ABD Hava Kuvvetleri’nin gelecek jenerasyon stealth (radar görünürlüğü düşük) bombardıman uçağı projesi olan B-21 Raider, son paylaşılan bilgilere nazaran yıl sonuna kadar kamuoyunun karşısına çıkacak. Bu vakte kadar B-21 hakkında ortaya atılan savlar olsa da bu söylentilerin hiçbiri resmi kaynaklar tarafından doğrulanmadı. Halihazırda ABD ordusunun kullandığı B-2 Stealth bombardıman uçağının da üreticisi olan Northrop Grumman, B-21 projesini üst seviye bir kapalılıkla yürütüyordu. Projenin yürütüldüğü tesisi ziyaret eden senatör Mike Rounds, B-21 bombardıman uçağı projesinin son durumuna ait bilgiler verdi.
‘YIL SONUNA KADAR SÜRPRİZLERE HAZIR OLUN’
Senatör Mike Rounds, geçtiğimiz 15 Temmuz’da B-21 Raider’in geliştirildiği ve üretiminin yapılacağı Kaliforniya’da bulunan tesise bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaretine ait Twitter hesabından açıklamalar yapan Rounds, B-2’nin halefi olacak yeni kuşak uçağın son durumu hakkında niyetlerini paylaştı ve projenin durumu hakkında şu bilgileri verdi:
“Ziyaret sırasında aldığım bilgilerin birçoklarının saklı kalması gerekiyor. Lakin B-21 için belirlenen takvime uygun hareket edildiğini ve bütçenin çok uygun kullanıldığını bildirmekten memnunluk duyuyorum. B-21’in bu yıl içinde kamuoyuna tanıtılmasını ve 2023 yılında birinci resmi uçuşunu yapmasını bekleyebiliriz.”
Rounds, şu ana kadar yalnızca animasyonları yayınlanan B-21’in gerçek bir fotoğrafının yakın vakitte yayınlanması gerektiğini de ekledi. Üretici Northrop Grumman, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada ABD ordusunun talebi üzerine projenin hızlandırıldığını açıklamıştı. Northop Grumman’ın lider yardımcısı ve finanstan sorumlu lideri David Keffer, projenin 2023 yılında seri üretim basamağına geleceğini ve bu mühlete kadar araştırma, geliştirme çalışmalarının devam edeceğini aktardı. Kaliforniya’da bulunan ABD ordusuna ilişkin bir tesiste araştırma ve geliştirme çalışmaları devam eden projede, test etabında kullanılmak için 6 uçağın üretim sınırında olduğu söz ediliyor.
B-21 Raider isimli bombardıman uçağının ismini tarihî bir olaydan aldığını vurgulayan uçak mühendisi ve havacılık uzmanı Muhammed Yılmaz, projenin ortaya çıkışı ve gelişimi hakkında şöyle konuştu:
“B-21, ismini da tarihî bir olaydan alıyor. 18 Nisan 1942’de II. Dünya Savaşı sırasında ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı bombardıman uçakları, Japon İmparatorluğu’nun başşehri Tokyo ve bu kentin bulunduğu Honshū Adası’ndaki öteki kimi yerleşim yerlerini bombaladı. Doolittle Baskını ismi verilen bu operasyon ile Japonlar, muhabere kuvvetlerini geri çekmek zorunda kalırken, bu baskın ABD ve müttefikleri için büyük bir moral kaynağı olmuştu. Bu yüzden B-21 ibaresi de Raider’ı 21’inci yüzyılın birinci bombardıman uçağı olarak addediyor.”
‘BOMBARDIMAN UÇAĞINDAN FAZLASI OLACAK’
B-21 projesinin resmi olarak 2014 yılında başladığını söyleyen Yılmaz, Kovid-19 sebebiyle proje takviminde önemli aksamalar yaşandığını iletti. Yılmaz, “Uçan kanat formundaki uçak, ABD Hava Kuvvetleri’nin birinci bilinmeyen bombardıman uçağı olan B-2 Spirit’i andırıyor. Fakat Pentagon tarafından yayınlanan projeksiyonlara bakıldığında boyut olarak B-2’ye nazaran biraz daha küçük olacak üzere görünüyor” dedi.
B-21 Raider’ın, yalnızca operasyonel manada çok maliyetli olan B-2 Spirit’in değil, tıpkı vakitte B-1B’nin de yerini alması planlandığını lisana getiren Yılmaz, gelecek yıllarda ABD Hava Kuvvetleri bombardıman filosunun bel kemiğini B-21 ve B-52 uçaklarının oluşturacağını söyledi. Yılmaz, “ABD Hava Kuvvetleri’nin planı, en az 100 adet B-21’e sahip olmak. Bu yeni uçakların hava kuvvetleri filosuna adaptasyon süreci tamamlandığında, mevcut kıdemli uçaklardan yalnızca B-52’lerin faal hizmette kalması sürpriz olmayacaktır. Yani gelecekte ABD Hava Kuvvetleri filosunun bel kemiğini B-21 ve B-52 uçakları oluşturacak dersek yanlış olmaz” şeklinde konuştu.
B-21 Raider’in yalnızca bir bombardıman uçağı olmayacağını da paylaşan Muhammed Yılmaz, geliştirilmekte olan uçağın farklı misyonlar için de uygun altyapıya sahip olduğunu söyledi. Yılmaz, “B-21 Raider, temel vazifesi olan klasik uzun menzilli taarruz ve operasyonların yanında istihbarat, gözetleme ve keşif, elektronik atak, bağlantı ve başka yetenekleriyle çok daha kritik yararlar sağlayacak. Nükleer kapasitesine bağlı olarak, beşerli yahut insansız operasyonlara uygun halde tasarlanacak” dedi.
‘SELEFİNDEN DAHA TEKNOLOJİK LAKİN DAHA UCUZ’
B-21’in bugüne kadar üretilen en gelişmiş uçaklardan biri olduğunu aktaran Muhammed Yılmaz, “B-21 Raider, selefinden daha yetenekli olmasının yanı sıra açık sistem mimarisiyle tasarlanıyor olması nedeniyle kullanım ömrü boyunca teknik iyileştirmeler almaya daha hazır bir uçak olacak. Yani entegrasyon riskini azaltmak ve tehdit ortamı değiştikçe uçağın geliştirilmesine müsaade vermek için gelecekteki modernizasyon gayretleri kolaylaştırılarak, rekabette geri kalınmamış olacak” detayını paylaştı. Yılmaz, uçağın sahip olduğu bu özellikler sayesinde ABD Hava Kuvvetleri’nde kritik roller üstleneceğini vurguladı.
Uçağın fiyat-performans değerlendirmesinde hayli ucuz kaldığının altını çizen Yılmaz, 2027 yılına kadar B-21 programının toplam maliyetinin yaklaşık 25 milyar dolar (yaklaşık 452 milyar lira) olacağı varsayım edildiğini belirtti. Yılmaz, “B-21’in ünite maliyetinin 639 milyon dolar (11 milyar lira) olacağı açıklanmıştı. Karşılaştırma yapmayı kolaylaştırmak için şu an filoda misyon yapan her bir B-2 Spirit uçağının ABD’ye yaklaşık 2 milyar dolara (yaklaşık 36 milyar lira) mal olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.