Dünya Sıhhat Örgütü’nün sıhhati; “yalnızca hastalık yahut sakatlığın olmayışı değil; fizikî zihinsel ve toplumsal taraftan tam bir düzgünlük hali” formunda tanımladığını hatırlatan Prof. Dr. Derya Uludüz, bu tanıma uyup uymadığınızı öğrenmenizi sağlayacak ipuçlarına dikkat çekti.
Günümüzde beşerler fizikî olarak hiçbir problemleri yoksa ekseriyetle kendilerini sağlıklı olarak kabul ederler. Lakin uzmanlara nazaran sağlıklı olmak için bu yanlışsız bir kriter değil. Çünkü fizikî olarak sıhhatiniz bozuk olduğunda bu durum zihinsel, duygusal yahut ruhsal sıhhatinizi da olumsuz tesirler. Birebir halde ruhsal yahut zihinsel sağlığınızda sorun varsa bu durum bir müddet sonra fizikî sıhhat sıkıntılarına yol açar. Pekala genel olarak sıhhat durumunuzun yolunda olup olmadığını nasıl anlarsınız? Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, az çok bunu anlamanızı sağlayacak işaretleri şöyle sıraladı…
Prof. Dr. Derya Uludüz
1- Çeşitli ancak sağlıklı besinleri tercih etmek
Genel anlamda yapılan diyetlere baktığımızda belli yiyeceklerin diyet dışında kaldığını görürüz. Ancak renkli ve işlenmemiş bir beslenme hali, gereksiniminiz olan tüm besinleri ve vitaminleri almanıza yardımcı olur. Sık sık hazır besinler yerine tencere yemeği, hormonlu, tarım ilaçlı ve mevsim dışı sebze-meyve yerine daha çok organik ve mevsim sebze-meyve tüketiyorsanız bu sağlıklı bir hayat sürdüğünüz manasına gelir.
2- Bedenin gereksinim duyduğu kadar kalori almak
Dünyanın birçok kültüründe beşerler sağlıklı beslenmeyi kalori hesabı yapmak formunda düşünür. Lakin gerçek olan şu ki; herkesin yaşa, cinsiyete ve aktivite seviyesine nazaran değişen farklı kalori muhtaçlıkları vardır. Az kalori almak değil, bedeninizin muhtaçlık duyduğu kaloriyi almak hakikaten sağlıklı olduğunuzun bir göstergesidir. Gereksiniminiz olan kaloriyi almadığınız takdirde günlük besin gereksiniminin alınması zorlaşır, bitkinlik ve bedeninizde ağrı üzere olumsuz tablolar baş gösterebilir.
3- Çalar saat olmadan uyanmak
Sağlıklı olmak için yetişkin bir beşere günde 7 ila 8 saat kafidir. Yetersiz uyku beden ve beyin sıhhatiniz açısından tamiri güç sonuçlar doğurabilir. Alzheimer, obezite, felç ve diyabet bunlardan yalnızca birkaçıdır. Geç saatlerde yatmayıp, kendinizi alarm kurmadan uyanmaya alıştırdıysanız bedeniniz kâfi uykuyu alır ve dinlenerek uyanırsınız. Bu fikir kimi bireylere güç gelebilir ancak ertelenen alarmın beyne ve bedene daha fazla yorgunluk verdiğini alarmsız uyanmaya başladıklarında daha net görürler. Ortalama bir müddette “kabaca 10 ila 20 dakika içerisinde” uykuya dalmak uyku sisteminizin hasebiyle sıhhatinizin âlâ olduğuna sıhhatinizin uygun olduğunu gösterir.
4- İki kat merdiveni tempolu çıkmak
Sağlık için önerilen idman ölçüsü haftalık 150 dakikalık orta dereceli aktivitedir. Bunu şöyle söz edebiliriz… Durmadan iki kat merdiveni çıkabiliyorsanız ve kendinizi yeterli hissediyorsanız, bu orta seviyede bir efordur.
5- Enerjik olmak
Sağlık dendiğinde birinci akla gelen sözlerden biri güçtür. İstediklerinizi yapabilmek için kâfi güce sahip olmak çoklukla sıhhatinizin yerinde olduğunun bir işaretidir.
6- Tüm hisleri kucaklamak
Her vakit söylüyoruz; duygusal sıhhat, fizikî sıhhat kadar değerlidir. Olumlu tüm hisler lakin olumsuz karşılıklarıyla mana kazanır. Örneğin acı çekerken sağlıklı olmanın ne bulunmaz bir nimet olduğunu daha uygun kavrarsınız. Tüm hisleri kucaklamayı, olumsuz hislerle çabayı ve onları yönetebilmeyi biliyorsanız bu sağlıklısınız demektir.
7- Göbeklenmeyi engellemek
Bel etrafınızın genişliğini boyunuza bölün çıkan sonuç hastalık riskinizi ele verir.
Örneğin:
Bel etrafı: 70 cm
Boy: 167
70 / 167= 0,41
Değerlendirme:
0.4 – 0.49 ortası: Normal
0.5 – 0.59 ortası: Riskli
0.6 ve üzeri: İç organlarınızın yağlanmış olduğunu, kalp hastalıkları ve diyabet açısından riskinizin yüksek olduğunu gösterir.