Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın babası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dünürü gazeteci Sadık Albayrak Cumhuriyet gazetesi müellifi Barış Terkoğlu’na konuştu.
Sadık Albayrak, 12 Eylül’den sonra mahkûm olmuş, dokuz ay Silivri Cezaevi’nde yatmıştı. Albayrak, o devir koğuşlarının 28 metrekare olduğunu, 26 kişi kaldıklarını söylerken “Çıktığımda, bu cezaevi yıkılmadan bir daha Silivri’ye gitmem demiştim, yıktılar da daha büyüğünü yaptılar” sözlerini kullandı. Öte yandan Sadık Albayrak cezaevindeyken kendisine Erdoğan’ın sigara getirdiğini belirtti.
Barış Terkoğlu’nun yazısı şöyle:
“Don Kişot ne hoş söylemiş: “Saraylı şövalyeler, odalarından, saraylarının kapısından dışarı çıkmadan, bir haritaya bakarak, hiç masrafsız, sıcak, soğuk, açlık, susuzluk nedir bilmeden bütün dünyayı gezerler. Halbuki bizler, yani gerçek ve gezgin şövalyeler, güneş, soğuk, rüzgâr, tabiatın her türlü şiddeti, gece gündüz demeden kâh yaya kâh at sırtında, bütün dünyayı kendi adımlarımızla arşınlarız.”
Geçen perşembe, Sadık Albayrak’ın 50. müelliflik yılı anısına çıkan kitabı anlatmıştım. Cuma günü telefonumdaki ses, “Sadık Beyefendi sizinle konuşmak istiyor” deyince “Eyvah” dedim. Zira metrodaydım. Telefon kesiliyordu. Müsaade istedim. İndiğimde ben aradım.
Açık söyleyeyim, karşımda öfkeli bir ses bekliyordum. Kalkanımı hazırlamıştım. O denli ya, bir gün evvel kitabı hakkında onu sevenleri kızdıran bir yazı yazmıştım.
Oğullarıyla da aram düzgün değildi. Şikâyetleriyle tekraren yargılanmakla kalmamış, onların savcılarının marifetiyle, uydurma suçlamalarla tutuklanmıştım.
‘FİKİR HÜRRİYETİ ÇOK ÖNEMLİDİR’
Gelgelelim…
Sadık Albayrak hiç orada değildi. Tam aksine, yazıyı okuduğunu, mutlu olduğunu söyledi. Üstüne teşekkür etti.
Biliyorum, Albayrak bir İslamcıydı. Solcularla, Atatürkçülerle hatta radikalliği nedeniyle Erdoğan’la bile karşı karşıya gelmişti. Lakin kelamları bir ironi değildi. “Solcular 141-142’den yargılanıyordu. İslamcılar 163. husustan. Ben 15 sene 163. unsur ile uğraştım. Kitap yazıyordum, soruşturma açılıyordu. Yetmiyor, yeni baskılarına da açılıyordu” diye başladığı kelamı devam ettirdi: “Babıâli Yokuşu’nu düzgün bilirim. Her fikirden beşerle konuştum. Asla fanatik davranmadım.”
Milli Gazete’de müelliflik yapmıştı. Lakin ambargolar nedeniyle uzun mühlet basın kartı alamadığını anlattı. Gazete sahipleri sendikasının gücü sayesinde, istediğine basın kartı alabildiğini, sakıncalı gazetecilerin ise buna gücünün yetmediğini söyledi. Ona nazaran, gazeteciler örgütlenmedikçe bu bu türlü sürecekti.
Sadece bu kadar değil…
Sadık Albayrak’ın nasıl Sadık Albayrak olduğunun kıssasını o diğer türlü anlatıyordu:
“Fikir hürriyeti çok kıymetli. Ben sinema eleştirisini Milliyet gazetesinin sayfalarından öğrendim. Fikri gelişimimde Cumhuriyet gazetesinin ikinci sayfasındaki Olaylar ve Görüşler tesirli oldu. Spora diğer türlü bakmayı öbür bir gazeteden öğrendim. Bu türlü geniş bir kültür olursa sağlıklı ve huzurlu bir ortam olur.”
Kuşkusuz bugün orada değildik ki kelamını “Memlekette evvel kültür rönesansı yapmak lazım” diye bitirdi.
SİLİVRİ’Yİ YIKTILAR DAHA BÜYÜĞÜNÜ YAPTILAR
Sadık Albayrak, 12 Eylül’den sonra mahkum olmuş, dokuz ay Silivri Cezaevi’nde yatmıştı. Benim tıpkı cezaevinde iki kere, toplam iki sene kaldığımı hatırlattım. Albayrak, o devir koğuşlarının 28 metrekare olduğunu, 26 kişi kaldıklarını söyledi. “Çıktığımda, bu cezaevi yıkılmadan bir daha Silivri’ye gitmem demiştim, yıktılar da daha büyüğünü yaptılar” derken gülümsediğini, güya ahizenin bu tarafından gördüm.
Sadık Albayrak devam etti:
“1. Ordu Sıkıyönetim Mahkemesi’ne yargılanmaya gitmiştim. Çay ocağında sigara içerek duruşmayı bekliyordum. Öte yandan solcu gençleri getirdiler. Bilmem hangi örgüttenler. Tek tip elbiseyi reddetmişler. Jandarmalar, duruşmaya şort atlet getirmişler. İçlerinden bir kızcağız yanaştı, ‘Abi sigarandan bir fırt alabilir miyim’ dedi. Çabucak uzattım. Bir fırt, bir fırt, bir tane daha derken jandarmalar çekti götürdü. Bu denli yıl sonra, o kızın gözlerinin altındaki morluk hâlâ gözümün önünde. Benim için insan ögesi, insan hayatı kıymetli, sağ-sol değil.”
ERDOĞAN SİGARA GETİRİRDİ
Daha evvel hakkında bir yazı daha yazmıştım. Okuduklarımdan, tiryakiliğini biliyordum. Malum, cumhurbaşkanı sigara içenleri tefe koyuyordu. Mevzuyu oraya getirince karşılık verdi:
“Ben hocadan fetva aldım: Kalpte iman başta duman lazım. Necip Fazıl da çok sigara içerdi. Günah derlerdi. O da ‘Benim için kendini yakan yalnızca odur’ diye yanıt verirdi.”
Konu; sigara ve cumhurbaşkanı deyince elbette diplomaya geldi. Halk TV’deki programımızı izlemişti. Konuk Rafael Sadi, Erdoğan’la okul arkadaşı olduğunu hatırlatınca diplomasını sormuştum. Sadi, Erdoğan’ın diploma alıp almadığını bilmediğini söylemişti. “Şirin Hanım’a ve Emin Bey’e selam söyle” diyen Albayrak’ın bu bahiste kelamı vardı:
“Silivri’de yatarken 15 günde bir ziyaretçi gelirdi. Gelenler sigara getirirdi. Birçok kaçak sigaraydı. Benim ziyaretçim ise o sıra Hasdal’da asteğmen olan Recep Tayyip Erdoğan’dı. Herkese sigara paket paket gelirdi. Erdoğan, kantin subayıydı. Bana kartonla ‘Silahlı Kuvvetler sigarası’ getirirdi. Yüksek tahsili olmasa subay olabilir miydi?”
YAYLALAR FİLİSTİN’E DÖNDÜ
80 yaşındaki Sadık Albayrak uzun müddettir yazmayı bırakmış, doğduğu topraklara geri dönmüştü. “Okuma yazmayı, burada, kömürle duvara yazı yazarak öğrendim. Beş yaşımda duvarlara ‘Sadik sever guzeli’ yazardım” diyerek güldü.
Yaylada sakin bir hayat sürmesinin öyküsünü de anlattı:
“40-50 yapıtım var. Yıllarca insanın kitabını yazdım. Artık tabiatın kitabını yazıyorum. Kapımda Rahman mühleti asılı. ‘Bitkiler ve ağaçlar, ikisi de secde ederler’ yazıyor. Kapıya Nâzım Hikmet’in de şiirini astım: Yaşamak bir ağaç üzere tek ve hür ve bir orman üzere kardeşçesine…”
Yine de şikâyetçiydi. Zira anlattığına nazaran beton nizamı Karadeniz’in yaylalarına kadar uzanmıştı: “50 sene evvel buralar ormandı, artık Filistin’e çevirdiler. Her yere inşaat yapıyorlar. Cumhurbaşkanı ne derse desin alt kademeler doğayı katlediyor. Sağı solu yok bu işin, hepsi yapıyor.”
KONUŞMAKTAN KORKMAMAK LAZIM
Albayrak, yaylaya yerleşmesi sayesinde köklerini keşfettiğini anlattı. Bir sahanın gerisinde yazan, bir tapu senedinde geçen isimlerden yola çıkıp dedelerinin haritasını çıkardığını söyledi. Benimkini de sordu. Babamın Urfalı olduğunu, ondan evvelkilerin de Elazığ tarafından geldiğini söyleyince kelamlarına devam etti:
“15 sene Diyanet mensubuydum. Osmanlı ulemalarını anlattığım beş ciltlik kitabım var. Artık burada çalışıyorum. Ona üç cilt daha ekleyeceğim. Harputlu bir âlimi okuyorum. Kürt lisanı grameri yazmış. 1907’de Abdülhamit’e sesleniyor: ‘Kürdistan dağlarında beşerler cehalet içinde yaşıyor.’ Bunu bugün çocuklarımıza okutabiliyor muyuz? Okusunlar da öğrensinler, alım olsunlar. Benim kitabımda Yemen’den Kosova’ya 55 tane kadı-müftü var. Kürtlüğünü inkar etmeyen, anadilim Kürtçe diyenler de var. Bunları konuşmaktan, kültürünü ortaya koymaktan, geleceğe aktaracak eserler vermekten korkmamak lazım. Bir kimlik sorunu var. Bu memleket hepimizin.”
Sadık Albayrak, bana da kitap tavsiyelerinde bulundu. Selam ile telefonu kapattık.
KILIÇLARIN YERİNDEKİ HANÇERLER
Beklemediğim bir konuşma beklemediğim üzere bitmişti. Beni de düşündürdü.
Sadık Albayrak, cumhurbaşkanının “Ağabey” diye hitap ettiği dünürüydü. Ben ise Erdoğan’ın sık sık amacı oluyordum. Sadık Albayrak, İslamcı gazetelerde yazmıştı, ben Cumhuriyet’teydim. Neredeyse yarı yaşındaydım.
Gelgelelim, öteki da karşı da olsak kılıç sertliğindeki kalemiyle, onun “düello kuşağından” olduğunu söylemeliyim. Hayır, biz yendik diyemiyorum. Birbirimizin kılıcının ucunu tatmadık. Siyasal İslamcı ütopya, yalnızca Türkiye’de değil, geniş bir coğrafyada, hayatın kendisine kaybetti. İktidarlaşınca ve alışılmış saraylaşınca; dava yerini paraya, iman ise betona terk etti. Haliyle düello neslinin kılıçları, yerini hançerlere bıraktı. Sadık Albayrak, müellifliği bırakıp Karadeniz’in yaylalarına çıkarak tahminen de temelinin atılmasına şahit olduğu bir binanın enkazının altında kalmaktan kurtulmuştu.
Seyyid Hamid, askıya terk ettiği kalemine nasıl seslenmişti:
“Dokunmasın kimse sakın,
Çünkü benim bu düello.”