Pandeminin, çocuklarda konuşma bozukluğunu artırdığını söyleyen Doç. Dr. Yasemin Topçu, “Konuşması geciken çocukları otizm spektrum bozukluğundan ayırt etmeliyiz” diyerek ebeveynlere ikazlarda bulundu.
Topçu, işitme testi olağan olan bir çocukta göz temasında kısıtlılık, konuşma hünerinin kazanılamaması yahut kazanılmış söz sayısında azalma olması durumunda kesinlikle çocuk nörolojisine başvurulması gerektiğini belirtti.
“DUYGUSAL MAHARETLERİNİ DE OLUMSUZ ETKİLEDİ”
Topçu, salgın sürecinin çocukların konuşma ve toplumsal gelişimi üzerinde olumsuz tesirlerinin olduğunu söyledi.
Salgın ile birlikte ailelerin ve çocukların ömür rutinlerinin değiştiğini aktaran Topçu, şunları kaydetti:
“Çocuklar yaşıtlarından uzaklaştı, televizyon ve ekran ile temasları arttı. Aile bireylerinin meskende çalışma müddetlerinin artması çocuklarıyla etkileşimlerini azalttı. Bütün bu çevresel tesirler, çocukların lisan gelişim sürecinde kıymetli sıkıntılara yol açtı. Pandemi ayrıyeten çocukların yaşıtları ve öteki beşerlerle olan münasebetlerini etkileyerek toplumsal ve duygusal hünerlerini de olumsuz etkiledi.
Dil ve konuşma marifeti çocuklarda yakından takip edilmesi gereken en kıymetli gelişim basamaklarından. Bilhassa 1 ile 3 yaş ortası, çocuğun sözleri manaya ve kullanma marifetinin süratle geliştiği periyot. Bir yaşında birçok çocuk iki yahut üç manalı söz söyleyebilirken üç yaşına geldiklerinde iki yahut üç cümle kullanarak konuşmaya başlarlar. Bir yaşından itibaren çocuklar kolay soruları manaya ve kolay komutları takip etme mahareti kazanırlar.”
Doç. Dr. Yasemin Topçu, salgın sürecinin sonucu olarak konuşma ve bağlantı bozukluğu yanında davranış sorunları şikayetleri ile çocuk nöroloji polikliniklerine müracaatların sayısının arttığını belirtti.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Konuşma gecikmesi yahut davranış sorunları ile başvuran çocukların bilhassa otizm spektrum bozukluğundan ayırt edilmesi gerektiğini aktaran Topçu kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bir ile üç yaş periyodunun otizm belirtilerinin en çok ortaya çıktığı devir olması nedeniyle, konuşma geriliği bulunan çocuklar birçok vakit otizm kuşkusu ile aileler tarafından polikliniklere getiriliyor. Otizmli çocukların en kıymetli belirtileri konuşma geriliğinin yanı sıra göz teması kuramamalarıdır. Ayrıyeten, agulamanın gecikmesi, 1 yaşına geldiğinde manalı bir söz çıkaramaması, ismi ile seslenildiğinde reaksiyon vermemesi durumunda bilhassa otizm spektrum bozukluğu düşünülmelidir. Her konuşamayan çocuğa otizmli olarak yaklaşılmamalı. Ayrıyeten kimi epilepsi tiplerinin de konuşma sorunları, davranış bozukluğuyla gelebileceği de göz önünde bulundurulmalı. Bu nedenle konuşma sorunu ile başvuran, işitme testi olağan olan bir çocukta göz temasında kısıtlılık, kazanılmış söz sayısında azalma yahut kayıp var ise kesinlikle çocuk nöroloji ve psikiyatri değerlendirmesi yapılmalıdır.”
Topçu, konuşma zahmeti ve lisan bozuklukları erken periyotta fark edildiğinde tedavide muvaffakiyet oranının arttığını belirtti.
İzole konuşma bozukluğu saptanan çocuklara ikaz verilmesi öncelikli olması gerektiğini kaydeden Topçu, “Bu nedenle, çocuklar yaşıtlarıyla daha çok bir ortaya getirilmeli ve aile bireyleriyle geçirdikleri kaliteli vakit arttırılmalı. Televizyonla ile temas müddeti azaltılmalı, oyun kümesi ve kreşe başlatılmalı. Kâfi yarar sağlanmadığı durumlarda konuşma terapisine erken periyotta başlatılmalı” sözlerini kullandı.