Verilmek istenen tüm “çağdaş” görünüme karşın monarşiler elbette feodal kalıntılardır. Günümüzdeki fonksiyonunun demokrasi tersliği olduğu da bir gerçektir. Her ne kadar İngiliz monarşisi için demokrasiye uyumlu, hatta demokrasinin koruyucusu dense de birebir tespit bu gerici kurum için de geçerlidir.
Tarihi seyri malum; sanayi ihtilalinin akabinde gelişen toplumsal ihtilallerle birçok yerde silinmiş kurumlardır bunlar. Tüccarların, bankacıların yani kapitalist sınıfın siyasi gücü ele geçirilmesiyle bitirilmişlerdir. Fransa örneği açıklayıcıdır; yükselen burjuvazi çıkarları önünde mahzur olan Fransız monarşisini yıkıp yerini aldı bilindiği üzere. Monarşilerin çöküşü kapitalizmin zaferidir elbette.
İngiltere’de durum farklılık gösteriyor, aslında bu nedenle hala ya da nasıl olduğu konusunda başlar karışık. İngiliz burjuvazisinin (Marx’ın tabiriyle burjuvazinin ilerici olduğu dönemlerde) verdiği uzun karşı uğraşa karşın İngiliz monarşisi varlığını sürdürebildi. (On yıl sürmüş bir Cumhuriyet devrine rağmen). İngiltere’ye has bu durum farklı bir yazının hususudur elbette.
Onsuz nefes alamazlar
Yazılı bir anayasanın olmadığı Birleşik Krallık’ta, hükümdarın kesin siyasi otorite olduğunu anımsatarak belirtelim: İngliz monarşisi, onun temsilcisi (kral ya da kraliçe) asla sembolik değildir. Ülkede bir hükümet hükümdarın onayı olmadan kurulamaz. Ülkenin memurları, askerleri ya da polisleri hükümdara bağlılık yemini etmek zorundadır. Bu yemini etmeyen kişinin milletvekili ya da bakan olmasına da imkan yoktur. Örnek olarak hapishanedeyken milletvekili seçilen, (açlık grevinde ölmüştür) İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (IRA) militanı Boby Sands verilebilir. Halk tarafından seçilmesine karşın Kraliçe’ye bağlılık yemini etmediği için milletvekilliği kabul edilmemişti, malum
Sembolik denen kraliyet, sembolikse neden sivil hükümetler ya da seçkin bölümler onu birden fazla vakit bir manipule aracı olarak kullanıyor? Demokrasinin koruyucusu olan(!) Kraliyet’in (Kraliçe’nin), hakkındaki soruşturmalardan kaçmak için, inanılmaz bir durum da yokken Boris Johnson’un parlamentoyu tatil etme teklifine onay vermesi, bunun yakın tarihteki son örneğidir. Johnson’ın talebini kabul eden seçilmemiş devlet şefi Kraliçe, seçilmiş milletvekillerinin Johnson’u sorugulamasını engellemek için bir “araç” olduğunu göstermiş oldu. Yapısı gereği demokrasiye düşman olan bu kurum, hâkim sınıfların dostudur.
Hükümdarın yetkilerinin birden fazla ortasında, seçilmiş bir hükümeti misyondan alabilmek de alıyor. Örnek mi isteniyor? Birleşik Krallık’ın coğrafik sırlarının dışında kalan lakin siyasi olarak monarşiye bağlı olan Avustralya’da 11 Kasım 1975’te seçilmiş Personel Partisi hükümeti şahsen Kraliçe Elizabeth tarafından devrilmişti.
Yeryüzünün en güçlüsü
Sembolik olduğuna inanılması istenen hükümdar hem Devlet Lideri hem de Başkomutandır. Hükümetler ona aittir.Tüm resmi kurumların, donanma da dahil hepsinin başında Kraliyet sıfatı yer almak zorundadır. Hava Kuvvetleri Kraliyet Hava Kuvvetleri ismini taşır. Hükümetler kurulduktan sonra kesinlikle onun onayını almak zorundadır. Yeryüzündeki en güçlü insan olduğu daha nasıl anlatılabilir?
Peki neden siyasi hususlardan uzak bir duruşa sahiptir hükümdar? Varlığını sürdürebilmesi, parlamentodan gelen hücumlar karşısında (bir ihtimal) savunmasız hale gelmemesi için tarafsız görünmek zorundadır da ondan. Sembolik(!) olan bu kuruma neden hükümetin harcamalarından daha çok para tahsis ediliyor? Düşünün Kraliçe toplumda huzursuzluklar arttığında lakin 1992 yılında vergiye alışılmış tutulabildi. Ferdî servetinin yanında kelamı bile edilemeyecek bir meblağdır bu.
‘Sembolik’ vahşetler miydi?
Kraliçe Elizabeth’in saltanatı sırasında öne çıkan beş büyük vahşet vardır ki “sembolik” monarşinin ne olduğu konusunda öğreticidir. Bunlardan birincisi 1948-1960 ortası süren Malezya’daki Malay vahşetidir. Elizabeth Kraliçe olmadan dört yıl evvel başlamıştır fakat Kraliçe ilan edildikten sonra sekiz yıl sürmüştür bu vahşet. İngiliz ordusu ile İngiliz sömürgecisiliğine karşı uğraş eden bağımsızlık yanlısı Malaya Komünist Partisi’nin askeri kanadı Malaya Ulusal Kurtuluş Ordusu (MNLA) ortasında süren bir gerilla savaşıydı bu. MNLA ile kontaklı olduğu teziyle 400 bin ila 1 milyon ortasında insan kamplara dolduruldu İngilizlerce. 7 bine yakın gerilla ile 3 binden fazla sivil hayatını yitirdi bu savaşta.
Kenya’da Mau Mau olarak bilinen 1952-1960 ortası yaşanan savaşta 90 bin Kenyalı öldürüldü. Binlerce azap kurbanı olduğunu da belirtelim doğal. Yemen’deki 1962-1969 ortası yaşanan, Bilinmeyen Savaş olarak isimlendirilen savaşta İngilizler, bağımsızlık yanlısı güçlere karşı çıkan Suudi Arabistan, İsrail, Ürdün üzere ülkelere dayanak verdi. İngiltere monarşisisi bu güçlere milyonlarca sterlin aktardı, savaş uçakları verdi. 200 bin kişi hayatını kaybetti bu savaşta.
O periyot, dünyanın üçüncü büyük komünist partisi olarak bilinen Endonezya Komünist Partisi’ne karşı ayaklanmayı İngiltere destekledi. Tahminen 500 bin ila 1 milyon Endonezyalı öldürüldü. 30 Ocak 1972 Kanlı Pazar vahşetini bilmeyen yoktur herhalde. Kuzey İrlanda’nın Derry kentinde bir yürüyüş sırasında İngiliz ordusu protestoculara ateş açtı 30 yakın sivil öldürüldü.
Bunlar en bilinen örnekler. Liste uzatılabilir. Tüm bunlarda, “barış ilan etme yetkisi” de olan Kraliçe’nin de onayı vardı. Hakikaten barışçı ise bu yetkisini kullanabilirdi. Tuhaftır, nitekim hiç bir İngiliz hükümeti, şayet Kraliçe onay vermemiş olsaydı bu operasyonları yapamazdı. Binerce yıllık monarşinin sözğne kelam söylememe geleneği uyarınca. Bu, Kraliçe’nin hükümetlerden daha yabanî, hükümetlerin daha barışçı olduğu manasına gelmez, monarşinin çıkarlarının hükümetleriyle örtüşmesinin doğal sonucudur bu. Yani Monarşi ile parlamenter sistem birbirini tamamlayan kurumlardır. Bunlardan birinin “sembolik” olması gerçeğe karşıttır.
Vahşetleri gerçek olana “sembolik” demek de..
Ne bileyim, tuhaf güya.