T24 Dış Haberler
Türkiye’de gündem durmadan değişse de, Suriye iç savaşının başladığı 2011 tarihinden beri ülkenin alışılan mevzu başlıklarından biri ‘sığınmacılar’. Siyasetçiler, yaşanan olaylar, klâsik yahut toplumsal medya vakit zaman sığınmacılar gündemini bu ağır ajandanın doruğuna taşıyabiliyor.
Türkiye süratle bir seçim yılına hakikat giderken, ‘sığınmacılar’ başlığının partiler için de farklı bir kıymeti var; birçok ankete nazaran partilerin sığınmacı siyasetleri, önümüzdeki seçimlerde seçmen davranışını direkt olarak etkileyecek.
Türkiye’yle ilgili olarak haftalık İngilizce haber bültenleri hazırlayan Turkey Recap’ten Gonca Tokyol, siyasi partilere sığınmacı siyasetlerini sordu. Cevap veren partilerin temsilcileri şunları söyledi…
Cumhuriyet Halk Partisi- CHP
CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu‘nun geçen ay Maltepe mitinginde “Sığınmacıları geri göndereceğiz” söylemi büyük alkış almıştı. CHP Genel Lider Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili eski büyükelçi Ünal Çeviköz‘e nazaran ise geri gönderme sürecinin büsbütün istekli olarak yapılması gerekiyor.
Turkey Recap’e yaptığı açıklamalarda Çeviköz, CHP’nin sığınmacıları geri gönderme planının Suriye’de yaşanabilir hayat koşulları sağlamaktan geçtiğini söz etti.
“Altyapı yatırımları yapılacak, eğitim; sıhhat ve iş imkanları yaratacağız” diyen Çeviköz, “Suriye’de iş imkanları yaratacak Türk iş insanları için teşvikler olacak” tabirlerini kullandı.
Çeviköz, geri gönderme sürecinde memleketler arası kamuoyu ile de yakından çalışılması gerektiğini belirtti; Avrupa Birliği ile yeni bir mutabakat yapılabileceğini ve Şam’la bir diyalog kanalı açılabileceğini vurguladı.
Eski diplomat, “İktidar değiştiğinde Suriyeli sığınmacıların planlı, organize ve onurlu halde dönmesi için gerekli adımlar ihtimamla atılacaktır” diye konuştu.
Demokrasi ve Atılım Partisi – DEVA
DEVA Dış Bağlardan Sorumlu Genel Lider Yardımcısı eski büyükelçi Abdürrahman Bilgiç, “Sığınmacılar geri gönderilmeli mi?” sorusuna direkt bir karşılık verdi: “Evet”.
Bilgiç, “Yükü tüm tarafların paylaşacağından emin olacağız. Ana gayemiz Suriye’yi inançlı bir ülke haline getirip süreksiz müdafaa gerektiren kaideleri oradan kaldırmak; böylelikle Suriyelilerin geri dönmesini sağlamak” dedi.
Sığınmacılara sağlanan mali yardım konusunda da Bilgiç, “Eğer sığınmacılar üçüncü bir ülkeye gidene yahut kendi ülkelerine dönene kadar yükü ve sorumluluğu paylaşabilirsek yardım devam edebilir. Lakin bu insanların yalnızca yardımla yaşadığı bir sistem kabul edilemez” diye konuştu.
Bilgiç, insan kaçakçılığı ve yasa dışı hudut geçişlerinin de durdurulması gerektiğini vurguladı.
Saadet Partisi
Saadet Partisi, sığınmacıların ülkede kalmasına en sıcak yaklaşan partilerden.
Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Fatih Aydın, “Sığınmacıların burada olmasının bir nedeni var ve bu beşerler güvenlikleri için endişeli” dedi.
Saadet’in de Suriyelilerin ülkelerine dönebilmesi için gerekli kaideleri sağlamayı ve geri dönüşleri gerçekleştirmeyi hedeflediğini vurgulayan Aydın, “Bizim gayemiz sığınmacıların gidişini maksimize etmek ve kalanların entegrasyonunu sağlamak” diye konuştu.
Öte yandan Aydın, Türkiye’de doğan sığınmacı çocukları bulunduğuna ve kimi Suriyelilerin Türk vatandaşlarıyla evlendiğine dikkat çekerek, “Kimse bunları geri gönderemez” dedi.
Gelecek Partisi
Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Abdullah Başçı da hem Suriyeli, hem de öbür sığınmacıların ülkelerine geri gönderilmesi gerektiğini söz etti.
Başçı, iktidar olması durumunda partisinin hudut güvenliğini sağlayacağını ve istekli hudut dışı uygulamasına başlayacağını söz etti.
Başçı, “Bazı vilayetlerde Türkten çok sığınmacı var” dedi ve sığınmacıların kamplarda yaşaması gerektiğini belirtti: “Bu beşerler nezaret altında tutulmadan kentlerde takılamamalı. Esenyurt üzere bölgelerde her gün problemler meydana geliyor”.
Memleket Partisi
Bu hafta vazifesinden istifa eden eski Memleket Partisi genel lider yardımcısı Gaye Usluer de sığınmacıların geri gönderilmesini desteklediklerini tabir etti.
Usluer, “Türkiye’nin Suriye İç Savaşı’nda taraf olması iki ülke ortasında diyalog formasyonuna ziyan veriyor. Önceliğimiz Şam’daki büyükelçiliği açmak ve sığınmacı meselesini iki ülke ortasında konuşmak” dedi.
Sığınmacıların yasa dışı düzeyde düşük fiyatlarla çalıştırıldığına dikkat çeken Usluer, bu sorunun süratlice çözülmesi gerektiğini zira işsizliğin aslında yüksek olduğu bir ülkede haksız rekabet yarattığını lisana getirdi.
Yardımın memleketler arası mutabakatlara uygun formda sürmesi gerektiğini vurgulayan Usluer, Memleket Partisi’nin mecburî geri göndermelere karşı olduğunu lisana getirdi.
Emek Partisi- EMEP
EMEP’e nazaran savaşın devam ettiği Suriye’ye yahut Taliban’ın iktidarda olduğu Afganistan’a sığınmacıların geri gönderilmesi kabul edilemez. EMEP’in göç ve göçmenler ofisinden Aysel Ebru Ökten, sığınmacıların yalnızca “ciddi bir kabahat işledikleri taktirde” ülkelerine geri gönderilebilmesi gerektiğini belirtti.
Ökten, “Suriyelilerin süreksiz statüsü 11 yıldır yürürlükte; buna son verilmeli. Süreksiz muhafaza statüsü kaldırılmalı ve isteyenlere vatandaşlık verilmeli” dedi. Öte yandan Ökten, hudut geçişleri için memleketler arası kontrolün bulunduğu bir müşahede düzeneği gerektiği görüşünü sundu.
Sol Parti
Sol Parti Liderler Heyeti Üyesi Önder İşleyen, Türkiye’deki sığınmacıların geri gönderilip gönderilmemesi gerektiğine ait soru karşısında Turkey Recap’e “Bu soru sorunun kaynağını ve tahlilini kapsıyor” karşılığını verdi.
Sol Parti için odaklanılması gereken noktanın sığınmacıların geleceğini dış ve iç siyasette pazarlık aracı hâline getirmek yerine “Suriye’nin yok edilişini sonlandırmak” olduğunu söyleyen İşleyen, “Sığınmacılar bugün yaşadığımız ekonomik krizden ve bunun sonucu olan yüksek fiyatlar ve yoksulluktan sorumlu değil. Geri dönüşler fakat memleketler arası kurumların himayesi altında barış ve insani koridorlar oluşturulduğunda mümkün olabilir” dedi.
Türkiye’de önemli bir sayıda savaş hatalısı da bulunduğunu belirten İşleyen, “Herkesin statüsünün sınıflandırılması gerekiyor. Savaş suçluları, IŞİD, El Nusra mensupları ve cihatçı çeteler belirlenmeli ve hudut dışı edilmelidir” dedi.
İşleyen, Sol Parti için sorunun tahlillerinden birinin de Avrupa Birliği ile Geri Kabul Anlaşması’nın sonlandırılması olduğunu söyledi.
Vatan Partisi
Vatan Partisi Genel Sekreteri Özgür Bursalı, Turkey Recap’e yaptığı açıklamalarda mevcut durumun tek sorumlusunun “ABD emperyalizmi” olduğunu söyledi. Zafer Partisi’nin Suriye’deki duruma ait değerlendirmesini paylaşan Bursalı, “Türkiye derhal Suriye ile çalışmaya başlamalıdır. PKK/YPG ve öbür ABD liderliğindeki terörist örgütlerin Suriye’nin kuzeyinde bir yeri olmamalıdır” dedi.
Bursalı, Zafer Partisi’nin kendi hesaplamalarına nazaran iktidara gelmeleri ve Suriye’yle diyalog kurmaları durumunda Suriyelilerin üç ay içinde ülkelerine dönecek şartlara sahip olacağını öngördüğünü söyledi.
Bursalı, “Liderimiz Doğu Perinçek, 2015’te Beşar Esad’la görüştü. Hâlâ Suriye devletiyle çok yakın bağlarımız var” dedi.