Cumhuriyet’in kalkınmacı siyasetleri içerisinde insan kaynağına yatırım kıymetli yer tutuyordu. Yalnızca eğitim seferberliğini kastetmiyorum, bürokrasi de dahil bir çok alanda insan kaynağına yatırımı öncelik olarak gördü kurucu önder ve takımlar. Çılgın projeler geliştirmediler, büyüklük merakı ile en büyük altyapı projelerini yapacağız popülizmine girmediler. Memleketin somut gereksinimlerine somut ve özgün tahliller ürettiler. Devletin kurumlara ve takımlara olan gereksinimini gördüler ve buna bağlı kararlar ürettiler.
Ülke idaresinin bütünlüklü bir yapıdan geçtiğini biliyorlardı. Yalnızca bayındırlık hizmetlerini artırmakla yahut daima bir ekonomik büyüme yakalamakla ülkenin güzele gitmeyeceğinin farkındaydılar. Bunun gereği olarak, yalnızca güzel kumandan, düzgün bürokrat yahut uygun tıpçı yetiştirmekle yetinmediler, uygun hariciyeciler de yetiştirdiler. Batı ile rekabet edecek bir Türkiye lakin başta Batı olmak üzere dünya ile yanlışsız ve istikrarlı alakalar kurarak ilerleyebilirdi. Bu gerekliliği Cumhuriyet, AKP iktidarlarına kadar yerine getirebilmişti. Ülkenin yetiştirdiği hariciyecilerin yetkinliği tartışılmazdı. Ülkenin en zayıf olduğu vakitlerde bile ülkemizin hariciyecileri milletlerarası müzakerelerde mesleksel ustalıklarını göstererek muvaffakiyetle sonuç aldılar. Ta ki “bakara-makaracılar” taltif edilerek diplomat olana kadar.
Elbette bu dönüşümün nedenini anlamak güç değil. Zira dış siyasetteki her tansiyon içeride seçmen takviyesine dönüşüyordu. Ölçümlerimiz bize AKP seçmeninin partisine aidiyetinin büyümesinde dış tansiyonların hissesinin yüksek olduğunu gösteriyor. Bugün hala partisini savunurken, geçmişteki dış tansiyonlardan örnekler vererek,“benzer tansiyonların olması halinde AKP’nin bir muhtaçlık olduğunu” savunuyorlar.
Bugün geldiğimiz yer itibariyle (ekonomik krizin tesiri ile birlikte) AKP’nin bu siyasal oyun alanının da çökmüş olduğunu söyleyebiliriz. Ne ülkedeki yabancı diplomatların hudut dışı edilebileceği açıklaması ne de İsveç ve Finlandiya’nın biz müsaade vermediğimiz için NATO’ya giremeyecekleri çıkışı seçmen takviyesini arttırmıyor. Buna bağlı olarak da AKP savunucuları ve propagandacılarının (bizleri yoran) açıklamaları toplumda bir karşılık bulmuyor. Buna dair bir örneği birlikte inceleyelim. Sabah Gazetesi NATO toplantısı sonrasında aşağıdaki haberi paylaştı.
Dünya basını Türkiye’nin NATO’daki zaferini bu türlü gördü: Erdoğan listeyi masaya koydu ve olay bitti
Türkiye, dün İspanya Madrid’de Lider Erdoğan önderliğinde büyük bir muvaffakiyete imza attı. Terör örgütlerine verdiği dayanak gerekçesiyle İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girmesini veto eden Türkiye, dünkü 4’lü görüşmede isteklerini kabul ettirerek kelam konusu ülkelerle mutabakat imzaladı. Türkiye’nin bu zaferini ise tüm dünya manşetten gördü. Başta İsveç ve Finlandiya olmak üzere pek çok basın kuruluşunda yaşananlar anlatılırken, “Erdoğan listeyi masaya koydu ve olay bitti” sözlerine yer verildi.
Sabah Gazetesi’nin bu haberini Türkiye genelinde 1067 deneğe gösterdik ve ne derece katıldıklarını sorduk. Verilen karşılıklara baktığımızda, AKP ve MHP seçmeni de dahil toplumun görüşünün Sabah Gazetesi’nden büyük oranda ayrıştığını görüyoruz. Tablo aşağıdaki üzere.
Başta sağ seçmen olmak üzere, bilhassa ekonomik krizde onuru zedelenmiş bir toplumun duymak isteyeceği anahtar sözler üzerinden oluşturulmuş bu haber toplumda karşılık bulmuyor.
Bu tıp gelişmeler karşısında en değerli mevzulardan biri de muhalefetin ne yapacağı konusu. Sayısı azımsanmayacak kadar çok kamuoyu yapan, politikler yahut uzmanlar bu çeşit gelişmelerde muhalefetin çabucak iktidarın gerisine dizilip ne yaparsa yapsın onay vermesi gerektiğini savunuyor. Gelişecek bir milliyetçi dalga karşısında seçmenin muhalefetten dayanağını çekeceği korkusu bu hissin ana sürükleyicisi. Bana nazaran, bu durum muhalefet kanadında yapılan kolektif bir kusur. Kolektif kusur olduğu için de yanılgı olarak görülmüyor. Muhalefet, iktidarın yapay dış siyaset krizlerinde dayanak vermek yerine hakikat olandan yana bir açıklama yaparsa ne olur sorusuna karşılığı son gelişmeden bir örnekle verelim. CHP Genel Lideri Sayın Kemal Kılıçdaroğlu bu mevzu özelinde aşağıdaki açıklamayı yaptı. Biz de açıklamayı tıpkı denek kümesine izlettik ve akabinde ne derece katıldıklarını sorduk.
Gördüğünüz üzere Sabah Gazetesi’nin açıklamasına dayanak %35,9’da kalırken Sayın Kılıçdaroğlu’nun açıklamasına takviye %60,9’dur. Yani, dış siyasetteki tansiyonlar muhalefet tarafından desteklenmediğinde, seçmen muhalefete olan dayanağını çekmiyor. İktidar şahin siyasetler izlerken, seçmen muhalefetten de şahin siyasetler izleyerek iktidarın stratejisini yasallaştırmasını istemiyor.
Bugün yaşanan ve gelecekte de yaşanacak olan diplomatik savrulmalar karşısında, ülkemiz için bizlere düşen bir vazife var. Bu misyon; ebedi önderimiz Mustafa Kemal’in “yurtta barış dünyada barış” prensibine sıkı sıkıya sarılmak. Savaş meydanlarının muzaffer kumandanının, bir askerde nadir görülebilecek hümanist yaklaşımıyla lisana getirdiği “sebepsiz savaş cinayettir” inancına bağlı kalmak.
Var olan kılavuzun izinde ilerlemek…
Ertan Aksoy
[email protected]