Kış aylarında yaygın olarak görülen soğuk algınlığı; corona virüsler, rinovirüsler, adenovirüsler ve RSV yani respiratuar sinsisyal virüslerin neden olduğu bir üst teneffüs yolu hastalığıdır.
Pandemi sürecinin son devirlerinde koronavirüs belirtileriyle de karıştırılmakta olan soğuk algınlığı sorunu, çok daha hafif atlatılabilmektedir. Ek olarak nezle sıklıkla griple de karıştırılmaktadır. Nezle ile grip ortasındaki en büyük fark gripte burun akıntısı ve hapşırma olmamasıdır. Ayrıyeten gripte yüksek ateş olağan bir bulgu ilken nezlede az olur baş ağrısı eklem ve kas ağrıları gripte olabilir nezlede beklenmez. Nezle gribe nazaran daha hafif atlatılan bir hastalıktır.
SOĞUK ALGINLIĞI NASIL BULAŞILIR?
Soğuk algınlığı, havadaki virüs taşıyan damlacıkların solunması, yutulması ya da enfeksiyon içeren objelere temas edilmesiyle bulaşabilir. Virüsler etrafta uzun bir mühlet boyunca yaşayabilirler. Daha sonra siz elinizle virüslü yüzeylere temas edip yüzünüze, gözünüze, burnunuza elinizi sürdüğünüzde size de bulaşır.
Düşük bağışıklık sistemine sahip bireyler, hijyenin çok uygun olmadığı yerlerde bu virüse maruz kalıp, etrafına de bulaşmasına ön ayak olabilirler.
Hijyeni ebediyen ön planda tutmak, soğuk algınlığı geçiren beşerlerle yakın temastan kaçınmak, sigara içilen ortamlardan uzak durmak, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik beslenme nizamı, spor planı şekillendirmek, havasız ve kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçınarak virüslerin bulaşmasını tedbire yoluna gidebilirsiniz.
SOĞUK ALGINLIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Genellikle meskende birkaç gün dinlenmeyle geçebilen nezle sorunu, küçük çocuklarda biraz daha uzun sürebilmektedir. Beden virüse maruz kaldıktan 1-3 gün sonra belirtiler gözlenmeye başlamaktadır.
Soğuk algınlığının en önemli belirtileri şunlardır:
· Ateş ( fazla yüksek olmaz),
· Boğaz ağrısı, boğazda yanma,
· Burun akıntısı, burunda tıkanıklık,
· Hapşırma,
· Kuru öksürme,
· Gözlerde sulanma ve yanma hissi,
· Kulaklarda dolgunluk,
· Baş ağrısı,
· Halsizlik ve yorgunluk.
Bu belirtiler, bireyden bireye değişmekle birlikte bazen ağır da seyredebilir. Örneğin geçmeyen yüksek ateş olduğu durumlarda meskende kendi kendine geçmesi beklenmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.
Ancak genelde soğuk algınlığı nedeniyle ortaya çıkan ateş belirtisine yetişkinlerden çok, küçük çocuklarda daha sık rastlanmaktadır. Burun akıntısı ve hapşırmanın nedeniyse bedenin buruna yerleşen virüsleri atmaya çalışmasıdır.
SOĞUK ALGINLIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Soğuk algınlığının direkt tesirli bir tedavisi yoktur. Antibiyotiklerin soğuk algınlığı virüslerine karşı bir yararı yoktur ve tabip tarafından teşhis edilen bakteriyel bir enfeksiyon olmadığı sürece kullanılmamalıdır. Soğuk algınlığı tedavisi, hastalığın görülen belirti ve semptomların giderilmesine yöneliktir.
Soğuk algınlığına karşı kullanılan çeşitli ilaçlar vardır. Bunlar ortasında öncelikle ağrı kesiciler bulunur. Birçok birey soğuk algınlığı sürecinde görülen ateş, baş ağrısı ve boğaz ağrısı için hafif ve reçetesiz ağrı kesicilere yönelir. Bireyler bu hafif ağrı kesicileri mümkün olan en kısa müddet için kullanmalı ve yan tesirlerden kaçınmak için etiket talimatlarını harfiyen uygulamalıdır.
Yetişkinler, dekonjestan yani burun açıcı damlalar yahut spreyleri beş güne kadar kullanabilir. Bu ilaçlarda uzun periyodik kullanım, yan tesirlere neden olabilir.
6 yaşından küçük çocuklar asla dekonjestan damla yahut sprey kullanmamalıdır. Benzeri bir halde dört yaşından küçük çocuklara öksürük şurubu yahut soğuk algınlığı ilaçları verilmesinden kaçınılmalıdır.
Daha büyük çocuklara da öksürük yahut soğuk algınlığı ilaçları verilmesi tavsiye edilmez, lakin verildiği durumlarda ilacın kullanım talimatları dikkatlice uygulanmalıdır.
Soğuk algınlığı müddetince bilhassa çocuklara antihistaminik, dekonjestan yahut ağrı kesici üzere birebir etken unsura sahip iki ilaç vermemek gereklidir. Tek bir bileşenin çok fazlası, beklenmedik biçimde çok doza neden olabilir.
Solunum yolu enfeksiyonlarının yaklaşık %80’i virüs kaynaklıdır, kalan %20’lik kesim ise bakteri kaynaklıdır. Yalnızca bakteri kaynaklı hastalıklarda antibiyotik tedavisine başvurulabilmektedir ve bu yüzden soğuk algınlığının antibiyotikle bir tedavisi mümkün değildir.
Sadece belirtileri azaltmaya, müddetlerini kısaltmaya yönelik tedavi metotları ise şu halde:
-Bol bol istirahat etme.
-Bol sıvı alımı (minimum 2-2, 5 litre).
-Burun tıkanıklığı sizin hayat kalitenizi düşürüyorsa burun damlası, spreyi kullanımı.
-Boğazınızı rahatlatmak için öksürük şurubu ya da pastil kullanımı.
-Rahatlama için, buruna tuzlu su çekebilir, boğazınıza tuzlu su gargarası yapabilirsiniz.
Hastalık 7 ila 10 gün içerisinde tabiatıyla geçecektir. Çok yaşlı, bağışıklık sistemi güçsüz şahıslarda kimi ikincil bakteriyel enfeksiyonlar da görülebileceği için süreç uzayabilir.
SOĞUK ALGINLIĞI İLE GRİP ORTASINDAKİ FARK NEDİR?
Nezle/soğuk algınlığı ile grip ortasındaki en kıymetli farklardan biri nezlede burun akıntısının olması, gripte çoklukla görülmemesidir. Ayrıyeten nezle gribe nazaran çok daha hafif seyreden ve önemli riskleri olmayan bir hastalıktır.
SOĞUK ALGINLIĞINA NE GÜZEL GELİR?
Soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmek için öncelikle meskende çokça dinlenmek, bol su içmek ve C vitamini içeren meyve ve zerzevatları çokça tüketmek birinci kıymetli kuraldır. Ayrıyeten boğazı ısıtacak sıcacık bitki çaylarının tüketimi soğuk algınlığı tedavisinde kıymetli bir yer tutmaktadır.
Aile bireylerine bulaşmasını önlemek için biraz daha izole kalmak, ortak tuvalet ve lavabolarda hijyen kurallarına uymak, mümkünse havluları ayırmak ya da tek kullanımlık peçeteler kullanmak, kalınan odayı sık sık havalandırmak, mümkünse nemlendirmek başka değerli mevzular ortasındadır. Bunların yanı sıra soğuk algınlığı varlığında tüketilebilecek besin ve besin kümelerinden kimileri şöyledir:
C vitamini içeren meyve sebzeler: Portakal, mandalina, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve daha birçok mevsiminde taze meyve, limon, kırmızı ve yeşilbiber, domates, roka, maydanoz, marul üzere yeşillikler, taze kuşburnu, brokoli, lahana ve ıspanak üzere sebzeler mümkün olduğunca çiğ tüketilebilir ya da hafif haşlayarak tüketilebilir.
Nane limon: 2 çorba kaşığı kuru nane ile 1,5 bardak su bir cezveye konulur. İçerisine kabuğuyla birlikte küçük kesimlere ayrılmış yarım limon eklenerek kaynatılır. Kaynayınca süzülerek bardağa boşaltılır sıcak olarak tüketilebilir.
Zencefilli bal: Bir tatlı kaşığı bal ve bir çay kaşığı kadar toz zencefil karıştırılarak bekletmeden tüketilebilir.
Boğaz pastilleri: Eczanelerden bulunabilecek boğaz pastilleri enfeksiyonları temizlemede tesirlidir. Şeker üzere, ağızda emilerek tüketilir.
Tarçınlı ballı ılık süt: 1 bardak ılık süte 1 tatlı kaşığı ya da 1 yemek kaşığı bal eklenir ve yeterlice karıştırılır, üzerine toz tarçın serpilerek tüketilir. Dikkat edilmesi gereken en değerli nokta ise sütün ılık olması gerekmektedir. Kaynar süt ile bal karışımı sıhhat açısından istenmeyen durumlara yol açabilir.
Limonlu ıhlamur: Demlik içine ıhlamur yaprakları, üzerine limon dilimleri eklenir. Sonra üzerine sıcak su dökülür ve 5 dakika demlendikten sonra sıcak olarak tüketilebilir.
Tavuk ve paça çorbası: Sıcak olarak pişirilen bir tavuk suyu çorbası yahut paça çorbası boğaza âlâ gelerek soğuk algınlığı semptomlarından süratlice kurtulmaya yardımcı olur.
Bitki çayları: Ihlamur, Ekinezya, zencefil, adaçayı, zerdeçal, limon ve limon çayı, nane çayı, yeşil çay üzere bitki çayları da soğuk algınlığı devirlerinde rahatsızlık veren semptomların azalmasına yardımcı olacaktır.