Mobilya, elektronik, küçük konut aletleri, beyaz eşya eserleri ticareti yapan Fatih Tatar (65), sattıkları eserlerden koleksiyon oluşturdu. Bir kısmı birinci olan 7 bin eseri sergileyen ve 1955 yılından bu yana ailesinin ticareti yaptığını belirten Tatar, “Koleksiyonumuzun özelliği, bütün eserlerin halihazırda bakımlarının yapılmış, aktif ve kullanılabilir olmasıdır” dedi.
Manavgat’ta mobilya ve beyaz eşya mağazası bulunan Fatih Tatar, mağazasının en üst katında yaptığı düzenlemeyle çoğunluğu ailesinin 1955 yılından bu yana sattığı eserlerden oluşan koleksiyonunu sergilemeye başladı. Sergilenen eserler ortasında 1900’lü yılların başında üretilen düdüklü tencereden en eski ütülere, birinci çıkan renkli televizyondan kollu çevirmeli telefonlara, lambalı radyolardan pikaplara, bisikletlerden motosikletlere, dikiş makinelerinden birinci üretilen tombul tüplere, av tüfeklerinden cumhuriyetin birinci yıllarında kullanılan arşına ve kollu teraziye kadar 7 bin eser bulunuyor.
Fatih Tatar, 1955 yılında dedesinin köyden Manavgat’a taşınarak ticarete başlamasıyla birlikte ailesinin ticari hayatının başladığını anlatarak, Babam askerlikten sonra bu vazifesi devralıyor. O yıllar Türkiye’de ticaretin ithal eserlerle devam ettiği yıllar. O devirlerde Türkiye’de ticarete aileler, birinci olarak tuhafiyeyle, manifaturayla başlıyor. Ülkemizin üretmiş olduğu eserler pamuk ülkesi olduğumuz için dokumaya dayalı ekonomimiz var. Daha sonraki yıllarda ithalatla birlikte ülkenin döviz rezervinin müsait olduğu periyotlarda birçok sanayi eseri de İtalya üzerinden Türkiye’ye geliyor” dedi.
Kendisinin 1965’ten sonra iş yerinde çalışmaya başladığını belirten Tatar, daha küçük yaşlarda iş yerine gelip gittiğini ve satılan eserleri hatırladığını belirterek, Ailemizin ticaretini yaptığı eserlerle ilgili geçmişte ulaşılması çok güç olan nesneler var. Ben buradaki eserlerle ilgili merhum dedemin, babamın ve 3’üncü jenerasyon olarak benim, o periyotlarda insanların bu eserlerle ilgili yaşadıkları zorlukları ve bugünkü ulaşılabilir olmalarını da göz önüne getirerek, bu halde bir koleksiyon oluşturdum. Olağan, bu dünden bugüne olmadı. Bu koleksiyon benim yıllara dayalı bir hobimdi” diye konuştu.
7 BİN ÜRÜN
Koleksiyonda 7 bin civarında eser olduğunu aktaran Fatih Tatar, şunları söyledi:
“Koleksiyonumuzun özelliği, bütün eserlerin halihazırda bakımlarının yapılmış, aktif ve kullanılabilir olmasıdır. Daktilolar haricinde burada olan eserlerin tamamına yakınının satışını yaptık. Satışını yapmadığımız, o periyot bizim sattığımız eserlerin rakibi olan eserleri de koleksiyonumuza aldım. Bu stant bir manada bizim işletmemizin tarihini de yansıtıyor. Ayrıyeten Türk iş dünyasının 1960’tan itibaren yüzde 100 yerli ürettiği, yahut yerli- yabancı firmaların birlikte ürettiği, ithal ettiği eserler de stantta var. Bu eserler Türkiye’de ailelerin yıllardan beri kullandığı, kimileri ise hala bile vazgeçilmez olan eserler.”
‘TÜRKİYE’DE ÜRETİLEN BİRİNCİ ELEKTRİKLİ ÜTÜ DE VAR’
Sergide yer alan kimi eserleri de gösteren Fatih Tatar, Türkiye’de kullanılan kömürlü ütüden itibaren bütün ütülerin olduğunu göstererek, Yalnızca Türkiye’de değil, Avrupa’da kullanılan ütüler de var. O devirde bizde kömürlü ütüler kullanılırken, Almanya’da kullanılan ütü de var. 1970’li yıllarla birlikte Türkiye’de üretilen ve o periyodun lüks ütüsü olan birinci elektrikli ütü de var. Akabinde son devirde üretilen küçük seyahat ütüleri de bulunuyor” diye konuştu.
Türkiye’de 1982 yılında renkli televizyon yayınlarına geçildiğini anımsatan Fatih Tatar, Birinci renkli televizyon yayına başladığında biz de renkli televizyonları satmaya başlamıştık. Bugün hiç değer verilmeyen tüplü televizyonun o günkü kurallarda önemli ekonomik bedeli vardı. Ben hiç unutmuyorum, Manavgat’ın en yüksek mülki amiri olan kaymakama televizyon satmıştık. O devrin kaymakamı bana, ‘Ben buna kolay ulaşabiliyorum. 3 aylık maaşımla renkli televizyon alabiliyorum’ demişti. Bugünkü kurallarda düşündüğümüzde bu, sanayi eserlerine ulaşmanın en önemli örneğidir” diye konuştu.
İLK İTHAL PİKAP
Koleksiyonlarında birinci ithal edilen pikaplardan birinin de bulunduğunu belirten Tatar, şunları söyledi:
1960’lı yıllarda radyo ve pikap da satmıştık. Birinci ithal edilen pikaplardan biri koleksiyonumuzda. Ayrıyeten 2’nci Dünya Savaşı’nın çabucak ertesinde üretilen lambalı bir radyo da var. Bu radyoların en büyük özelliği hem alıcı hem de verici özelliğinin olması. Yani telsiz özelliği vardır. Avrupa’da bombardıman başlayınca sığınaklara giden beşerler, öteki beşerlerle konuşmak ve onlardan haber alabilmek için bu biçimde yapılmıştır.” Fatih Tatar, Osmanlı devletinin son yıllarında üretilen bir düdüklü tencerenin de koleksiyonda olduğunu kaydetti.
Gençliğinde kendisini etkileyen en değerli aygıtlardan birinin daktilo olduğunu ve daktilolara tutku derecesinde bağlılığı olduğunu, bu nedenle daktilo koleksiyonu yaptığını anlatan Fatih Tatar, Biz daktilo satmadık. Ben geçmişte onlara ulaşmak için önemli zorluk yaşadım. Bu durumun bende oluşturduğu içgüdüsel davranış nedeniyle koleksiyonumuza daktiloları da eklemeye karar verdim. O denli ki, 1970’li yıllarda daktilo sahibi olmak çok zordu. Mesela o periyot 13 bin nüfuslu Manavgat’ta resmi daireler haricinde toplam daktilo sayısının 10’un altında olduğu düşünüyorum” dedi. (DHA)