Dolar, ABD’de yükselen faizler ve Avrupa ve Çin ekonomilerinin sallantıda olmasıyla bu yıl kıymet kazandı. Türk ihracatçıları da negatif etkileyen euro dolar paritesindeki eşitlenme de piyasanın takip ettiği hususlar ortasında.
İşlemciler geçen hafta yüksek enflasyon verisi sonrası Fed’in bu ayki para siyaseti toplantısında 100 baz puan faiz artışına gideceğine dair beklentilerini yine 75 baz puana düşürdüler. Kelamlı yönlendirmelerin de tesiriyle yaşanan bu gelişme global satış baskısını bir ölçü zayıflattı.
Yine de global piyasalarda dolar 20 yılın tepelerine yakın bir seyir izliyor.
Haziran sonunda 17.5425 ile 20 Aralık’tan bu yana yeni tepeyi gören dolar/TL, BDDK’nın döviz fazlası olan birtakım şirketlere TL kredi sınırlamalası sonrası 16.03’e kadar gerilemişti. Lakin kur bu düzeylerde kalıcı olamadı ve yine 17.5’e yanlışsız kademeli yükseldi.
“TL DAHA DA KIYMET KAYBEDEBİLİR ENDİŞESİ”
Dolar/TL bu sabah saat 08.41’de 17.4000/17.4700 düzeyinde süreç gördü. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’si ise Cuma günü 892 puana kadar yükseldi.
Bu datalara nazaran TL’nin Nisan başından beri paha kaybı yüzde 15, yılbaşından beri kaybı ise yüzde 24.5 düzeyinde. TCMB rezervlerinin yeterliliğinin sorgulanmasıyla TL’nin daha çok bedel kaybedeceği telaşları piyasalara hakim pozisyonda. Bankacılar ayrıyeten TL’deki paha kaybını bir kamu tercihi olarak da niteliyorlar.
CDS’in 900 baz puana yakın seyri dış borçlanma maliyetini çift yaneye getirirken, düşük rezervler yeni döviz kaynağı olmadan kur siyasetlerin uzun vadede sürdürülebilir olmadığı telaşlarını getiriyor.
REZERVLER EN DÜŞÜK SEVİYEDE
Bu kapsamda takından takip edilen TCMB net milletlerarası rezervleri 8 Temmuz prestijiyle 2002’den beri en düşük düzey olan 6.1 milyar dolara kadar geriledi.
İstanbul Analitics bu sabah raporunda, “Sonuçta, matematik bize Ağustos’ta olmasa da, kış aylarında Türkiye’nin ödemeler istikrarı krizine yaklaşacağını gösteriyor… Sermaye denetimleri hayata geçmeden dolar/TL’de 20-22 seviyesini sınanması çok yüksek olasılık” görüşlerine yer verdi.
Hükümet sermaye denetimlerini net bir halde reddediyor. Fakat yeniden hükümet sermaye denetimi olmadan döviz istikrarının nasıl sağlanacağı konusunda piyasaları ikna edebilmiş değil. Bu riskin, uzun müddettir döviz birikimlerini artırmayan lokallerin davranışlarında değişiklik yaratıp yaratmayacağı da yakından takip ediliyor.
Piyasalarda ayrıyeten ‘Türkiye’ye bu hafta Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Rusya’dan 55 milyar dolar yeni dış kaynak geleceği’ne yönelik basında çıkan haberler de takip ediliyor. Haberlerin kurda müspet bir tesiri bulunmuyor.