2 yılı aşkın müddettir hayatımızda olan koronavirüs, birinci başlarda büyük bir gizem olsa da, artık tedavi prosedürlerinde ve aşı çalışmalarında önemli bir aralık kat edildi. Dünya son günlerde nefesini tutmuş Omicron varyantı için uyarlanmış aşıları beklerken Hollanda’dan herkesi şaşırtan bir açıklama geldi.
SESTEN KORONAVİRÜS TESPİTİ
Hollanda’nın Maastrich Üniversitesi’nden bilim insanları yapay zeka kullanarak geliştirdikleri bir telefon uygulamasının insanların sesinden koronavirüsü tespit edebildiğini duyurdu.
YÜZDE 89 YANLIŞSIZ SONUÇ VERİYOR
Geliştirilen uygulamanın olumlu hadiseleri tespit etmesi bir dakikadan az sürüyor ve yüzde 89 oranında yanlışsız sonuç veriyor.
Araştırmacılar yapay zeka dayanaklı teknolojinin yanal akış testlerinden daha gerçek sonuçlar verdiğine dikkat çekiyor ve uygulamanın PCR testlerinin değerli olduğu düşük gelirli ülkelerde benimsenebileceğini umuyor.
4 BİN 353 İŞTİRAKÇİDEN SES KAYDI DİNLENDİ
Peki uygulama hasta olduğumuzu sesimizden nasıl anlıyor? Koronavirüs çoğunlukla üst teneffüs yollarını ve ses tellerini tesirler. Bu nedenle araştırmacılar, koronavirüsü tespit etmek için yapay zeka kullanarak sesteki değişiklikleri tahlil etmeye karar verdi.
Araştırmada Cambridge Üniversitesi’nin ses uygulamasındaki 4 bin 353 iştirakçiden, 893 ses kaydı dinlendi. Uzmanlar, bu kayıtları tahlil etmek için insan kulağının ses frekanslarındaki değişimi gösteren Mel-spectrogram isimli ölçeği kullandı.
Bilim insanları yapay zeka dayanaklı teknolojinin yanal akış testinden daha kolay olduğunu ve daha gerçek sonuçlar verdiğini söylüyor
BİRDEN FAZLA YAPAY ZEKA MODELİ HAZIRLANDI, İÇLERİNDEN EN GÜZELİ SEÇİLDİ
Araştırma takımı aldıkları ses örneklerini tahlil etmek için birden fazla yapay zeka modeli hazırladı ve bunlardan hangisinin müspet hadiseleri sınıflandırmada en yeterli sonucu verdiğini kıymetlendirdi.
Yapılan incelemeler sonucu hazırlanan modellerden biri başkalarından daha düzgün performans gösterdi. İnsan beyninin çalışma halini taklit eden ve bilgilerdeki temel bağlantıları tanıyan ağlara sahip ‘Long-Short Term Memory’ (LSTM) ismi verilen bu model, bilgileri belleğinde saklama yeteneği nedeniyle koronavirüs hadiselerini yüzde 89 oranında gerçek varsayım etti.
UYGULAMA NASIL ÇALIŞIYOR?
Çığır açacak yeni uygulamayı kullanan insanların birinci olarak, tıbbi geçmiş, sigara içme durumu üzere kimi kıymetli dataları sisteme girmesi gerekiyor.
Ardından kullanıcıların ses kaydını alan ekrana üç kere öksürmesi, bir kaç sefer derin nefes alması ve ekranda görünen kısa bir metni üç defa okuması isteniyor.
Bu bilgiler bir dakikadan az müddette işleniyor ve sonuç ortaya çıkıyor.
Koronavirüs tespiti için dünya genelinde kullanılan en yaygın testlerden biri PCR testi
BÜYÜK TOPLANTILAR ÖNCESİ KULLANILABİLİR
Maastricht Üniversitesi Data Bilimi Enstitüsü’nde araştırmacı olan Wafaa Aljbawi sonuçların umut verici olduğunu belirterek şunları söyledi;
“Sonuçlar uygulamanın yanal akış testinden daha yanlışsız teşhisler yaptığını ortaya koydu. Yanal akış testlerinde her 100 olaydan 44’ü gözden kaçırıyor fakat geliştirilen uygulamada her 100 hadiseden yalnızca 11’i gözden kaçıyor.
Uygulama uzaktan teste imkan sağlıyor ve bir dakikadan daha kısa mühlet içerisinde geri dönüş veriyor. Bu özellikler sayesinde büyük toplantılar öncesinde ve nüfusun süratlice taranması gereken durumlarda kullanılabilir.”
DAHA FAZLA ARALTIRMA YAPILMASI GEREKİYOR
Ekip uygulamanın tam manası ile kullanıma başlaması için daha fazla insan ile test edilmesi gerektiğini belirtiyor. Proje için şimdiye kadar 36.116 iştirakçiden 53.449 ses örneği toplandı.
Bulgular, İspanya’nın Barselona kentindeki Avrupa Teneffüs Derneği Memleketler arası Kongresi’ne sunulacak.