Finansal kaynak bulmanın birçok yolu vardır. Global nizamda şirketlerin tabana yayılması, halka açılması üzere sistemler hem idarelerde kurumsallaşmayı getirerek denetlemeyi kolaylaştırır, hem şirketlerin finansal olarak kaynak bulmasını sağlar. Borsada süreç gören şirketlerin sermaye artırımlarına giderek tekrar finansal kaynak bulması mümkündür.
Şirketler neden sermaye artırımına sarfiyat?
Fon sağlamak ana nedendir. Enflasyondan eriyen sermayesine katkı sağlamak ya da yeni yatırımlar yaparak büyümek için sermaye artırımına gidilir.
İki çeşit sermaye artırımı vardır: Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı
Kaynağına bağlı olarak ikiye ayrılan sermaye artırımları bedelli ve bedelsiz olarak isimlendirilir.
Şirketlerin iç kaynaklarıyla yaptıkları sermaye artırımına bedelsiz sermaye artırımı denir.
Şirketin yeni hisselerini ‘bedelsiz’ olarak ortaklarına dağıtması suretiyle, gerçekleştirilen sermaye artırımları, müddet ile sınırlanmazken ek bir finansman kaynağı sağlamaz.
Bedelsiz Sermaye Artırımı şirkete avantajlar sağlarken, varlık satışı ile yapılan artırımlarda da vergi avantajı sağlar. Günümüzde en aktüel olarak da enflasyon karşısında eriyen sermayeyi yenileri. Artırımla şirketin toplam piyasa pahası etkilemezken, pay sayısı arttığından pay fiyatında düşüş görülür.
Bedelli sermaye artırımı da pay sayısını sermayeyle birlikte artırmak olarak açıklanabilir.
Hisse senetlerinin belirli bir mühlet hududunda ortaklara ya da ortaklar dışındaki yatırımcılara satılarak ek bir finansman kaynağı sağlanmasıdır. Yeni çıkarılan paylar direkt bir finansman kaynağı olurken, şirketlerin piyasa bedeli bedelsizde olduğu etkilenir. Bedelsizden farkıysa iç kaynaklar yerine dış kaynakların kullanılmasıdır.
Şirketler idare heyetlerinde sermaye artırım kararı alırlar ve SPK’ya müracaatta bulunurlar.
Böylelikle Sermaye Piyasası Konseyi artırımı değerlendirmeye alarak karar verir. Bu karar da halka açık bir formda yayımlanır.