Tadı ve kokusuyla birçok yemeğe lezzet katan, çiğ köftenin olmazsa olmazı pul biber, kavurucu sıcakta zahmetli bir sürecin akabinde tezgahlardaki yerini alıyor. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile birlikte sulu tarımın yaygınlaştığı Şanlıurfa’da ilkbaharda ekilen, bakım ve sulamanın akabinde Ağustos ayı başında hasat edilmeye başlanan kırmızı renkteki biberler, kamyonlarla pazarlarla getiriliyor. İsot üreticileri tarafından pazarlardan yahut tarlalardan satın alınan biberler, çalışan bayanlar tarafından yıkandıktan sonra saplarından ve çöplerinden ayıklanıyor. Daha sonra özel makinelerden geçirilen biberler yere serilen bezlerin üzerinde kurutulmaya bırakılıyor. Çeşitli süreçlerden geçen biberler, isot yahut biber reçeline dönüşüyor. Kentte vakit zaman 40 dereceyi aşan sıcak hava altında çalışan emekçiler, aile bütçelerine katkıda bulunmanın memnunluğunu yaşıyor.
Şanlıurfa’nın tescilli eseri isotun, bu yıl tezgahlarda kalitesine nazaran kilogramı 60 ila 150 TL ortasında satışa sunulması bekleniyor.
Sapları ayrılıp makineden geçiriliyor
Şanlıurfa’da uzun yıllardır isot ve biber reçeli üreticiliği yapan işletmeci Mustafa Işıkay, sıcak havanın altında acı serüvenlerinin başladığını söyledi. Işıkay, “Güneşte çalışmak sıkıntı. Herkesin kârı değil lakin mecburuz. Herkes çalışmak zorundadır. Her gün saat 05.30 ile 06.00 civarında geliyoruz. Saat 14.00 üzere bayan kardeşlerimizin işleri bitiyor, onlar konuta gidiyor biz ise akşama kadar güneşin altında çalışmaya devam ediyoruz. Genelde Urfa biberi üzerine çalışıyoruz. Öbür vilayetlerden de biberler bize geliyor. Gelen biberleri bayan kardeşlerimiz saplarını ayırıyorlar, biz de makineden çekiyoruz. Makineden çekildikten sonra burada kurtulmak üzere yerdeki bezler üzerine seriyoruz” dedi.
“İsot hem ağızları hem de cebi yakacak”
İşlemesine nazaran sofraya farklı eser olarak gittiğini belirten Işıkay, “Sofraya gidince işlemesine nazaran, isot, pul biber ve isot reçeli olarak tüketiliyor. Bu yıl geçen yıllara göre biber az gözüküyor. Biber çok değerli. Şu an biberin bize geliş fiyatı kilogram olarak 7-8 liradır. Bizim Urfa biberinin de çıktığı vakit kilogram fiyatının 10 lira olması bekleniyor. Zira şu an biber yok denilecek kadar azdır. Bu yaş biberler, pul biberi olduktan sonra en düşük kilogramı 60-70 liradan başlayıp 150 liraya kadar satılır. Urfa pul biberinin 150 lira olması bekleniyor. Şayet yaş biber bize 10 liradan gelirse ve 12-13 kilogram yaş biberden bir kilogram pul biber çıktığını hesap edersek 120-130 lira zati baştan fiyat çıkıyor. Bunun personellik, makine ve elektrik üzere masraflarını de hesap edersek Urfa pul biberi kilogramı 150-160 lira olması bekleniyor. Bu yıl isot hem ağızları hem de cebi yakacak. Güneş altında çalışmak çok güç. Ne kadar alıştık desek de güneş altında çalışmak çok güç. Son birkaç gündür 40-45 derece sıcaklıkta çalışıyoruz. Biz bazen dayanamıyoruz, bunalıyoruz” formunda konuştu.
“Urfa’nın sıcağı ile isotun acısı sıkıntı oluyor”
Sıcak havanın altında çalışan bayan emekçilerden İda Çiftçi, “Saat 04.30-5.00 üzere geliyoruz. Bazen biberler kamyon ile geliyor bazen de tırla geliyor, işi yoğunluğa nazaran bırakıyoruz. Bazen saat 14.00 üzere bazen de ikindi vakti işi bırakabiliyoruz. Yaptığımız işin bazen muhakkak bir saati olmuyor. Yaptığımız işin natürel ki zorluğu var. Urfa’nın sıcağı ile birlikte biraz daha güç oluyor. Biberlerin kaldırılması olsun, temizlemesi olsun, ağır iş sıkıntı oluyor. Ellerimiz natürel ki yanıyor. Biber acı olduğu için ellerimiz yanıyor. Aile bütçemize katkıda bulunuyoruz. Bazen istediğimiz kadar yapamıyoruz. Şu an biber temizliyorum, ellerim yanıyor. Urfa’nın sıcağı ile bir arada tam yanıyor” tabirlerini kullandı.