Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Rus ordusunun 24 Şubat sabahı Ukrayna topraklarına girmesiyle birlikte başlayan savaş binlerce kişinin vefatına sebep oldu. Savaş sebebiyle ülkesini terk etmek zorunda kalan sivillerin sayısı ise milyonlarla söz ediliyor. Savaşın başından bu yana Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda insan hakları kuruluşu, tarafları savaş hatalarından uzak durma ve siviller konusunda dikkatli olma daveti yapıyor olsa da bu davetler alanda etkisiz kalıyor. Bilhassa Rus ordusunun Ukrayna topraklarında gerçekleştirdiği kısmi ilerlemenin akabinde savaş esirleri konusunda gözler Rusya’ya çevrilmiş durumda.
Rus askerleri tarafından esir alınan Vasily, “Hayatta kaldığım için mutluyum” diyor.
Birleşmiş Milletler tarafından yapılan son açıklamalara nazaran yüzlerce Ukraynalı, sivil esir kamplarında makûs şartlar altında yaşıyor, hatta işkenceye varacak düzeyde şiddete maruz kalıyor. Rus ordusunun işgal ettiği bölgelerde askerlik çağındaki yüzlerce Ukraynalı erkeği alıkoyduğu da belirtiliyor. Alıkonulan erkeklerin aileleriyle yapılan görüşmelerde, yaklaşık 6 aydır devam eden savaşın şiddetini özetler nitelikte. Ukrayna’daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi de Rusya’nın en az 287 sivile keyfi gözaltı yaptığını belgeledi. Alıkonulan sivillerin bir kısmı ise esir tutulduğu sırada kayboldu.
‘UTANÇ VERİCİYDİ ANCAK HAYATTA KALDIM’
Soyadını paylaşmak istemeyen 37 yaşındaki Vasily, Ukrayna’nın kuzeyinde yaşıyor ve geçimini araba tamirciliği yaparak sağlıyor. Birçok Ukraynalı üzere onun için de hayat 24 Şubat’tan evvel ve 24 Şubat’tan sonra olmak üzere ikiye ayrılmış durumda. Savaşın birinci günlerinde yaşadığı bölge Rus ordusu tarafından işgal edilen Vasily, ailesiyle birlikte sokakta yürüdüğü sırada Rus askerleri tarafından gözaltına alındı. Elleri ve gözleri bağlanan adam uzun mühlet ailesiyle bağlantı kuramadı. Yaklaşık 6 hafta boyunca birçok karakol ve kampa götürüldüğünü belirten Vasily, götürüldüğü yerde şiddete maruz kaldığını ve sorgu sırasında bedenine elektrik verildiğini tez ediyor.
Yaklaşık 6 hafta süren kabus dolu sürecin sonunda konuta dönebildiği için çok keyifli olduğunu belirten Vasily, “Kharkiv kentinde bulunan tamirhaneme dönüp işimin başına geçtim. Hayatta kalmayı başardığım için çok mutluyum” dedi. Gözaltına alındığı sırada tekraren sorgulandığını anlatan adam, “Doğruyu söylesen bile söylediğin hiçbir şeye inanmıyorlar. Masumiyetini kanıtlaman imkansız” diyerek yaşadığı hissi paylaştı.
‘HER YERİME İĞNE BATMIŞ GİBİYDİ’
Kimin, ne için gözaltına alındığını anlamanın güç olduğunu söyleyen Vasily, “Yaklaşık 25 bireydik ve bizi birinci evvel köydeki bir bodrum katında tutup dövdüler. Daha sonra Ukrayna hududundaki daha büyük bir gözaltı merkezine götürüldüm. O sırada tutulduğum yere neden gözaltına alındığını anlamadığım çok yaşlı bir adam getirdiler. Sırtında bir çuval mısır vardı” halinde konuştu.
“Gözaltına alınan herkes sorgulanmak için farklı bir odaya götürülüyordu. Çabucak çabucak herkesin başında ve bedeninde yara izleri vardı. Bana da sorgu esnasında elektrik verdiler. Bedenimin her yerine iğne batırılıyor üzere hissettim.”
‘BENZİN İSTASYONUNDA ÇALIŞIYORUM, NAZİLER’İ GÖRMEDİM’
Tutuklu kaldığı müddet boyunca günde yalnızca bir öğün yiyecek ve içecek hakkı bulunduğunu söz eden Vasily, “Bazen iki yahut üç gün hiç yemek yemedik. Tuvalet yoktu ve bunun için bize birer şişe verdiler. Otomobil lastiklerinin üzerinde yattık” ifadelerini kullandı. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri operasyon düzenlemek için sebep gösterdiği Nazi kümeleri hakkında sorguda daima sıkıştırıldığını anlatan adam, “Bizi sorgulayan Rus askerleri Ukrayna’da Nazilerin olduğuna emindi. Nazilerin kökünü kazımaya takıntılı hale gelmiş gibilerdi. Daha uygun yaşayabilmemiz için bizi Nazilerden, Ukraynalı yetkililerden kurtarmak için geldiklerini söylediler. Onlara akaryakıt istasyonunda çalıştığımı ve Nazileri hiç görmediğimi söyledim” biçiminde konuştu.
Verdiği yanıtların Rus askerler tarafından beğenilmediğini söyleyen Vasily, “Cevaplarınız onları kızdırınca sizinle uğraşmaya başlıyorlar. Bana ‘Yalan söylüyorsun, burada Naziler var. Bütün kümeler oluşturuldu, tüm insanlarınızın Nazi dövmesi var’ dediler” şeklinde konuştu. Konuta dönmüş olmasından mutlu olduğunu lisana getiren adam, kendisiyle birlikte gözaltına alınan şahıslardan yalnızca kendisinin kurtulduğunu öğrenince de çok şaşırdığını ekledi.