Siyasal irtibat uzmanı İbrahim Uslu, CHP, UYGUN Parti, Demokrat Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin içinde bulunduğu altılı masayla ilgili dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.
“Çok sayıda kişinin umutsuzca da olsa hala devam eden masanın dağılacağı istikametindeki beklentisi ne ölçüde gerçekçi? Aslında bu kadar gelişmeden sonra soruyu artık şu halde sormak gerekiyor: Masa niçin dağılmaz?” sorularını yanıtlayan Uslu, “Yakın tarihlerde yapılan üç farklı seçimde yaşananlar, Altılı masanın üzerindeki baskılara ve kendi iç fikir ayrılıklarına karşı direncinin yüksek olmasında büyük rol oynadı” sözlerini kullandı.
Uslu, şöyle devam etti:
“1. 7 Haziran 2015 Genel Seçimi: Bu seçimde vatandaşlar AK Parti’nin tek başına iktidarına son vermeyi ve alternatif bir iktidar seçeneği oluşturmayı tercih etti, daha doğrusu denedi. Fakat seçim gecesi, şimdi sandık sonuçları bile tam olarak muhakkak değilken iki muhalefet partisinin başkanı (Devlet Bahçeli ve Selahattin Demirtaş) rastgele bir koalisyonda yer almayacaklarını ilan etti. Böylelikle vatandaşın isteği görmezden gelindi ve ülke hükümetsiz bırakıldı. Seçmenin buna reaksiyonu epey sert oldu. 1 Kasım 2015’te yinelenen seçimde her iki parti de hem önemli oy kayıpları yaşadı hem de çok sayıda milletvekili kaybetti. MHP o türbülans nedeniyle ikiye bölündü HDP ise Türkiye partisi olma bahtını yitirdi.
7 Haziran seçimi bir yandan vatandaşın alternatif arayışı içerisinde olduğunu gösterirken, öte yandan da iktidar alternatifinin elinden alınmasına hiç de müsamaha ile bakmadığını siyasetçilere gösterdi.
‘SEÇMENLER YENİ BİR İKTİDAR SEÇENEĞİNE KAVUŞTUĞUNU DÜŞÜNÜYOR’
Seçmenler 2019 mahallî seçimlerinden sonra artık yeni bir iktidar seçeneğine kavuştuğunu düşünüyor. Altılı masa ise bu umudun somutlaşmış hali. Münasebetiyle tüm önderler seçmenin masaya atfettiği ehemmiyetin ve masadan çekilecek partinin muhatap olacağı öfkenin farkındalar.
2. 24 Haziran 2018 Genel Seçimi: Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişin gerçekleşeceği bu seçimler, siyasi partiler ve seçmenlerin daha evvel hiç deneyimlemedikleri özellikler taşıyordu. Öncelikle tıpkı anda hem cumhurbaşkanı hem de parlamento seçimleri yapılıyordu. Halbuki daha evvel bu iki seçim başka farklı gerçekleşmişti. Ayrıyeten hem seçmenler hem de siyasi partiler birinci kere “ittifak” sistemi içinde seçime gireceklerdi.
Parlamento seçiminde muhalefet partilerinin dördü (CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti) Millet İttifakı çatısı altında toplandı. Lakin iktidarı belirleyecek cumhurbaşkanlığı seçiminde yanlış bir varsayım ile hareket edildi. Buna nazaran “seçime ne kadar çok aday girerse Erdoğan o kadar az oy alır” diye düşünülüyordu. Hatta iş o kadar çığırından çıktı ki, adayların yüz bin imzaya ulaşabilmesi için partiler birbirlerine dayanak oldu.
Neticede Tayyip Erdoğan birinci cinste en yakın rakibine 20 puandan fazla fark atarak seçildi ve bu varsayımın yanlış olduğu herkes tarafından görüldü.
Bu seçimde edinilen tecrübe, anayasa ıslahatı yapmak emeliyle bir ortaya gelen altılı masa başkanlarının daha üçüncü toplantıda ortak cumhurbaşkanı adayı göstereceklerini kararlaştırıp imza altına almasında büyük rol oynadı.
3. 31 Mart 2019 Lokal Seçimleri: Yarışa ortak adayla giren rakip karşısında çok sayıda adayla başarılı olunamayacağını 2018 genel seçimlerinde hem siyasi partiler hem de seçmenler öğrenmişti. 31 Mart mahallî seçimlerinde muhalefet bu kere kritik vilayetlerde ortak adayla müsabakaya karar verdi. İktidar kanadı HDP’nin de bu adayları desteklemesi nedeniyle ağır bir suçlayıcı kampanya gerçekleştirdi lakin muhalefet seçmenleri bu propagandayı ciddiye bile almadı. Sonuçta iktidar kanadı İstanbul ve Ankara başta olmak üzere ağır kayıplar yaşamak durumunda kaldı.
‘BU OPSİYONU ŞU AN KİMSE DÜŞÜNMEK DAHİ İSTEMİYOR’
Kendini muhalif olarak nitelendiren herkes iktidarla uğraş etmek için en uygun sistemin hangisi olduğunu artık tecrübeyle biliyordu. Hasebiyle altılı masanın dağılması, tekrar 2019 öncesi periyoda, yani iktidar karşısında kaybedilen seçimlere geri dönmek manasına geliyor ve bu opsiyonu şu an kimse düşünmek dahi istemiyor.
‘SEÇMEN TAKVİYESİ VE BASKISI’
2019’dan bu yana yapılan çok sayıda kamuoyu araştırmasında Millet İttifakı’na oy vermiş seçmenlerin yaklaşık yüzde 75’inin partilerin birlikte hareket etmesini destekledikleri görülüyor. Geriye kalan yüzde 25’in içinde fikri olmayanlar da var, münasebetiyle partilerinin bağımsız hareket etmesini isteyen seçmen oranı ihmal edilebilir düzeylerde kalıyor. Partiler bu durumun farkında ve masaya ziyan verecek işler yapmanın seçmen tarafından tolere edilmeyeceğini pek yeterli biliyorlar.
SEÇİMİN MATEMATİĞİ
Dünyadaki her seçim zati matematiğe dayanır lakin bizde ayrıyeten anayasa ve kanunlardan kaynaklanan çok sıkıntı bir matematik daha kelam konusu: Yüzde 50+1, yüzde 7 ve yüzde 3.
Yüzde 50+1: Anayasamıza nazaran cumhurbaşkanı seçilebilmek için gerekli olan asgarî oy düzeyidir. Şu an hiçbir partinin (sadece muhalefet değil iktidar ortağı partiler de dahil) bu oranı yakalama mümkünlüğü kelam konusu değil. O yüzden de iktidar için partilerin iş birliği yapması bir seçenek değil mecburilik.
Yüzde 7: Seçim kanununda son yapılan değişikliğe nazaran milletvekili çıkarabilmek için partilerin almak zorunda oldukları asgarî oy düzeyi. Bu limiti aşmanın tek istisnası ise toplamda yüzde 7’den daha fazla oy alabilecek bir ittifakın içinde olmak. Bu durumda sizin partinizin oy oranı kaç olursa olsun barajı aşmış oluyorsunuz. Bu düzenleme baraj gerilimi yaşamak istemeyen partiler için ittifakı mecburi hale getiriyor.
Yüzde 3: Partilerin hazine yardımı alabilmeleri için gerekli olan en az oy düzeyi. Altılı masadaki dört parti bu gayesi gözetmek durumunda ve masanın dağılması halinde bu partilerin en azından iktidar ortağı olma olasılıkları ortadan kalkacağı için birtakım seçmenlerce artık tercih edilmeme riskleri var. (…)”