Anayasa Mahkemesi (AYM), Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) bağlı Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası (SES) yöneticilerinin başvurusunu inceledi.
2015 yılındaki toplu iş kontrat görüşmeleri sırasında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı önüne yürüyerek taleplerini lisana getirmek isteyen SES üyelerine polis gaz, cop ve plastik mermi ile müdahale etmiş; dağılmayan SES üyeleri, müdahalenin akabinde pankart ve flama olmadan bakanlığa yürümeyi kabul etmiş ve Bakanlığa giren heyetin görüşmelerinin sonlanmasını beklemişti. Görüşmenin sona ermesinin akabinde yapılan basın açıklaması sonrasında sendika üyeleri, zaten ve olaysız bir halde dağılmıştı.
SES yöneticileri soruşturma talebiyle başvurmuştu
Olay üzerine üç SES yöneticisi Belkıs Yurtsever, İbrahim Kara ve Şinasi Dursun, kendilerine müdahale eden kolluk güçleri, sorumlu amirler ile periyodun Ankara Vilayet Emniyet Müdürü, Ankara Valisi hakkında taammüden yaralama ve misyonu berbata kullanma cürümlerinden soruşturma başlatılması talebiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurdu. Başsavcılık, Ankara Valisi hakkında soruşturma yapma yetkisinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nda olduğunu belirterek soruşturmanın ayrılmasına karar verdi. Başsavcılık, soruşturmada, Ankara Emniyet Müdürlüğü vazifelileri hakkında kovuşturmaya yer olmadığına ve Ankara Vilayet Emniyet Müdürü hakkında müşteki müracaatının sürece konulmamasına karar verdi.
AYM, ‘hak ihlali’ dedi
SES yöneticilerinin bu karara itirazı da Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından kesin olarak reddedilince dava AYM’ye taşındı. AYM, polisin müdahalesi sırasında yaşananlara ait SES yöneticilerinin yaptığı müracaat üzerine, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ile toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
‘Doğrudan gaz kullanımının orantılı olduğu kabul edilemez’
AYM, kararın münasebetinde şunları kaydetti:
“Soruşturma belgesinde yer alan kanıtlar ve tespitler gözetildiğinde, katıldığı şovda gaz kullanımı nedeniyle yaralandığı anlaşılan müracaatçı İbrahim Kara’nın davranışlarından ötürü fizikî güce başvurulduğunu kabul etmenin mümkün olmaması karşısında güç kullanılmasının kaçınılmaz hale geldiğinin kamu makamlarınca kanıtlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıyeten olay yerinde tedbir alan kolluk görevlilerine karşı fiili bir müdahalede bulunmayan ve saldırgan bir hal içinde olmayan müracaatçı İbrahim Kara’ya barikat önünde tek başına slogan atması nedeniyle direkt gaz kullanımının orantılı olduğu da kabul edilemez.
İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele argümanıyla ilgili bir ceza soruşturmasında olayı aydınlatma kapasitesine sahip değerli birtakım kanıtların toplanmaması bile tek başına ulaşılan sonucun tutarlılığına gölge düşürebilir. Müracaata mevzu ihlal argümanlarının gerektirdiği soruşturma yükümlülüğü, olayın gerçekleşme şartlarının belirlenmesini mecburî kılmaktadır. Bu yükümlülük, mağdurların soruşturma süreçlerine ait her türlü talebinin karşılanmasını gerektirmese de soruşturmanın seyrini etkileyecek ve maddi gerçeğin açığa çıkmasına yardımcı olacak mahiyetteki argümanlarının araştırılmasını gerekli kılmaktadır. Başka yandan soruşturma makamlarınca ulaşılan sonuçların kanıtların objektif tahliline dayanması ve soruşturmanın tesirli yürütüldüğü konusunda tereddüt oluşmaması, adalete olan inancın sarsılması bakımından mecburidir.”