Doğalgaz ve elektrik fiyatlarına 1 Eylül prestijiyle artırım yapıldı. Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BOTAŞ) internet sitesinde yayınlanan eylül tarifesine nazaran, 1 Eylül’den itibaren geçerli olmak üzere, küçük ve orta uzunluk işletmelerde (KOBİ) kullanılan doğalgazın en son satış fiyatında ortalama yüzde 47.6, endüstride kullanılan doğal gazın en son satış fiyatında ortalama yüzde 50.8 ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgazın sonuncu satış fiyatlarında ortalama yüzde 49.5 oranında artış yapıldığı bildirildi.
‘İğneden ipliğe artırım gelecek’
Ekonomist Evren İhtilal Zelyut, doğalgaz ve elektrik fiyatlarına bugün prestijiyle yapılan artırımların endüstricinin elini şaltere götürdüğünü belirterek, “Bu artırımların enflasyonu 2-2.5 puan üst götüreceğini kıymetlendiriyoruz. Bundan daha zahmetli olan bahis şu ki güç artırımlarının adeta bir geometrik dizi halinde bütün iktisatta iğneden ipliğe her mala çok daha fazla ruhsal tesirle artırım getirmesi doğaldır. Bir başka tesir de artan enflasyonla bir arada liranın bedel kaybetmesi kurun üst çıkışına bir ivme kazandıracaktır. Bu da dönüp Türk firmalarını girdi maliyeti açısından vurup karşımıza üretilen her yeni malda fiyat artışlarına neden olacaktır. Sonuç olarak bir enflasyon kısır döngüsü oluşturacaktır” dedi.
Prof. Dr. Tahsin Bakırtaş da artırımlarla üretim maliyetlerinin artacağına dikkat çekerek, “Bu da işletmeleri zorda bırakacak. Sonraki aylar için üretici fiyatlarına doğal gaza yapılan artırımın tesiriyle artırım gelecek. Yani fiyatlar daha da artacak. Türkiye’de beklenen baz tesirini ortadan kaldıracak bir artırım. Bu nedenle enflasyon 2023’te 3 haneli enflasyonla karşılaşılırsa kimse şaşırmasın. Bu artırım hayat pahalılığı olarak fakir halka çok daha fazla yansıyacaktır” diye konuştu.
İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister de dalın imalat sürecinde en çok kullandığı birincil güç kaynağının doğalgaz, ikincil güç kaynağının ise elektrik olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Kimya-petrokimya eserleri imalatı en ağır güç tüketen sanayi kollarımız içinde üçüncü sırada geliyor. Dalda kullanılan güç kaynakları ortasında doğalgazın oranı yaklaşık yüzde 50 iken, elektriğin oranı ise yüzde 30 civarında bulunuyor. Güç tüketimi en çok ve yaklaşık 2/3 oranında kimyasal eser imalatında sonrasında ise sırasıyla kauçuk ve plastik, gübre ve eczacılık eser imalatında oluyor. Öbür yandan doğalgazın dalımızda petrokimyada girdi olarak ve güç kullanımı olarak iki türlü kullanımı kelam konusu olduğu için, doğalgazda yaşanan bu önemli orandaki artışın kesimimizi de maliyet açısından olumsuz etkileyecektir. Bilhassa Rusya-Ukrayna krizine bağlı olarak doğalgazda yaşanan arz zahmeti fiyat artışına sebebiyet veriyor. Ülkemiz güç ithalatına bağımlı olduğu için bu durum tüm sanayicileri olumsuz etkilerken kimya dalımızı daha fazla etkiliyor. Kesimimizde üretim sürecinde kullanılan güç ve hammaddede yaşanacak bu maliyet artışı maalesef tüketim eserlerinde de fiyat artışına sebebiyet verecektir. Ayrıyeten birtakım firmaların üretimini kısmasına hatta durdurmasına sebebiyet verebilir.”
‘Ekmeğin rayici yine belirlenmeli’
Unlu Mamul Makine Üreticiler Birliği Derneği Lideri Serdar Yalçınkaya da “Şu anda ekmeğin kilogram maliyeti 20 TL. Doğalgaz ve elektrik fiyatlarına yapılan artırımlar maliyetleri önemli manada artırdı. Ekmeğin rayicinin tekrar belirlenmesi bir zaruriyet” diye konuştu.