Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de askeri operasyon başlattığını ilan etmesinin üzerinden 1 yıl geçti. Vakit zaman şiddetini artırarak süren savaş nedeniyle kimi Ukraynalılar ailelerinden, meskenlerinden ve memleketlerinden ayrılmak zorunda kaldı. Yaşadıkları kentleri, okullarını ve iş yerlerini bırakarak dünyanın farklı ülkelerine göç etmek zorunda kalan Ukraynalıların savaşın bitmesine dair bekleyişleri ve umutları devam ediyor.
Annesi ile yaşadıkları Herson’u terk etmek zorunda kalan 11 yaşındaki Semenıuk Yelızaveta, yaptığı açıklamada, savaşın birinci günü çok zorlandığını söyledi. Savaşın birinci gününden aklında kalan tek anı anlatan Yelızaveta, “Akşamüstüydü, füze atıldı. Roketin sesini çok yakından duyduk. Koridora koştuk. Koridorda saklandığımızda babam bizim üstümüzü bornozla örttü. Korkmayalım, sesi duymayalım diye” dedi.
“Ülkemi çok özledim”
Yelızaveta, annesinin çalıştığı Türk firmasının yetkililerinin yardımıyla Türkiye’ye geldiklerini lisana getirerek, “İlk geldiğimde alışılmış ki zorlandım. Zira Türkçe bilmiyordum lakin sonra Türkçe kurslarına gitmeye başladım. Oradaki öğretmenimizin Rusça ve Ukraynacası olmadığından ötürü bize Türkçe dersi veriyordu. O denli olunca bende alışılmış çabuk bir formda Türkçe öğrendim ve şu anda kendimi burada daha rahat hissediyorum” diye konuştu.
Türkiye’de bir okula gitmediğini kaydeden Yelızaveta, şöyle devam etti: “Şu anda, Ukrayna’daki eğitimime çevrim içi olarak devam ediyorum. Ayrıyeten gönüllülerin Ukraynalı çocuklar için burada vermiş olduğu ‘Cumartesi Okulu’ dediğimiz bir okul var. Orada Ukraynalı çocuklar toplanıyor ve ders görüyorlar. Ekseriyetle bizim bir saat Ukraynaca dersimiz oluyor. Ondan sonra bize isteğimize bağlı olarak fotoğraf, el sanatları üzere kim, neye karşı ilgi duyuyorsa o dersleri veriyorlar.”
Ülkesini çok özlediğini vurgulayan Yelızaveta, kardeşi, anneannesi, dedesi, teyzesi ile arkadaşlarının kaldığı Ukrayna’ya dönmeyi istediğini belirterek, “Bütün Ukraynalılara seslenmek istiyorum. Merak etmesinler, kesinlikle savaş yakında bitecek ve hepimiz meskene döneceğiz.” tabirlerini kullandı.
Oğlu ile savaştan kaçtı
Oğlu Misha ile Türkiye’ye gelen İryna Zaychikhina, savaşın başladığı gün için evvelce planladığı İstanbul seyahati olduğunu lakin savaşın başlamasıyla birlikte uçuşların durdurulduğu söyledi. Annesi ve babasının da İstanbul’da olduğunu belirten Zaychikhina, savaşın başlamasından iki hafta sonra Türkiye’ye oğlu, kuzeni ve onun 1,5 yaşındaki çocuğuyla gelebildiklerini lisana getirerek, şunları anlattı: “O iki hafta bizim için çok karmaşık geçti. Biz, o vakit elimizden geleni yapmaya çalışıyorduk. Kimse tam olarak anlamıyordu, ne yapalım, ne edelim? Biz apar topar bir taraftan eşyalarımızı topluyorduk. Bir taraftan oradaki asker arkadaşlara yardım topluyorduk. Giysi olsun, yemek olsun onu götürüyorduk. Kan bağışında bulunuyorduk. Zira duyduk ki birinci haftalarda hakikaten çatışmalarda kan muhtaçlıkları çok oldu. Biz de elimizden geldiği kadar kan bağışında bulunduk. Yemek götürdük, giysi götürdük. Bu türlü karmaşık 1-2 hafta geçirdik.”
“Utanıyoruz”
Zaychikhina, büyüklerinin, akrabalarının ve arkadaşlarının Ukrayna’da kaldığını, onları çok özlediği için üzüldüğünü lisana getirdi.
Ukrayna’da kalanların savaşı nitekim yaşadıklarını vurgulayan Zaychikhina, “Biz aslında bir nevi kendimizden utanıyoruz. Biz kaçtık, orada kalmadık ve onlara yardım etmedik lakin tıpkı anda şunu anlıyoruz ki bir anne, bir bayan her vakit çocuğunu düşünüp, onun inançta olmasını istiyor. Aslında biz bütün ailemiz inançta olsun istiyoruz fakat maalesef şu anda kısmen bunu yapabiliyoruz” tabirini kullandı.
Zaychikhina, ilkbaharda savaşın bitmesini ve ülkelerine dönmeyi istediklerini belirterek, orada sıfırdan bir hayat kurmayı arzuladıklarını anlattı.
Ukrayna’da savaşan askerlere de teşekkür eden Zaychikhina, “Onlara sonuna kadar minnettarız. Türkiye ve bütün dünyaya, bize sahip çıkan, yardım eden herkese teşekkür etmek istiyoruz. Bir daha bu türlü bir şey yaşanmasın katiyetle. Ne bizim çocuklar ne öbür dünya çocukları savaşın ne olduğunu bilmesin ve öğrenmesin” sözlerini kullandı.
“Kendimi kaybetmiş üzere hissediyordum”
Dokuz yaşındaki Misha Zaychikhina ise okula gitmeye hazırlanırken arkadaşının kendisini aramasıyla savaşın başladığını öğrendiğini söyledi. Ukrayna’dan direkt İstanbul’a gelemediklerini tabir eden Misha, “Bizim İstanbul’a gelişimiz tam bir hafta sürdü. Biz bir trene bindik. Benim kaldığım kent olan Zaporijya’dan Lviv’e kadar gittik. Lviv’den Polonya’ya, Polonya’dan Prag’a geçtik, oradan İstanbul’a. Yani bizim buraya seyahatimiz tam bir hafta aldı ve ben o seyahat boyunca bir şey anlamıyordum. Ne oluyor, ne bitiyor, kiminle konuşuyordum? Herkes bir şeyler anlatıyordu lakin ben o anda güya kendimi kaybetmiş üzere hissediyordum” dedi.
Şu anda olağan bir hayat yaşadığını aktaran Misha Zaychikhina, özlediği meskeninde olmanın her vakit daha âlâ olacağını lisana getirdi.
Zaychikhina, savaşın bir an evvel bitmesini istediğini kaydederek, “Hatta savaş ilkbahara kadar bitsin. Ben de meskenime dönebileyim. Zira orası benim meskenim. Burada rahatım ancak meskenim gibisi yok. Bir an evvel Ukrayna’ya dönmek istiyorum. Bize yardım eden, sahip çıkan herkese çok teşekkür etmek istiyorum” diye konuştu.
Evlerine iki kilometre araya bomba düştü
Türkiye’ye 16 yaşındaki kızı Safiye ile gelen Filipova Anastasiya, meskende kızıyla otururken savaştan haberdar olduğunu söyledi. Anastasiya, konutlarına iki kilometre aralığa bomba düştüğünü, savaş olduğunu anladıktan sonra herkes üzere ne yapacaklarını bilmeyip valiz hazırlamaya başladıklarını lisana getirdi.
İlk gerilimi atlattıktan sonra “Ne yapabiliriz?” niyetiyle hareket ettiklerini belirten Anastasiya, giysi, yemek ve kan yardımı üzere gereksinimlerle ilgilendiklerini anlattı. Türkoloji mezunu olduğunu, yıllardır tercümanlık yaptığını Odessa’da tercümanlık ofisinin bulunduğunu belirten Anastasiya, “Bildiğimiz, tanıdığımız bir ülkeye gidelim diye düşündük. Bu savaş uzun sürmeyecek niyetiyle bir iki haftalığına Moldova’ya gittik. Devam edince biz de Türkiye’ye gelmeye karar verdik. Türkiye’ye kızım ve köpeğimle geldik” dedi.
“Dönme planlı biçimde yaşıyoruz”
Türkiye’de yaşamaya alıştığını kaydeden Anastasiya, arkadaşları üzere özlediği ülkesine dönmeyi istediğinin altını çizerek, “Sonbaharda eylülde döneriz, aralıkta döneriz, artık de martta döneriz diyoruz. İnşallah artık bu sefer döneriz. Daima dönme planlı formda yaşıyoruz” sözlerini kullandı.
Anastasiya, eşi, annesi, kayınvalidesi ve kayınpederinin Ukrayna’da kaldığını aktararak, “Her gün görüşüyoruz. Onlar için çok telaşlıyız. Kesinlikle her gün onlara yazmadan günümüz başlamıyor ve bitmiyor. Öteki arkadaşlar üzere daima takipteyiz” değerlendirmesini yaptı.
“Eski hayatımızdan hiçbir şey kalmadı”
Hayatlarının yüzde 100 değiştiğini anlatan Anastasiya, “Eski hayatımızdan hiçbir şey kalmadı diyebiliriz. Kesinlikle herkes, bir tek biz değil, herkes hayatını özlüyor ve şunu anlıyoruz ki döndüğümüzde de o eski hayatı bulamayacağız maalesef. Zira bizim eski hayatımızı yok etmişler.” diye konuştu.
Türkiye’de eğitim sıkıntısı
Anastasiya, Ukrayna’dan gelen çocukların eğitim konusunda badire yaşadığına dikkati çekerek, “Dil olmadan bu çocuklar burada çok zorlanıyorlar, adapte olamıyorlar. Lisan kursları konusunda yardımcı olurlarsa buna çok muhtaçlığımız var. Zira biz elimizden geldiği kadar, kendi uğraşımızla öğretmeye çalışıyoruz lakin bu mutlaka kâfi değil.” formunda konuştu.
“Savaşı kesinlikle kazanmalıyız”
Fotoğraf: Arşiv