Rize’de 1924 yılında üretimi başlayan, bugün ise 830 bin dekar alana yayılan çay tarımında müracaat üzerine Türk Patent ve Marka Kurumu, ‘Rize Çayı’nı, ‘coğrafi işaretli ürün’ olarak 98 yıl sonra tescilledi. Ticaret Borsası Lideri Mehmet Erdoğan, “Tescille birlikte ekstrakt, nem oranı, suda çözünmesi, tat, renk üzere kriterler getirdik. Kalite limiti tutan eserlere coğrafik işaret tescili kullanma hakkı veriyoruz” dedi.
Kentte ziraat mühendisi Zihni Derin tarafından 1924 yılında Batum’dan getirilen çay tohumlarının ekilmesiyle başlayan, bugün ise Rize’nin yanı sıra Trabzon, Artvin, Giresun ve Ordu vilayetlerine yayılarak 830 bin dekar alanda yapılan çay tarımında, yıllık 1 milyon 350 bin tona yaklaşan yaş çay üretimine ulaşıldı. Çay üretimiyle özdeşleşen Rize’de, Ticaret Borsası’nın müracaatıyla Türk Patent ve Marka Kurumu, ‘Rize Çayı’nı coğrafik işaretli eser olarak tescilledi. Tescille birlikte ekstrakt, nem oranı, suda çözünmesi, renk ve tada getirilen kriterlerle üretici firmalara uygun standartları taşımaları halinde eserlerine coğrafik işaret tescili kullanma hakkı verilmeye başlandı.
‘Çayı taçlandırmış olduk’
Rize Ticaret Borsası Lideri Mehmet Erdoğan, Türk çayının önünün daha rahat açılabilmesi için coğrafik işaret çalışması yaptıklarını belirterek, “Bugüne kadar Türk çayıyla ilgili yapılmış en geniş kapsamlı tarayıcı bir çalışma olduğunu söyleyebiliriz. Bunu yapabilmiş olmak bizim için bir gurur kaynağı. Türk çayının içerisindeki özellikleri Rize çayının içerisinde topladık. 1924 yılında Batum tarafından buraya getirilen tohumlardan bölgede çay yetişmesi sağlanmış. Geldiğinde birinci etapta burada kabullenmesi, büyütülmesi, yer açılması üzere çok çalışmalar yapıldı. Bitki, iklim özelliklerine ahenk sağladı. Yöreye mahsus klimatik özellikler Türk çayı olgusunu oluşturdu. Biz bunu ‘Rize Çayı’ olarak tescilleyerek taçlandırmış olduk. Türk çayının, Rize çayının dünyada önü açık, çok hoş yerlere gelecek” dedi.
‘Kaliteyi üste taşıyacak’
Üretilen kuru çayın ‘Rize Çayı’ olarak tescillenmesi için aşikâr kriterler koyduklarını söz eden Erdoğan, “Tescil amblemimizi kullanacak olan bütün paketleme ve üretim sürecinde o çayın Rize’de üretilmiş olmasının yanında birtakım kalite parametreleri var. Ekstrakt, nem oranı, suda çözünmesi, çıkan tat, renk üzere kriterler var. Bunların bedelleri ortaya çıkartılıyor ve bunlara bir alt limit konuluyor. Kalite limiti tutan eserlere coğrafik işaret tescili kullanma hakkını veriyoruz. Bu çay da kaliteyi üste hakikat taşıyacak. Dünyada, Türk çayı, orta kalite ve alt kalitede isimlendiriliyorken artık bu tescille bir arada dünyadaki Türk çayı özelikle Rize çayı olarak algısının üste yanlışsız çıkmasını sağlamış olacağız” diye konuştu.
‘Bundan sonra tescilli çay içeceğiz’
Her gün çay tükettiğini belirten Zehra Fırtına, “Rize çayı çok hoş bir çay. Bizim toprağımızda yetişiyor. Keyifle içiyoruz. Bundan sonra tescilli çay içmeye devam edeceğiz” dedi.
Seyfullah Uzun da “Rize çayı bence dünyada bir numaradır. Zira burada üzerine kar yağıyor. Tüm Türkiye bu çayı tüketiyor. Rize çayı olarak tescil aldığımız için mutluyuz” sözünü kullandı.
Çay ocağında çalışan Sadri Köroğlu ise “Hem çay ürettim hem çay içiyorum hem de çay ocağında çalışıyorum. İçimiz dışımız çay. Yorgunluğa, soğuğa her şeye güzel gelir. Günde 15-20 bardak çay içiyorum. Çok fazla çay tiryakisi var. İçtikçe insan içmeye devam ediyor. Rize çayı tescillenmiş. Bundan sonra Rize çayını tescilli içeceğiz” dedi.