2017’den beri cezaevinde bulunan, 301 madencinin öldüğü Manisa Soma faciasında personellerin avukatlığına yapan Selçuk Kozağaçlı, Amasra’daki maden kazasıyla ilgili “Bu ülke tarihinin benim avukatlık yaptığım yirmi altı yılı boyunca hiç ‘iş kazası’ görmedim. Bundan emin olun. Hepsi, muhakkak bir failin, sermayenin, işverenin, devletin, müdürün kusuru ve hatta kastıyla gerçekleşmiş yaralama ve öldürme eylemleriydi” dedi. Kozağaçlı, Cumhuriyet tarihinde madenlerde ölen üç çalışandan ikisinin AKP iktidarı devrinde ömrünü yitirdiğini söyledi.
Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Lideri avukat Selçuk Kozağaçlı Soma Davasının ve birçok adalet aranan belgenin istekli avukatlığını yapıyordu. 2017 yılında “Terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı. Kozağaçlı’ya yöneltilen suçlamalar ortasında “Soma’da halkı hükümete karşı kışkırtma” da yer alıyor.
Avukat Selçuk Kozağaçlı, Halk TV’den Seyhan Avşar‘ın sorularını cezaevinden yanıtladı:
Öncelikle nasılsınız? Cezaevinde günleriniz nasıl geçiyor? Cezaevinden gündemi takip ettiğinizi biliyorum. Yaklaşık dört yıldır cezaevindesiniz. İçeriden dışarıyı nasıl gözlemliyorsunuz?
Çok teşekkür ediyorum. Aklımız daima sizde, hatta diyebilirim ki hiç içeri girmedik daima dışarıdaydık ve galiba hiçbiriniz dışarıda değilsiniz; topyekûn kapatıldık. Bir yandan burada şartlara direnirken öbür yandan da olup biteni takip etmeye çalışıyoruz. Aklımızın olanca açıklığıyla karamsarız ve irademizin bütün gücüyle iyimseriz. Kesinlikle bu yoz ve halk düşmanı gidişe daima birlikte dur diyeceğiz. Emin olun en hafif kıpırtıyı, en küçük direnişi, uğraşı hissediyoruz, yaprak kıpırdasa kendimizi orada, yanınızda hissediyoruz.
Sizinle yaptığım bir söyleşide, “Soma’nın hesabı sorulmadan her uykumuz yarım, her gülümsememiz buruk olacak” demiştiniz. Soma’da adalet sağlanamamışken 41 personel daha maden ocağında can verdi. Maden personellerinin “makûs kaderi” ülkemizde neden değişmiyor sizce? Uykularımız daima yarım, gülümsemelerimiz daima buruk mu olacak?
Bu ülkenin avukatları daima tetikte yaşamak zorunda. Meslek hayatım boyunca gittiğim her bir düğüne karşılık yirmi cenaze merasimine katıldım. İş cinayetlerinde Avrupa birincisi -ve dünya üçüncüsü- bir ülkede avukat olmak bu manaya geliyor. “Makûs Kader” demişsiniz. Gerçek lakin “makûs” yalnızca uğursuz, makus manasına gelmiyor, tıpkı vakitte aksi çevrilmiş, baş aşağı getirilmiş demek. Yani fakat ayakları üzerine düzelterek hakkından gelinebilecek bir kötülük. O da hareketle, iradeyle mümkün. Şayet birisi çıkıp da kitlesel olarak katledilmemize “Kader Planı” derse; O demekle kalmaz savcı, hâkim, mahkeme sizi değil de onu dinleyerek katilleri cezasız bırakırsa tahminen de artık şöyle söylememiz gerekiyor: “Hukuk yazgıdır ve siyaset, bir mukadderata sahip olmaktan kurtulmak için yaptığımız şeydir.” Özkan Agtaş, o çok etkileyici “Ceza ve Adalet” kitabını bu cümleyle bitirir. Yani siyaseten kelam alabildiğimizde o makûs bahtı ayakları üzerine çevirebileceğimize inanın. “İş kazası davası” halinde tecelli eden hukukî yazgımızdan kurtulmak zorundayız. Örgütlenmek, direnmek, çaba etmek zorundayız. Dava bunun yalnızca küçük bir kesimi.
İş cinayetleri için yaptığınız bir açıklamada ise bunlara “kaza” denilemeyeceğini söylüyorsunuz ve neden kaza denilemeyeceğini açıklıyorsunuz. Lakin maden katliamlarında çoklukla failler “taksirle insan öldürme” kabahatinden yargılanıyor. Bir hukukçu olarak bu durumu nasıl açıklarsınız?
“Taksir” sözü “kusur” ile birebir kökten geliyor. Kaza da taksir de istenmeyen sonuçlara işaret eder. Kazanın taksirden farkı, asla, hiçbir biçimde öngörülemeyecek olmasıdır. O madenin üzerine uçak düşseydi; “Niye bunu öngörüp önlem almadınız” demezdik. Kehanet değil, bilimden, akıldan, meslekten, somut olgudan kaynaklı öngörüden kelam ediyoruz.
“Ölümlerde sorumluluklarını gizliyorlar”
Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürü Kazım Eroğlu 2013’te sekiz emekçinin ömrünü yitirmesine neden olan Kozlu maden faciasının failiydi. Eroğlu bu iş cinayetinin baş sorumlusu olarak yargılandı. Bu süreçte Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2017 yılında Türkiye Taşkömürü Kurumu idare heyeti başkanlığı ve genel müdürlük misyonlarına vekâleten, 2018 yılındaysa asli olarak atandı. İşçilerin vefatından sorumlu birisinin siyasi iktidar tarafından bu türlü bir kuruma atanmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yeni Çeltek’i, Kozlu’yu saymıyorum; yalnızca bu iktidar periyodunda 2003 Ermenek’ten bu yana, Küre, Kemalpaşa, Dursunbey, Karadon, Soma ve bir defa daha Ermenek, Siirt ve nihayet Amasra yaşandı. 475 toplu madenci vefatı ve toplamda 2 bin ferdî madenci vefatından kelam ediyoruz. Bütün Cumhuriyet tarihinde madenlerde ölen üç emekçiden ikisi bu adamların elinde ölmüş. Yani Eroğlu gibilerinin, bırakın TTK genel müdürü olmayı pazarda kömür tezgâhının başında bile tutulmaması gerekir. Bu adamların kömürle, kömür parası ve rantıyla bağını kesmek zorundayız. Aksi takdirde, mahpusta tutulamadıkları için yine ve yine öldüreceklerdir. Siyasal iktidarlara ve sermayeye kazandırdıkları paranın karşılığını bu atamalarla alıyor, ölümlerde sorumluluklarını gizliyor ve cezasız kalıyorlar.
“Katillerin dışarıda olması kimseyi karamsarlığa sevk etmesin”
Soma katliamında ömrünü yitiren emekçilerin ailelerinin avukatlığını yapıyordunuz. Sizinle bir arada meslektaşınız Can Atalay da Soma için adalet gayreti veriyordu ve 18 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Adliye koridorlarında, duruşma salonlarında bir arada olmanız gerekirken siz tıpkı cezaevindesiniz. Soma’nın failleri ise özgür. Neler söylemek istersiniz?
Doğru, Can ve ben hapisteyiz. Lakin bizi kapatanların yanıldıkları yer şurası; ne Can ne de ben biriciğiz. Bu alanda artık dünyanın en uygunu avukat grupları ile çalıştık, kömür madenini maden mühendisleri kadar, kimilerinden daha âlâ öğrenmiş avukatlar yetiştirdik. Güçlü avukat örgütleri inşa ettik. Bizi mahpusta tutmak işlerine yaramaz. Lütfen bu meslektaşlarımızı takip edin, destekleyin. Yıllar geçtikçe sürecin en gerçek bilgisini ve talebini onların seslendireceğini fark edeceksiniz. Biz de boş durmayız. O belgeler gelir, buradan çalışırız. Katillerin bugün dışarıda olması, bir müddet dışarıda kalması kimseyi karamsarlığa sevk etmesin. Soma, Çorlu, Hendek yahut Amasra; asla vazgeçmeyiz, terk etmeyiz, yılmayız. Adalet talebini ne vaktin ruhuna ne de vaktin adliyesine terk ederiz.