ABD Güç Bakanlığı, nükleer füzyon gücü üretiminde geldikleri son noktayı duyurmaya hazırlanıyor. Financial Times gazetesinde yer alan habere nazaran, ABD’li biliminsanlarının, 1950’lerden beri Güneş’e güç sağlayan füzyon tepkisini örnek alarak fosil yakıtlara ve konvansiyonel nükleer güce karşı muteber, alternatif ve pak güç sağlama uğraşı laboratuvar ortamında birinci sefer sonuç verdi. California eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı, dünyanın en büyük lazeriyle küçük bir “hidrojen plazma topaklarının bombardımanını içeren atalet mahpusu füzyonu” ismi verilen bir süreci kullanarak birinci kere net güç kazanımı elde etti. ABD hükümet tesisindeki füzyon tepkisi, lazerlerdeki 2.1 megajul gücün yaklaşık yüzde 120’si olan 2.5 megajul güç üretmeyi başardı.
Nükleer füzyon denemesi, ABD’nin California eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’nda gerçekleştirildi.
SANTRAL KURULMASI ONLARCA YIL SÜRECEK
ABD Güç Bakanlığı yetkilileri, bugün canlı yayınlanacak olan basın toplantısında birinci kere bir füzyon tepkisinde net bir güç kazanımı elde ederek sınırsız, sıfır karbonlu güç arayışında dönüm noktasına geldiklerini açıklayacak. Dünyanın güç meselesini giderecek olan bu büyük kademeye karşın birçok biliminsanı, karbon yaymayan, uzun ömürlü, radyoaktif atık üretmeyen füzyon elektrik santrallarının kuruluşunun daha onlarca yıl uzakta olduğuna inanıyor. Fakat süratle gelişen teknolojinin potansiyeli ile bunun daha erken tarihte gerçekleşebileceğini düşünenlerin de sayısı az değil.
TEMİZ TEKNOLOJİ YARIŞI SÜRAT KAZANDI
ABD Lideri Joe Biden, bilhassa Ukrayna Savaşı yüzünden dünyada artan güç maliyetleri ve ortalama global sıcaklıkların tehlikeli düzeylere ulaşmasını durdurmak için fosil yakıtları kullanmaktan süratle uzaklaşmaya çalışıyor. Biden idaresi, emisyonları azaltmak ve yeni kuşak pak teknoloji için global bir yarışı kazanmak gayesiyle düşük karbonlu güç için yeni sübvansiyonlara yıllık yaklaşık 370 milyar dolar bütçe ayırmıştı.
NÜKLEER FÜZYON NEDİR
*Füzyon (kaynaşma) süreci, Güneş’e güç veren tepki olarak tanımlanıyor ve iki ağır atomu birlikte parçalayarak işliyor. İki farklı atomun birleşmesiyle ortaya yeni bir atom çıkmasına nükleer füzyon ismi veriliyor. Örneğin yıldızlarda, farklı cinsten elementler ağır basınç tesiriyle tepkiye giriyor. Ortaya yeni elementler, ısı, ışık ve radyasyon çıkıyor. Fizikçiler 70 yıldan beri Güneş’e güç sağlayan füzyon tepkisini kullanmaya çalışsalar da,şu ana kadar deney sırasında tüketilenden daha fazla güç üretilememişti.
ÖNEMLİ ZORLUKLAR VAR
Net güç kazanımını yaratmak, dünyanın en büyük lazerlerinden birinin devreye girmesini gerektiriyor. Füzyonu, güç üretimi için pratik hale getirmek kıymetli. Gereken ölçekte tepkisi tekrar yaratmak için gereken kaynaklar ise çok büyük. Daha da kıymetlisi, bu tepkisi pratik olarak elektrik şebekesine dağıtılabilecek, elektriğe dönüştürebilen teçhizatlar şimdi geliştirilmedi.