Türkiye’de her yüz bireyden 1’ini tesiri altına alan romatoid artrit çoklukla el ve ayaklardaki küçük eklemleri tutsa da diz, omuz ve kalça üzere büyük eklemler de sıklıkla hastalık tablosuna ekleniyor. Kronik bir hastalık olan romatoid artrit tedavi edilmediğinde eklemlerde biçim ve işlev kaybı gelişebiliyor. Uzun mühlet tedavisiz kalan hastalar eklemlerde oluşan kalıcı hasarlar nedeniyle günlük işlerini dahi yapmalarını önleyebilecek şiddetle gelişebilen ağrı ve hareket kısıtlılığı üzere önemli sıkıntılarla baş etmek zorunda kalabiliyor. Bu nedenle erken periyotta teşhis konulması ve uygun tedavisi romatoid artrit hastalığında son derece kıymet taşıyor. Toplumdaki yaygın inanışın tersine, günümüzde yaşanan tıbbi gelişmeler sayesinde erken teşhis ile tedavi uygulandığında epey başarılı sonuçlar elde ediliyor ve hastalık denetim altına alınabiliyor. Lakin toplumda romatoid artrit hakkında hakikat bilinen birtakım yanılgılı bilgiler var ki tedaviden faal sonuç alınmasını önleyebiliyor. Romatoid artrit hakkında gerçek sanılan 12 yanılgılı bilgiyi Romatoloji Uzmanı Dr. Esra Dilşat Bayrak açıkladı:
1- Romatoid artrit yalnızca ileri yaşta görülür
DOĞRUSU: Toplumdaki yaygın inanışın tersine, romatoid artrit yalnızca ileri yaşta görülmüyor. En sık 30-50 yaş aralığında gelişmekle birlikte çocukluk periyodu de dahil olmak üzere her yaş kümesini etkileyebiliyor.
2- Eklemlerde kesinlikle hal bozukluğu gelişir
DOĞRUSU: Romatoloji Uzmanı Dr. Esra Dilşat Bayrak, tedaviye erken başlandığında ve hastanın tedavisini tertipli alması durumunda romatoid artrit hastalığında eklemlerde hal ve işlev kaybı görülmediğini belirterek, “Ancak bilhassa tedavisi gecikmiş hastalarda kalıcı biçim ve işlev kayıpları oluşabiliyor” diyor.
3- omatoid artrit kalıtsaldır
DOĞRUSU: Romatoid artritte kimi genetik değişimler hastalığa yatkınlık oluşturuyor. Ancak aile içinde hastalık görülme oranı artsa da, romatoid artrit hastadan çocuğuna direkt geçmiyor.
4- Özel diyetler ve desteklerle düzelir
DOĞRUSU: Romatoid artrit yalnızca birtakım özel diyetlerle düzelen bir hastalık değil. Lakin tedavilerin yanında hastaların klinik durumu ve ek hastalıkları göz önüne alınarak diyette yapılan kimi düzenlemeler ve destekler semptomların hafiflemesinde yarar sağlıyor.
5- Sadece ilaç kullanmak yeterlidir
DOĞRUSU: “Romatoid artritte teşhis konulduğu anda medikal tedavi başlanmalı” ihtarında bulunan Dr. Esra Dilşat Bayrak, “İlaç tedavisinin yanı sıra hastalığı tetikleyecek ve tedaviyi olumsuz etkileyecek faktörlere de dikkat edilmeli. Sigara kesinlikle bırakılmalı, uygun diyet ve idmana başlanmalı” diyor.
6- Kovid aşısı romatoid artriti kötüleştirir
DOĞRUSU: Yapılan çalışmalarda Kovid aşılarının romatizmal hastalıkları kötüleştirmediği gösterilmiş. Üstelik riskli hasta kümesinde yer aldıkları için hastaların aşılamalarını nizamlı olarak yaptırmaları çok değerli. Aşılama müddetince romatizma ilaçlarının kullanımıyla ilgili de kesinlikle tabipleriyle görüşmeleri gerekiyor.
7- Romatoid artrite kaplıca tedavisi yeterli gelir
DOĞRUSU: Sanılanın tersine, romatoid artrit üzere iltihaplı eklem hastalıklarında kaplıca ve sıcak uygulamalar önerilmiyor. Bunun nedeni ise sıcak uygulamaların eklemdeki ödem ve iltihabı artırarak hastalığın alevlenmesine neden olması. Osteoartrit, yani kireçlenme hastaları ise bu tedavilerden yarar görebiliyorlar.
8- Romatoid artrit yalnızca eklemleri etkiler
DOĞRUSU: Romatoid artrit en sık el ile ayağın eklemlerinde ağrı ve şişlikle başlasa da, bu problemlerin yanında göz (özellikle göz kuruluğu), akciğer (akciğer zarında sıvı birikmesi, akciğer yapısında bozulma), kalp damar hastalıkları, kan sayımı bozuklukları, cilt döküntüsü ve böbrek tutulumu üzere birçok sistemik bulgu da görülebiliyor.
9- İdman yapmak hastalığı makus etkiler
DOĞRUSU: Romatoid artrit hastalığında bilhassa aerobik ve direnç idmanları yapılması ağrıyı azaltıyor ve eklem işlevinin korunmasında yarar sağlıyor. Romatoloji Uzmanı Dr. Esra Dilşat Bayrak, tertipli yapılan sporun ayrıyeten uzun devirde gelişebilecek olan eklem kısıtlanmalarını da önlediğine işaret ederek, “Bu nedenle hastalar eklem tutulum bölgeleri ve ek hastalıkları da göz önüne alınarak tabiplerinin önereceği formda antrenman yapmalılar” diyor.
10- Romatoid artritin tedavisi yoktur
DOĞRUSU: Romatoid artrit tedavisinde çok uzun yıllardır hastalığı durduran ilaçlar kullanılıyor ve çok başarılı sonuçlar elde ediliyor. Birinci basamak tedaviye kâfi cevap alınamadığı durumlarda ise daha yeni teknolojiye sahip biyolojik tedavilere geçildiğini vurgulayan Dr. Esra Dilşat Bayrak, günümüzde hem hafif hem ağır hastalık kümesi için çok çeşitli tedavi seçenekleri bulunduğuna dikkat çekiyor.
11- Tedavide kullanılan ilaçların yan tesirleri çoktur ve risklidir
DOĞRUSU: Romatoloji Uzmanı Dr. Esra Dilşat Bayrak, “Romatoid artrit tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar yıllardır deneyim ettiğimiz, güvenlik çalışmaları yapılmış olan ilaçlardır” diyerek, şöyle devam ediyor: “Ancak doğal ki her ilaçta olduğu üzere yan tesirlerin izlenmesi gerekiyor. Hastalar ilaçlara başladıktan sonra evvel 1. ay daha sonra da 3 ayda bir kan denetimleri ve muayene ile denetim ediliyorlar. Uzun müddettir ilaç kullanan ve yan tesir görülmeyen hastalarda bu müddetler daha da uzatılıyor.”
12- Kendinizi yeterli hissediyorsanız ilaçları kesebilirsiniz
DOĞRUSU: Romatoid artrit kronik bir hastalık olduğu için büsbütün uygunlaşmak mümkün olmuyor. İlaçlara başlandıktan bir mühlet sonra şikayetler düzeliyor, lakin bu durum ilaç tedavisi sayesinde gerçekleşiyor. İlacı kesen hastalarda kısa bir mühlet sonra semptomlar şiddetli bir halde geri dönüyor. Tedavinin devamında hastalık uygun seyrediyorsa ilaç dozları ve sayısı azaltılabiliyor, lakin birçok durumda büsbütün ilaç kesme önerilmiyor.