Türkiye’nin en esaslı kamu hastanelerinden Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ocak ayında Seyrantepe’deki yeni yerleşkesine taşındı ve Organ Nakli Merkezi ruhsatı da yenilendi. Hasta servisleri 5 yıldızlı otel konforunda olan merkezde, kâfi sayıda kadavradan bağış olmadığı için, neredeyse hiç ‘nakil hastası’ yatışı olmadığı öğrenildi. Başhekim Prof. Dr. Özgür Yiğit, birebir anda 10 nakil yapılabilecek merkezde, Ocak ayından bugüne yalnızca 10 hastaya kadavradan böbrek nakli yapılabildiğini söyledi.
YİĞİT, HASTANENİN NAKİL KAPASİTESİNİ AÇIKLADI
Başhekim Prof. Dr. Özgür Yiğit, nakil cerrahisinde dünyanın en düzgünlerinden olan Türkiye’de, beyin vefatı sonrası bağışların yetersiz olması nedeniyle, binlerce kişinin hala organ sırası beklediğini söz etti. Prof. Dr Yiğit, pekçok ülkede yüzbinlerce dolara yapılan nakil ameliyatlarının, Türkiye’de büsbütün fiyatsız gerçekleştirildiğini vurgulayarak, kadavradan nakillerin kâfi seviyeye ulaşabilmesi için yakınını kaybeden aileleri organ bağışı konusunda daha hassas olmaya davet etti.
Prof. Dr. Yiğit, “Bazı hastalıklar için organ transplantasyonu ana tedavimiz olmaya devam ediyor. Tekrar hepimiz biliyoruz ki, organ nakli için aslında ana kaynak beyin mevti sonrası gerçekleşen donörler. Donörün çıksa bile, ailenin beyin vefatı gerçekleşen yakınının organlarını bağışlamaması nedeniyle, birçok hastamız organ nakli için aylarca yıllarca sırada bekliyor. Hasebiyle ‘Ben organlarımı bağışladım’ deyip organ bağışı kartı almak yetmiyor. Beyin vefatı gerçekleştikten sonra, organların aileler tarafından da bağışlanması gerekiyor. Yalnızca organlarını bağışlayan şahısların değil, ailelerin de bu bahiste şuurlu olması gerekiyor” diye konuştu. Her gün, haftada bir-iki kere böbrek nakli yapabilecek durumda olduklarını belirten Yiğit, “Yeterli sayıda donör bulamıyoruz. Bunlar yurt dışı ile kıyaslanmayacak hizmetler. Büsbütün fiyatsız bir halde ülkemizde gerçekleştirilebiliyor ve hastanın cebinden beş kuruş para çıkmıyor. Hepsini sigorta karşılıyor” dedi.
KORNEA NAKLİNDE BEKLEYEN 500’E YAKIN HASTA VAR
Kornea Nakli Sorumlu Doktoru Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ceren Yeşilkaya ise, Sağlık Bakanlığı bilgilerine nazaran şu anda kornea nakli bekleyen bin 500’e yakın hasta olduğuna dikkat çekerek şu bilgileri verdi:
KORNEA NAKLİ OLAN HASTA KONUŞTU: 50 YILLIK KARANLIĞIMDAN KURTARDI
Yaklaşık 50 yıldır sağ gözünde görme sorunu yaşayan ve yıllardır nakil bekledikten sonra, kornea nakli olabilen Pünpül Gençyuva (70), nakilden sonra hayatının aydınlandığını söyledi. Gençyuva, “Sağ gözümden 14-15 yaşlarından itibaren daima sorun vardı, daima ameliyat geçirdim. Yıllardır ilaç kullanıyordum. Kornea nakli oldum odama geldim, gözüme damla damlatmak için bandajı açtıkları an ansızın dünyam o kadar aydınlandı ki, birinci kere karşımdakinin yüzünü tam olarak görebildim. O kadar memnun oldum ki tanım edemem. O yüzden herkese çok teşekkür ederim. Organ bağışı çok kıymetli. Beni 50 yıllık karanlığımdan kurtardı” dedi.
ONA BÖBREK ÇIKTI FAKAT AĞABEYİ O KADAR ŞANSLI DEĞİLDİ
Diyaliz hastası ağabeyini böbrek yetmezliğinden kaybeden, kendisi de geçtiğimiz yaz çıkan donör çıkmasıyla böbrek nakli olan Mimar Nejat Çarak (55) ise şunları söyledi:
“Bu merkez beni hayata döndürdü. Böbrek naklimi bu merkezde oldum. O günden sonra değişik bir hayata başladım. Haftada 3 gün 4’er saat diye diyalize giriyordum. Bir gün bir telefon geldi, hayatım değişti. Böbrek nakli oldum ve diyalizden kurtuldum. Diyaliz hayatınızın yarısını sizden alıp götürüyor. Üzerimdeki gömlek ve kravat merhum ağabeyimin, o da diyaliz hastasıydı. Uzun yıllar organ bekledi fakat, uygun organ bulunamadığı için nakil olamadı. Organ bağışı olsaydı tahminen de şu anda ortamızda olurdu.”
Emel Güçlü (50), 7 yıldır diyalize girdiğini, iki defa organ çıktığını lakin, çeşitli problemler nedeniyle nakli kaçırdığını belirterek, “Hala bekleme sırasındayım. Diyalizle yönetim etmeye çalışıyorum. Bağış olmadan diyalizden kurtulma bahtım yok” dedi.
DÜNYANIN EN GÜZEL TAKIMLARI VAR KADAVRADAN BAĞIŞ YOK
Son datalara nazaran Türkiye’de organ nakli bekleyen 30 bine yakın kalp, karaciğer, akciğer, kornea ve böbrek hastası var. Bu yılın birinci 9 ayında bu hastaların yalnızca yaklaşık 6 bini uygun donörle yeni hayatına kavuşabildi. Yeniden birinci 9 ayda beyin vefatı tespit edilen hasta sayısı bin 149 iken, bunların yalnızca 209’u aileleri tarafından organları bağışlandığı için donöre dönüşebildi. Uzmanlar kadavradan bağış oranının yüzde 19’larda kaldığını, halbuki yüzde 40-50’lere çıkması gerektiğini vurguluyor. Türkiye’de bu oranların yıllardır yüzde 10 ila 20’lerde olduğu belirtiliyor. Öte yandan organ nakli konusunda dünyanın en yeterli gruplarına sahip Türkiye’de toplamda 774 nakil ünitesinde, kalpten pankreasa, böbrekten ince bağırsağa, pek çok nakil hastasına şifa dağıtılabiliyor. Bu ünitelerden 85’i İstanbul’da. Kadavradan bağış olmadığı için bu üniteler ve gruplar, canlı nakiller dışında birden fazla vakit organ nakli operasyonlarına giremiyor.