İşçi, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Taban Fiyat Tespit Komitesi, 2022’nin ikinci altı ayında taban fiyata yapılacak artışı belirlemek üzere toplandı.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in başkanlığında, Bakanlığın Reşat Moralı Salonu’ndaki toplantıda, Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) Genel Lideri Ergün Atalay ve Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) İdare Heyeti Lideri Özgür Burak Akkol da yer alıyor. Toplantıda, personel kesiti ismine TÜRK-İŞ, patron kesiti ismine TİSK minimum fiyatta yapılacak artışa dair görüş ve tekliflerini sunacak.
ŞU ANDA 4253 LİRA
2021’de brüt 3 bin 577 lira, net 2 bin 825 lira olarak uygulanan taban fiyat yüzde 50’lik artışla 2022 yılı için brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira olarak belirlenmişti. Minimum fiyatın patrona toplam maliyeti, bir emekçi için 5 bin 879 lira 70 kuruş seviyesinde. Bunun 5 bin 4 lirasını brüt taban fiyat, 775 lira 62 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 100 lira 8 kuruşunu ise patron işsizlik sigorta fonu kalemi oluşturuyor.
İŞÇİ VE PATRON TEMSİLCİLERİ KONUŞMA YAPTI
Toplantının başında sırasıyla TİSK Lideri Burak Akkol ve Türk İş Genel Lideri Ergün Atalay da taban ücrettin beklentilerine lisana getirdi.
TİSK Lideri Özgür Burak Akkol:“Hem personel tarafı hem devletimizin himayelerinde hem de patronlarımızın mutabakatıyla orta bir artırım gereksiniminde mutabık olduk. Buraya isteyerek geldik. Vatandaşımızın beklentisinin karşılanması konusunda TİSK olarak tam bir mutabakatla buradayız. Güç fiyatları dedik, yanı başımızda savaş var. Birebir belirsizlikler emekçilerimizi iş sahiplerini etkiliyor. İstikrarlı bir minimum fiyat tespiti yapılmasında TİSK elini taşın altına koyacaktır. Son buluşmamızda 40 yıllık konuşulan hayata geçti. Onlardan bir tanesi yüzde 50’lik bir artırım yapıldı. Sayın Bakanımız da çok düzgün bilir. Taban fiyattan vergi alınmaması bahsidir. Minimum fiyattan vergi alınmıyor. 14 milyon çalışanın minimum fiyat kadar kısmının vergi alınmaması bu komitenin çıktısıdır. Hoş bir mutabakat olmuştu. 3’lü imza ile kamu, patron, personel kesitinin mutabakatıyla tamamlanmıştı. Değerli çalışanlarımızı işletmelerimizi koruyan, ihracat yapan işletmelerimizi koruyan istikrarlı bir süreç olacağını ümit ediyorum.”
Türk İş Lideri Ergün Atalay:“Sayın bakanım uzun yıllar sonra birinci kez minimum fiyatla ilgili bir toplantı yapıyoruz. Haziran ayı sonlarına yanlışsız. Artık bu son 5 aydır enflasyonda olan yüksek artış bilhassa besinde olan artıştan kaynaklı bir iş. Bu toplantı ile ilgili bizi buraya davet ettiğiniz için sayın Cumhurbaşkanına da teşekkür ediyorum. Sayın Bakanım taban fiyatla ilgili son 5 aydır ocak ayında hoş bir artırım yaptık fakat maalesef bu artırım bilhassa besindeki yüksek enflasyondan ötürü eridi. Dar ve sabit gelirli çalışanlar ülkede en büyük badireyi çeken toplumun bölümü. Beşerler ekonomik ıstırap içerisindeler onun için bu toplantı oluyor.Geçen hafta Cumhurbaşkanını ziyaretinden sonra toplantı organize edildi. Enflasyon ortada bu enflasyon çerçevesinde kamuoyunu, minimum ücretliyi nefes aldıracak bir düzenleme olmasını istek ediyorum.”
BAKAN ALIM: KURUL ÇALIŞMALARINI YARIN SONUÇLANDIRACAK
Akkol ve Atalay’ın akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Alım kelam aldı. Kurulun çalışmalarını yarın sonuçlandıracağını söz eden Bakan Alım, “Bakan Alım ” Türkiye imkanlara sahip bir ülkedir. Bugün geldiğimiz ortamda çalışanlarımızın enflasyon karşısında korunması bizim misyonumuzdur, bunu yapmak zorundayız. Bu bahiste da elimizdeki en âlâ araç taban fiyatı tekrar belirlemektir. 6.5 milyona yakın bir kısmı oluşturuyor. Onlarla hudutlu değil, onların üstünde maaş alanlarda da müspet tesir yapacaktır” dedi.
Bakan Alim’in açıklamalarından satırbaşları şöyle:“Türkiye aralık ayı sonunda tarihi bir taban fiyat mukavelesine imza atmış bulunuyordu. Bundan tüm toplum, çalışanlar hatta çalışanlar değil orta sınıflar da şad olmuştu. Taban fiyat yalnızca minimum ücretlilerle hudutlu olmayan toplumsal tesirleri olan bir fiyat ünitesidir. Bir işyerinde minimum fiyat belirlendiği vakit minimum fiyatın üzerinde çalışanların da fiyatlarını aşikâr bir halde üste gerçek patronun çekmek mecburiyetinde hissettiği hiyerarşik bir yapı var.
Asgari fiyatın sonu olmadığını görmek lazım. Pandemiden sonra büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya kaldık yalnızca Türkiye değil dünya büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya kaldı. Emtia zincirlerinin kopmasına, ulaştırma zincirlerinin kopmasına üretim yapılarında önemli problemlerin çıkması halinde biçimlendi. Bunun Türkiye’ye yansımaları daha fazla oldu.
Geçtiğimiz yıl 50 milyar dolar güç kaynaklarına ayırdığı para bu sene 100 milyar doları geçmiş bulunmaktadır. Nasıl büyük bir problemle karşı karşıya olduğumuzu 50 milyar doların üzerindeki farkla görmek mümkün. Döviz fiyatlarındaki dalgalanmaların iktisattaki negatif tesirini dikkate aldığımız vakit enflasyonun gerçek sebeplerini daha objektif bir biçimde görmemiz mümkün. Enflasyon ortamından çıkış konusunda da Türkiye gayret ediyor.
“GELECEĞE DAİR İNANÇ DUYUYORUZ”
Enerji kaynaklarını düzenlenmesinin bizim kendi irademizle yapmamız mümkün değil. 40 dolarlardan brent petrolün 120 doların üzerine geçtiği bir devirden geçtik. Bizim irademizin dışında yeni sorunlara yol açıyor. Biz bu sorunun tahlili konusunda kararlı adımlarla ilerlemek durumundayız.
Türkiye’nin birinci çeyrekte yakaladığı yüzde 7.3’lük büyüme Türkiye’nin üretim gücünün arttığını göstermektedir. Bu bizim geleceğe dair duyduğumuz inancın en kıymetli kaynaklarından biridir.
Bir öbür kaynağında büyümenin iç talep kaynaklı değil ihracata dayalı ihracatın da sanayi üretimine dayalı bir büyüme olmasıdır. Üretimdeki gücümüz Türkiye’nin gelecekte bu sıkıntıları aşmasına dönük sağlıklı bir pencere içerisinden bakılmasını göstermektedir.
“TÜRKİYE O KAPILARI ÇALMAYACAK YERDEDİR”
Bütün bunlar bize şunu gösteriyor. Enflasyon var lakin biz üreterek enflasyonu aşacağız. İhracat yaparak döviz üreterek aşacağız. Döviz üretmeden enflasyonu aşmak mümkün değildi. Türkiye IMF’in kapısını çalıyordu. Türkiye çok şükür o kapıları çalmayacak bir yerdedir. İktisadı döviz üretir hale gelmiştir.
Bir çok ülkede bu sorun yaşanıyor. Üretim içerisinde enflasyonla uğraş etmek bizim geleceğe ümitle bakmamızı sağlıyor. Birtakım ülkeler sakinlik içerisinde enflasyon yaşıyor. Türkiye bunun uzağındadır ve üreterek bu sorunu çözmenin imkanlarına sahip olan bir ülkedir.
Asgari fiyat toplantısında üzerinde durmamız gereken sorun şudur. Enflasyonun gelir dağılımını bozucu tesiri. Gelir dağılımını düzenleyen 2 sistem vardır. Rekabetçi piyasa ortamı ve toplumsal devletin politikalarıdır. Gelir dağılımını bozucu tesir türlü dallar ortasındaki rekabetin düzenleyici tesiriyle çözülür. Farklı gelir kümeleri ortasında rekabetçi piyasa tesiriyle gelir dağılımının piyasanın düzenleyici sonuçlarını görmek mümkündür.
“DEVLET ÖNLEMLERİNİ DEVREYE SOKMAK ZORUNDAYIZ”
Çalışanlar kendi gelirlerini düzenleyemedikleri için orada toplumsal devletin devre girmesi gerekmektedir. Biz çalışanlarımızı, Türkiye’nin üretim gücünün en kıymetli temeli olan işçilerimizi koruyacak toplumsal devlet önlemlerini devreye sokmak mecburiyetindeyiz. Minimum fiyatın olağan vakitte toplanması gerektiğini söylemiştim. Bugün gelen noktada çalışanların enflasyonun tahribatı karşısında korunması bizim misyonumuzdur. Taban fiyat yalnızca minimum fiyat kapsamında olan 6 küsür milyon çalışanımızı oluşturuyor. Onlarla sonlu değildir. Onların üzerindeki gelir kümelerinin da fiyatlarında müspet tesir yapacak bir ögedir.
İlk 1000 içerisindeki örgütlenme sayısı yüzde 13-14’e yakındır bu önemli bir problemdir. Taban fiyat dışında Türkiye’deki işçiler örgütlenmediği vakit fiyatlar taban fiyat seviyesine sıkışmaktadır. Bunun açılması için örgütlenmenin önünü açmamamız lazım.”