Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda yeni mezarlar ve mimari yapılar gün yüzüne çıktı
BİTLİS – Bitlis’in Ahlat ilçesinde bulunan dünyanın en büyük Türk İslam mezarlığı olma özelliğini taşıyan Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda başlatılan hafriyat çalışmalarında yeni mezar ve mimari yapılar ortaya çıktı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Dünya Mirası Süreksiz Listesinde yer alan ve üzerindeki yazı ve formlarla her biri sanat yapıtı özelliği taşıyan mezar taşlarının bulunduğu mezarlıkta; bu yıl da hafriyat, onarım ve etraf düzenlemesi çalışmaları sürecek. Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı Hafriyat Lideri Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, bu yıl hafriyat ve onarım çalışmalarına Türk Tarih Kurumu’nun da sponsor olarak takviye vereceğini belirtti. Yürütülecek çalışmalarda; liken paklığı, taş düzeltme, akıt mezar çıkarma ve etraf düzenlemesi üzere çalışmalara devam edileceğini tabir eden Kulaz, “Bu sene yapacağımız çalışmaları özetlemek gerekirse, Rus işgali sırasında Ahlat-Tatvan yolu olarak kullanılan ve büyük bir tahribatın oluştuğu vadide ıslah çalışmaları gerçekleştirilecek. Bu çalışmalara zati başladık. Bunun haricinde mezarlıkta çokça ot var. Hem yangın tehlikesi oluşturuyor hem de ziyaretçilerin mezar taşlarını daha rahat görebilmeleri için ot paklığı gerçekleştiriyoruz. Onun haricinde buraya başlarken öncelikli olarak müdahale gerektiren birtakım alanlar var. Sekizgen kümbetin etrafı de bu alanlardan bir tanesi. Bu yıl gayelerimizden bir tanesi de Türk Tarih Kurumu projesi çerçevesinde o alana müdahale etmek” dedi.
“Yeni mimari yapılar ve mezarlar gün yüzüne çıkıyor”
Rus işgali sırasında Ahlat-Tatvan yolu olarak kullanılan vadide hafriyat çalışmalarına başladıklarını belirten Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, başlayan hafriyat çalışmalarında yeni mimari yapılar ve yeni mezarların gün yüzüne çıkarılmaya başlandığını söyledi. Kulaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu çalışmalar esnasında vadinin ıslah edilmesi, o tahribatın onarılması çalışmaları esnasında yeni yeni bulgularda ele geçiyor. Zira yüzey toprağını aldığımızda, toprak altından yeni mezarlar çıkıyor. Bu çalışmalar esnasında çocuk mezarları, bazen büyüklere ilişkin mezarlar, sandukalar ve şahideler çıkıyor. Bunları da özgün haline dönüştürmek tabi ki değerli. Bunları muhafaza altına almak, restore etmek değerli çalışmalardan bir adedidir. Vakit zaman farklı mimari yapılar, mezar yapıları da ortaya çıkabiliyor. Yeni gün yüzüne çıkmaya başlayan yuvarlak yapının da ne olup olmadığını bilemiyoruz. Hafriyatı devam ediyor fakat hafriyatı tamamlandığında tahminen fonksiyonunun ne olduğu netleştirilebilecektir. Bu tıp çalışmalarda en az ortaya çıkarılan bu çeşit mimari yapıların konservasyon yapılmasıdır. Bizim temel maksadımız toprak altından çıkardığımız bir dokuyu şayet koruyamayacaksanız, şayet restore etmeyecekseniz toprak altında kalması daha uygun. Ancak bu cins yapıları güzergah üzerinde olduğu için gün yüzüne çıkardık. Bunu inşallah konservasyon da yapacağız. Daha çok tahribatını önlemek hedefiyle en kısa vakitte projeleri çizilerek onarımı için gerekli müracaatları yapacağız.”