Koranavirüs pandemisi, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sonucunda dünya genelinde gıda krizi yaşanıyor.
Artan girdi maliyetleri gıda enflasyonu üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor.
“Bu kış domates 50 TL olacak”
Bloomberg HT’de Tarım-Analiz programına konuk olan Sera Yatırımcıları ve Üreticileri Birliği (Sera-Bir) Başkanı Müslüm Yanmaz, geçen sezon maliyetlerin 3 kat arttığı bir ortamda üretici satış fiyatlarının iki kat arttığını ifade ederek, “Yüzde 238 artan bir enerji maliyetiyle, yüzde 250 artan bir gübre maliyetiyle bizim bu yıl 50 TL’nin altında domates satmamamız gerekiyor. Bu kadar net ifade ediyorum. Aralık-Nisan arasında dünyada domates yok. Biz 30 yıldır bu işi yapıyoruz. Kış ayları geldiğinde domates fiyatları yüzünden herkes ayağa kalkacak. Domates fiyatı 50 TL olacak.“ dedi.
“Enerji fiyatları ciddi oranda arttı”
“Üreticimizin seralarını ısıtmak için kullandığı kömürün fiyatı son 1 yılda 4-5 kat arttı“ diyen Yanmaz, “Enerji maliyetlerindeki aşırı yükseliş sadece Türkiye’nin meselesi değil, tüm dünyada enerji fiyatları ciddi oranda arttı. Avrupa’daki seralar yüksek enerji maliyeti ve doğalgaz kesintileri nedeniyle üretim yapamayacak duruma geldi. Bize şimdi Hollanda başta olmak üzere Avrupa’dan üreticiler geliyor ve bizimle sözleşmeli tarım yapmak istiyor. 2 ay öncesinden gelip, sözleşmeli üretim yaparak kilogramı 2 eurodan tüm sezonu kapatalım diyorlar. 2 euordan kapatalım demek bu domates 50-60 TL olacak demek. Özellikle Aralık-Nisan döneminde Avrupa’da ürün yok. Önceden Avrupa, Nisan-Aralık döneminde bizden domates alır, Mayıs’ta kendi ürünü çıktığı için bize kota uygulardı. Şimdi kota uygulayamayacak çünkü domates yok. Geçen yıl domatesin maliyeti ortalama 10 TL idi ama bu yıl 16-20 TL arası değişecek. Kömürle ısıtılan seralarda maliyet 20 TL’nin de üzerine çıkacak.“ diye konuştu.
“Tamamen ihracat odaklı üretim yapıyoruz”
İhracatı kısıtlama yetkisinin Tarım Bakanlığı’nda olduğunu ifade eden Müslüm Yanmaz, “Biz çok korkuyoruz çünkü tamamen ihracat odaklı üretim yapıyoruz. Avrupa’ya, Rusya’ya ihracat yapıyoruz. Yetiştirdiğimiz ürünlerin yüzde 10-15’ini iç piyasaya veriyoruz. Yüzde 85-90’ını ihraç ediyoruz. İhracat kanalları kapatıldığı zaman ve içeride de ürün biriktiği an dekar başına 60-100 bin dolar yatırım yapan seracılar zarar edecek. O yüzden gerçekten korkuyoruz.“ dedi.
“Ürün yok ama herkes bu ürüne talep edecek”
Bu yıl fiyat artışını tetikleyen pek çok faktörün bir arada olduğunu ifade eden Yanmaz,“Bu yıl Avrupa’da üretim yok. Gübre fiyatı yüzde 250 artmış. Diğer maliyetler yüzde 230 artmış. Ürün yok ama herkes bu ürüne talep edecek. Ve bu taleple birlikte bizim ürünlerimizin fiyatı yükselecek. Biz bunu görüyoruz. Maliyet de yüksek, haliyle fiyat da yüksek olacak.” dedi.
