Türkiye’de zevkle tüketilen ve büyük bir şöhrete kavuşan çiğ köftenin asıl hangi kente ilişkin olduğuna dair rekabet, Şanlıurfalılar ve Adıyamanlılar ortasında yıllardır sürüyor.
Şanlıurfa ve Adıyaman denilince akla gelen lezzetlerin başında çiğ köfte yer alıyor. Güneydoğu Anadolu’ya has olan lakin son yıllarda bütün Türkiye’nin tanıdığı ve zevkle tükettiği çiğ köfte, bulgur, pul biber, çeşitli baharatlar, sarımsak, soğan ve yeşilliklerin itinayla yoğrulmasıyla hazırlanıyor.
Şanlıurfalıların etle, Adıyamanlıların ise etsiz yoğurması, iki kentin çiğ köftesini ayıran temel özellik olarak biliniyor.
Etle yoğrulan çiğ köfte kısa müddette tüketilirken, etsiz olan ise 2 gün kadar bekleyebilecek özelliğe sahip.
Şanlıurfa çiğ köftesi, daha çok sıra gecelerinde ve meskenlerde keyfi orta öğün olarak tüketilirken, Adıyaman çiğ köftesi daha ana öğün yemeği olarak firmaların yurt içi ve dışındaki binlerce şubesi aracılığıyla satışa sunuluyor.
.
Her iki kentteki aktiflik ve şenliklerde en hoş çiğ köfte yoğurma yarışları düzenleniyor.
Türk Patent ve Marka Kurumu 13 yıl evvel etli çiğ köfteyi Şanlıurfa, 4 yıl evvel etsiz çiğ köfteyi Adıyaman ismine tescil etse de vakit zaman kentlerin yöneticilerinin de dahil olduğu “lezzet atışmaları” gündemde kendine yer bulmayı sürdürüyor.
İTİNAYLA YOĞRULUYOR
Şanlıurfa Gastronomi Turizmi Derneği Lideri Abdurrahman Acar, Şanlıurfalıların ağzının tadını bildiğini söyledi.
Kente has en kıymetli lezzetlerin başında çiğ köftenin geldiğini söz eden Acar, kentte bir ortaya gelinen ortamlarda genelde çiğ köftenin yoğrulduğunu belirtti.
.
Çiğ köftenin 20 dakikada yoğrulduğunu anlatan Acar, “Şanlıurfa’da çiğ köfte, bir öğün yemeği değil orta sıcak, aperatif olarak tüketilir. Şanlıurfa’da çoluk çocuk, yaşlı genç herkes çiğ köfteyi itinayla yoğurur, keyifle tüketir. Şanlıurfa çiğ köftesi ile Adıyaman çiğ köftesini birbirinden ayıran fark ise Şanlıurfa çiğ köftesinin etle yoğrulmasıdır, etle yoğrulduğu için de kısa müddette tüketilmesi gerekir. Bu yüzden Şanlıurfa’da ticari maksatla yoğrulmaz ve satışı yapılmaz.” diye konuştu.
Şanlıurfalı çiğ köfte ustası İrfan Kaya da bölge vilayetlerinin birçoklarında çiğ köftenin yoğrulduğunu söyledi.
Kaya, Şanlıurfa çiğ köftesinin kısa müddette hazırlanıp tüketildiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Bizim köftemiz yapıldığında beklemeye gelmez. İşin özgününde her sanat gelişim odaklıdır, biz de gelişim odaklıyız. Özgününü bozmadan gelişmelere ayak uydurmaya çalışıyoruz. Çiğ köfte esasen bulgurdur. Biz çiğ köfteyi keyfi tüketiriz, yalnızca yemekte değil yemek sonrası da tüketilir. Bu iş Adıyaman’da biraz daha ticariye dönmüş vaziyettedir. Mesela çarşıda pazarda ekmek ortası köfte veriyorlar, aslında bulgurun kendisi de bir nevi ekmektir. Tahminen Adıyaman daha ticari düşündüğü için yaygın olarak yapıyor. Biz ticari düşünmüyoruz. Şanlıurfa’da her meskende yapılır. Şanlıurfalı olup da çiğ köfte yoğurmayı bilmeyen neredeyse yoktur.”
.
ADIYAMAN’IN ETSİZ ÇİĞ KÖFTESİ TESCİLLENDİ
Adıyaman Belediye Lideri Süleyman Kılınç ise çiğ köfte konusunda Şanlıurfa ile ortalarında tatlı bir rekabet olduğunu söyledi.
Şanlıurfa’nın etli, Adıyaman’ın ise etsiz çiğ köftesinin tescillendiğini hatırlatan Kılınç, “Türkiye’de binlerce bayisi olan önemli bir dal, çiğ köfte denilince Adıyaman anlaşılıyor zati. Aslında rekabete de gerek yok. Onlar kendi alanlarında biz de kendi alanlarımızda geleneğimizi devam ettiriyoruz. Herkese çiğ köfteyi tavsiye ediyoruz ancak bilhassa etsiz olanı tavsiye ediyoruz.” tabirlerini kullandı.
Çiğ köfte ustası Ahmet Uzun da çiğ köfteye lezzetini imalinde kullanılan materyallerin verdiğini belirtti.
Uzun, çiğ köftenin herkes tarafından tercih edildiğini lisana getirerek, “Çiğ köfte bölgesel bir yiyecektir, Güneydoğu’ya mal olmuştur lakin genelde Türkiye çapında ticari olarak bütün kesim Adıyamanlıların elinde. Şanlıurfalı kardeşlerimiz bu çeşit şeylere girmediler, kendi konutlarında ailelerine yoğuruyorlar, biz tüm Türkiye’ye yoğuruyoruz.” dedi.
Çiğ köfte ustası Kenan Leblebici ise etli çiğ köftenin pazarlamasının olmadığını belirterek, “Etsiz çiğ köfte uzun müddet kalabilir, paketleme yapılır, vilayet dışına gidebilir ancak etli o denli değil, yoğurduğun vakit en fazla bir saat kalabilir.” diye konuştu.
Çiğ köfte sunumlarına farklı isimler verdiğini anlatan Leblebici, “Buradaki maksadımız ise yeni kuşağı çiğ köfteyle buluşturmak, ben onu yapıyorum. 40’a yakın isim vererek patent aldım.” dedi. AA