Avrupa, Ukrayna savaşı nedeniyle kapsamlı yaptırımlarla Rusya’yı ekonomik manada sıkıntı duruma düşürürken, Kremlin idaresinin de karşı adımlar atması Batılı ülkelerdeki güç krizini daha da derinleştiriyor.
Gazprom, son olarak, savaş öncesinde güç kesiminde çok sayıda iş birliği yürüttüğü İtalya’ya yönelik doğal gaz sevkiyatlarını durdurduğunu açıkladı.
İtalyan ENI şirketi, Ekim’e yönelik sevkiyatların durduğunu, gaz akışının tekrar başlayıp başlamayacağının ise ilerleyen günlerde netlik kazanacağını duyurdu.
Gazprom, ENI şirketi ile sevkiyatların sürmesine yönelik teknik görüşmelerin sürdüğünü bildirirken, şirketten birebir gün yapılan bir öbür açıklamada ise Moldova’ya yönelik sevkiyatların yüzde 30’a yakın azaltıldığı belirtildi.
Moldova’yı, doğal gaz mukavelelerindeki yükümlülüklerini ihlal etmekle suçlayan Gazprom, bu durumun devam etmesi halinde Moldova’ya doğal gaz sevkiyatlarını tümüyle durdurabileceği ihtarında bulundu.
SEVKİYATLAR EVVEL POLONYA VE BULGARİSTAN’A DURMUŞTU
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in 23 Mart’ta duyurduğu yeni “rubleyle ödeme sistemine” nazaran, Rus gazı alan ülkelerin, Gazprombank’tan hesap açmaları, ödemeleri bu bankaya yapmalarının akabinde kelam konusu fonların Moskova Borsası’nda rubleye çevrilmesi gerekiyor.
Avrupa’nın 2021 prestijiyle ana doğal gaz tedarikçisi pozisyonundaki Gazprom, nisan sonunda, ödemelerini rubleyle gerçekleştirmedikleri gerekçesiyle Polonya’ya ve Bulgaristan’a gaz akışını durdurmuştu.
Polonya’nın Rus gazına bağımlılık oranı geçen yıl yüzde 40 seviyesindeyken, ülke, bu bağımlılıktan kurtulmak için Norveç’ten boru çizgileri ile iletilen doğal gaza ve başta ABD olmak üzere sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikine güveniyor.
Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 90 düzeyindeki Bulgaristan ise geçen yıl Rusya’dan 3,3 milyar metreküp doğal gaz ithal etmişti. Bulgaristan’daki birtakım yetkililer, Rusya ile doğal gaz sevkiyatlarının tekrar başlaması için müzakereler yapılması gerektiğini savunuyor.
Gazprom, bu iki ülkenin akabinde kelam konusu ödeme sistemine uymadıkları gerekçesiyle Finlandiya, Hollanda, Danimarka, Letonya ve Almanya’ya tedarik sağlayan birtakım güç şirketlerine yönelik sevkiyatları da durdurdu.
BORU SINIRLARINDAKİ MESELELER ARTIYOR
Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz sevk ettiği kıymetli sınırlardan Kuzey Akım 1 üzerinden sevkiyatlar 31 Ağustos’ta durdurulmuştu.
Kuzey Akım 1, Yamal-Avrupa boru sınırı ve Ukrayna’daki boru çizgilerinin yanı sıra Rus gazını Avrupa’ya taşıyan kıymetli sınırlardan biri olarak biliniyor. Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 üzerinde geçen hafta yaşanan sızıntılar nedeniyle Rusya, başta ABD olmak üzere birtakım Batılı ülkeleri çizgilere sabotaj düzenlemekle suçluyor.
Gazprom’un, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gönderdiği doğal gazın birçoklarını tekrar yönlendirmeyi planlayarak inşa ettiği Kuzey Akım 2 doğal gaz boru sınırı ise daha işletmeye alınmadan yaptırımlar nedeniyle atıl duruma düşmüştü.
Gazprom’un Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatında kritik role sahip bir diğer boru sınırı olan Yamal-Avrupa da artık kullanılmıyor.
Yamal-Avrupa boru çizgisi, Ukrayna’daki boru çizgileri ve Kuzey Akım boru çizgisinin yanı sıra Rus gazını Avrupa’ya taşıyan kıymetli sınırlardan biri olarak biliniyor.
Gazprom, gelişmeler sonrası Yamal-Avrupa boru sınırının Polonya kısmını artık kullanmayacağını bildirdi.
UKRAYNA ÜZERİNDEN SEVKİYAT YARI YARIYA AZALDI
Gazprom Temsilcisi Sergey Kupriyanov, 10 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın, Sohranovka isimli doğal gaz dağıtım noktasından Rus gazı alımını durduracağına yönelik bilgilendirildiklerini söylemişti.
Rusya, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde bulunan ve günlük yaklaşık 30 milyon metreküp kapasiteye sahip Sohranovka üzerinden Avrupa’ya gönderdiği gazın yüzde 30’unu sevk ediyordu.
Söz konusu giriş noktasının kapanmasıyla şirketin Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gönderdiği doğal gaz ölçüsü dün prestijiyle 10 Mayıs’a kıyasla yüzde 54 azalarak 41 milyon metreküpe düştü.