çalışmanın 26 Aralık’ta Cumhurbaşkanı’na sunulacağını belirterek, en geç ocak ayında Meclis’e geleceğini söyledi.
İşçilerin taban fiyat artışanından mutlu olduğunu belirten Bakan Alım, taban fiyata orta artırım konusunda ise “Olağanüstü koşullarda yine müdahale ederiz, geçen sene nasıl temmuz ayında müdahale ettiysek gereksinim olursa geçen yılki üzere artırım yapılabilir.” tabirini kullandı.
Bakan Alım, çalışanların vergi dilimine ait de açıklama yaptı. Alım, “Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi dilimlerinde düzenlemeyle ilgili bir çalışma yapıyor. Hazine ve Maliye Bakanımız açıkladığı vakit bunun da çok olumlu tesiri olacaktır. Çalışanları çok rahatlatacak. Yani ‘Ocak ayında aldığımız maaşı niçin temmuzda, ağustosta alamıyoruz’ eleştirisini cevaplayacak bir düzenleme çalışması yapılıyor.” dedi.
Emekli maaşlarına ne kadar artış yapılacağı sorusuna da karşılık veren Alım, “Aralık ayı enflasyonu açıklandıktan sonra Ocak ayında muhakkak olacak. Aralık ayında enflasyon düşüşü devam edecek. Biz tüm bunları kıymetlendirerek alım gücünü destekleyecek oranda karar vereceğiz. Memura ve emekliye enflasyonun üzerinde artırım yapacağız.” diye konuştu.
Bakan Alim’in açıklamalarından öne çıkanlar şu biçimde;
ASGARİ FİYAT ARTIŞI BEKLENTİYİ KARŞILADI MI?
Sendikaların âlâ oldu demesini beklemek gerçek değil. Türk-İş daha evvel açlık hududunu 7 bin 785 lira olarak açıklamıştı. Bu bilimsel olmayan tespitler üzerine yapılmış bir çalışma. Onlar taleplerini güçlendirmek için bu türlü şeyler yapabiliyorlar. Lakin kamuoyunun bunu bu türlü algılaması epeyce problemli oluyor. Kendi konumlarını güçlendirmek için yaptıkları açıklamalar sorunu güçleştiriyor. Sokağın beklentisi ile personellerin soruna bakışı farklı.
“İŞÇİLERİMİZİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU TABAN FİYATTAN MEMNUN”
Türkiye’deki açlık sonu, yoksulluk sonu üzere tartışmalar büyük çoğunluğu bilim dışıdır. Bilimsel araştırma mantığına dayanmamaktadır. Ankara’da 15 marketten alınan fiyatla, Türkiye’nin açlık hududu algısını yönetmek nasıl bir sorumsuzluktur? Bunu şiddetle reddediyorum. Bizim belirlediğimiz minimum fiyat çalışanların büyük çoğunluğu tarafından makul bulunmuş, pahalı bulunmuştur. Bugünkü kurallarda verilebilecek taban fiyattır. Artık enflasyon ve kur sabitlenmiş durumda. Güç fiyatlarında yükseliş yok, hatta bir ölçü düşüş var. Minimum fiyatın yükselmesinin bütün fiyatlara yansıyacağını söylemek mümkün değil. Bu artış enflasyonu sonlu derecede tesirler.
ASGARİ FİYATA ORTA ARTIRIM OLACAK MI?
Enflasyon denetim altına alındı. Yıl sonunda yüzde 20’lere düşeceğini iddia ediyoruz. Mayıs-haziran periyodunda yüzde 35-40 düşmesini bekliyoruz. Cumhurbaşkanımız ‘Önümüzdeki yıl sonunda yüzde 20’leri göreceğiz, kaygı etmeyin’ dedi. 1 yıl evvel savaş, pandemi olacağını biliyor muyduk? İnanılmaz şeyler olmazsa bizi yıl sonuna kadar götürecek taban fiyat belirledik. Harikulâde koşullarda tekrar müdahale ederiz, geçen sene nasıl temmuz ayında müdahale ettiysek gereksinim olursa geçen sene üzere artırım yapılabilir.
MEMUR-EMEKLİ MAAŞLARINDA ARTIŞ NE KADAR OLACAK?
Aralık ayı enflasyonu açıklandıktan sonra Ocak ayında aşikâr olacak. Aralık ayında enflasyon düşüşü devam edecek. Biz tüm bunları kıymetlendirerek alım gücünü destekleyecek oranda karar vereceğiz. Memura ve emkliye enflasyonun üzerinde artırım yapacağız.
“EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞLARINI YİNE ELE ALACAĞIZ”
En düşük meblağda maaş alan emeklilerin sayısı 500 bin civarında. Bu şahıslar, prim gün sayısını tamamlamayan, çoğunluğu Bağ-Kur’lu ve devletin “Gelirsiz insan bırakmayalım” kanısıyla hareket ederek borçlandırma yoluyla emekli ettiği şahıslar. Nasıl ki toplumsal devlet, ‘Gelirsiz kimseyi bırakmayalım’ diye bir düzenleme yaptıysa birebir formda bunların gelirlerini yine ele alarak düzelteceğiz. En düşük emekli maaşı, bütün oranlar belirlendikten sonra ortaya çıkacak.
ÇALIŞANLARIN VERGİ DİLİMLERİ
Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi dilimlerinde düzenlemeyle ilgili bir çalışma yapıyor. Hazine ve Maliye Bakanımız açıkladığı vakit bunun da çok olumlu tesiri olacaktır. Çalışanları çok rahatlatacak. Yani ‘Ocak ayında aldığımız maaşı niçin temmuzda, ağustosta alamıyoruz’ eleştirisini cevaplayacak bir düzenleme çalışması yapılıyor.
EYT KİMLERİ KASPSAYACAK?
En çok sorulan soru, ‘Prim gün sayım şu kadar eksik, bunu borçlanabilir miyim? 8 Eylül 1999’dan evvel işe girmemişsen ne kadar borçlanırsan borçlan olmaz. Mevcut maddemizde olan haklar devam edecek. Bir öbür mevzu, yurt dışında çalışanların durumu. Yurt dışında kurumlarımıza fevkalâde müracaat edenler var, kuyruklar oluşmuş. Orada da emsal baş karışıklıkları var. Onlar da ‘Hemen gidip prim gün sayılarımızı tamamlayalım, emekli olalım’ diye kuyruklar oluşturuyor. Onlarda da birebir şeyler geçerli. EYT, 8 Eylül 1999 öncesi işe başlamayı zarurî kılıyor. Dünyanın neresinde olursanız olun.
EYT’DE YAŞ HUDUDU OLACAK MI?
Bu, ‘Evet’ ya da ‘Hayır’ diye cevap verilecek bir mevzu değil. Bütün bu çalışma bittikten sonra, toplam tabloyu gördükten sonra onu değerlendireceğiz. Yaş hududu konusunda şimdi karar verilmedi. Bu aya kadar yaklaşık sayı, 1 milyon 900 bin kişi. Ocak ayında 2 milyon civarında yahut biraz geçer. Prim günü sayısı ve hizmet yılı müddeti koşullarına uyanların sayısı bu. Şayet hiçbir yaş sonu olmazsa bunlar kapsama giriyor. EYT düzenlemesi çıktıktan sonra süreç içinde faydalanabilecek toplam kişi sayısı ise 5 milyon 700 bin civarında.
EYT NE VAKİT ÇIKACAK?
Bu hafta çalışmayı bitirmeye çalışıyoruz. İddia ediyorum, bu ay sonuna kadar Meclis’e götürürüz. Bitirebilirsek bu ay içinde, bitiremezsek ocakta. Sayın Cumhurbaşkanımıza 26 Aralık’ta son durumu arz edeceğim. En geç ocak ayında Meclis’e intikal ettirdiğimiz vakit Meclis’in kararlaştırma sürecine bağlı olarak tamamlanır.