Sözcü muharriri Saygı Öztürk, Demokrat Parti ( DP) Genel Lider Yardımcısı İlay Aksoy, Genel Lider Danışmanı Yalçın Taze, Göç Komitesi Hukuk Danışmanı Hasan Can Akay’ın 8 Kasım’da Suriyelilere yönelik uygulanan siyaset ile geri gönderme yollarını öğrenmek için Lübnan’a gerçekleştirdikleri ziyareti yazdı.
Öztürk yazısında şunları kaydetti:
“Göç Bakanı ile Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanı, Birleşmiş Milletler (BM) Yüksek Komiserliği’ne, Suriyelileri ülkelerine göndermekte kararlı olduğunu söylemiş, bunun için izleyecekleri sistemi anlatmış. BM yetkilisi de “Suriye ekonomik olarak güç durumda. Ülkelerine gönderilirlerse kendilerine ekonomik olarak bakamazlar” gerekçesiyle karşı çıktı.
Lübnan ekonomik külfet içinde olan bir ülke. Suriyeli ailenin her doğan bebeğine BM, 100 dolar veriyor. Bu ülkede emekli öğretim üyensin eline ise ayda 130 dolar geçiyor.
Lübnanlı iki bakan, iki kere Suriye’ye gidip protokoller imzaladı. Bu protokol sonucu öncelikle Lübnan’da doğan her Suriyeli bebek, hastanenin verdiği ıslak imzalı doğum dokümanıyla Suriye Büyükelçisine bildiriyor. Böylelikle, bebek Suriye vatandaşlığını kazanıyor. Böylelikle vatansız kimse kalmıyor.
Türkiye’de vatandaşlığa alınanların sayısını İçişleri Bakanı 230 bin kişi olarak açıklarken, Suriyelilerle ilgili gelişmeleri yakından izleyen, bakanlık kaynaklarından da bilgi alan Zafer Partisi Genel Lideri Prof. Dr. Ümit Özdağ bir milyon 900 bin kişinin vatandaş yapıldığını öne sürüyor. Lübnan’da kaç kişinin vatandaşlığa alındığını da merak etmişsinizdir. Hiçbir Suriyeli, Lübnan vatandaşlığına alınmamış. İlay Hanım bunu öğrendiğinde, ülkemizdeki durumu bildiği için epey şaşırdı.
Çocukların vatandaşlığı korunurken, geri dönmek isteyen Suriyeliler, Göç Bakanlığı’na başvuruyor, Suriye hükümetinin çıkardığı affın hangisinden yararlanmak istiyorsa Lübnan Göç Bakanlığı’na başvuruyor. Akabinde Suriye ve Lübnan Adalet Bakanlığı heyetleri bir ortaya gelip başvuranların durumlarını inceliyor. Lübnan dönüş takvimi hazırladı ve buna nazaran Suriyelilerin hangi tarihlerde ülkelerine dönebileceklerini belirledi.”
“Suriye, Lübnan hududunda süreksiz mahkemeler kurdu”
Öztürk, Lübnan ve Suriye ortasında imzalanan protokole nazaran Suriye’nin neler yaptığını da şöyle aktardı:
“Suriye, Lübnan hududunda süreksiz mahkemeler kurdu. Ülkelerine dönmek isteyenlerin daha evvel yaptığı af müracaatlarını sonuçlandırıyor ve kendilerine ‘Temyiz kağıdı’ veriyor ve böylelikle ülkesine sicili temizlenmiş olarak giriyor. Suriye’ye dönen 600 bin bireyden yalnızca 34 kişinin tutuklandığı, hazırlanan plan gereği her ay 15 bin Suriyelinin ülkelerine dönüşünün sağlanacağı İlay Aksoy’a verilen bilgiler ortasında yer alıyor. Suriye’ye gelenler evvel kurulan ömür alanlarına götürülüyor. Daha evvel terk ettikleri konutlar barınılacak gibiyle oralara ya da ülkenin farklı yerlerine gidişleri sağlanıyor.
Eğer konutları yaşanacak üzere değilse, bir müddet aileler bu ömür alanında kalıyor. Bunların elektrik, su, besin gereksinimleri Rusya tarafından karşılanıyor. Suriye ve Rusya ortasında imzalanan protokol uyarınca meskenlerinin tamiri Rusya tarafından yapılıyor. Rusya o kadar duruma hakim ki, ülkede ikinci lisan olan Fransızcanın yerini artık Rusça almış.”
“Lübnan, Suriyelilerin topluma ahenk sağlamaları için bir çalışma yapmadı. Daima süreksiz gözüyle baktı ve sistemi de ona nazaran kurdu”
Öztürk, İlay Aksoy’un temaslarının sonucundaki şu değerlendirmesini aktardı:
“Lübnan, Suriyelilerin topluma ahenk sağlamaları için bir çalışma yapmadı. Daima süreksiz gözüyle baktı ve sistemi de ona nazaran kurdu. Kastım şu: Suriyelileri yalnızca tarım, atık paklığı üzere işlerde çalışmalarına müsaade verdiler. İşyeri açmalarına müsaade verilmedi. Vatandaşlık verilmedi. Oturma müsaadesi verilmedi. Üniversiteye girişlerinde Lübnanlı öğrencilerle tıpkı şartlar uyguladılar. Okulları paralı yaptılar. Kayıtsız olan Suriyeliler de sıhhat hizmetlerinden paralı yararlandı.
Lübnan’da, Suriyelilerin bulunduğu 7 bin yerleşim ünitesi var. Suriyeliler bu yerleşim ünitelerinde tutuldu. Bu beşerler kendilerini Lübnan’a ilişkin görmedi, kalıcı olmadıklarını da her daim hissettiler. Suriye ve Lübnan diplomatik ilgi kurarak Suriyelileri kalıcı hale getirmedi. Görüşmelerle sıkıntıları tahlil imkanı var.”
Yazının tamamını okumak için .