Türkiye’de gelecek yıl yapılacak seçimlerle ilgili gelişmeler memleketler arası basında da yakından takip edilirken, İngiliz Reuters haber ajansı genç seçmenin nabzını tuttu ve gençlerin yönelimleriyle ilgili uzmanlarla konuştu.
Türkiye’de gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci kere oy verecek 6 milyon genç, seçimin de mukadderatını belirleyecek.
İngiliz Reuters haber ajansı, yayınladığı tahlilde genç seçmenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tekrar seçilip seçilmeyeceğine karar vereceğini yazdı.
Okula başladığından beri harcamaları katlanarak arttığı ve giderek dış ortamdan koptuğu için iktidarın değişmesini isteyen 20 yaşındaki Damla ile sıkıntılara süreksiz tahlil sunduğu için muhalefeti tercih etmeyen ve AKP’yi seçen 18 yaşındaki Yusuf’un oyları Türkiye’nin gelecek iktidarında hissesi olacak “Z” nesli seçmen kümesinden sırf ikisi.
Reuters, yaşları 18-23 ortasında olan ve İstanbul, Ankara, Eskişehir, Konya, Giresun, Denizli ve Sivas vilayetlerinde bulunan 10’un üzerinde yeni seçmen adayıyla görüştü.
ÇOĞU MUHALEFETE YAKIN AMA…
Yüksek enflasyon başta olmak üzere iktisattaki meselelerin devam etmesi ve özgürlükleri kısıtladığı için tenkitlere maruz kalan iktidarın değişip değişmeyeceğini belirleyecek esas kümelerin ortasında gelen “Z” nesli, yüklü olarak muhalefete yakın duruyor.
Ancak muhalefet partileri de gençlerin gönlünü kazanmış değil. Gençler mevcut durumun değişmesi için muhalefete eğilimli.
TÜİK bilgilerine nazaran, 2023 seçimlerinde oy verebilecek 60 milyonun üzerindeki seçmen havuzunun yaklaşık beşte birini 1997 ve sonrasında doğan 13 milyonluk Z jenerasyonu kitlesi oluşturuyor. Bu kitlenin içinde 6 milyona yakın genç birinci kez oy kullanacak.
“Muhalefetin cumhurbaşkanı adayı kim olursa ona oy vereceğim, zira ben doğduğumdan beri iktidarda olan AKP’nin siyasetlerinin yıllar geçtikçe hayatımı her taraftan daha da olumsuz etkilemesine şahit oldum” diyen 21 yaşındaki Helin iktidarın değişmesinin en azından acil sıkıntılara tahlil getireceğine inanıyor.
Gençleri en fazla rahatsız eden bahisler ortasında daima değişen eğitim siyasetleri, eğitimde eşitsizlik, basın özgürlüğü sorunu, azınlıkların ötekileştirilmesi ve amaç gösterilmesi bulunuyor. “Aslında adayına oy vereceğim muhalefet partilerinin de bu bahsettiğim bahislerde çok etkin ve tesirli bir siyaset izlediğini göremedim maalesef” diyen Helin kelamlarını şöyle sürdürdü: “Yine de AKP idaresinden sonra bir düzgünleşme sürecine gireceğimizi umuyorum.”
NASIL BİR GELECEK?
Gezici Araştırma Merkezi Lideri Murat Gezici, “AKP iktidarından rahatsız oluyorlar lakin muhalefete de pek itimat duymuyorlar… Bu gençler siyasi başkanların nasıl bir gelecek sunacağına bakacaklar” dedi.
Z jenerasyonunun yaklaşık yüzde 80’inin AKP’ye oy vermeyeceğini söyleyen Gezici, üniversal pahalara bağlı hisseden ve mevcut siyasetin temel kategorilerini benimsemeyen bu kümenin en besbelli özelliklerinin kendilerini “tek tip bir ideolojiye” ya da “ideolojik kümeye yakın hissetmiyor oluşları” olduğunu söyledi.
‘İKTİDARI DAHA BASKICI BULUYORLAR’
Gezici’ye nazaran Z neslinin Millet İttifakı’na yönelmesinin en büyük sebeplerinden biri “iktidarı daha baskıcı, daha fazla denetimci bir kurum olarak görmeleri” ve bu nedenle Gezici’ye nazaran Türkiye’de hukuk, demokrasi üzerine ıslahat yapılırsa bu seçmenler kazanılabilir.
“Hayatta kalmaya çalışıyoruz bu yaşamak değil” diyen Damla kelamlarını “Öğrenci abonmanı geçen yıl 50 TL’den 78 TL’ye çıkmıştı artık 100 TL, geçen yıl arkadaşlarımla dışarı çıkabiliyordum, okulun yemekhanesinden yemek yiyorum… Şayet seçimi, muhalefet kazanamazsa ne olacak? Beş yıl bu türlü mi geçecek? diye düşünüyorum…Yurtdışına gitmek ve orada kalmak istiyorum, muhalefet kazansa bile uzun müddet bir şeylerin düzeleceğini sanmıyorum” diye sürdürdü.
Muhalefete oy vereceğini söyleyen 19 yaşındaki Damla iktidarın değişmesi gerektiğinden emin. Fakat muhalefet partileri konusunda da kararsız:
MAK Danışmanlık İdare Heyeti Lideri Mehmet Ali Kulat da “Genç seçmenlerin yüklü olarak muhalefetten yana bir tutum ortaya koyduğunu görüyoruz… Gençler değişim istiyorlar” dedi. “Türkiye’deki 18-29 yaş kümesindeki 100 gençten 70 tanesi muhalefetten yana” diyen Kulat, 30’nun ise AKP, MHP, Büyük Birlik Partisi’nden yana olduğunu belirtti.
Özellikle eğitimli ve kentli gençlerin gerek toplumsal medyayı faal kullanmaları, gerek özgürlüklerden yana telaffuzları gerekse de tanınan belediye liderlerinin tesiriyle çoğunlukla muhalefetten yana olduklarını söyleyen MetroPOLL Araştırma lideri Özer Sencar da, klasik telaffuzların ve eski model siyaset yollarının gençlere hitap etmekte zorlandığına işaret etti.
Sencar, “Son periyotta yapılan araştırmalardan 18-24 yaş ortası gençlerin üçte birinin şimdi oy verecekleri partileri belirlemediklerini söyleyebiliriz. Siyasalların bu gençleri sandığa götürecek motivasyonu sağlayabilmek için siyaset kurumuna inancı baştan kurması gerekiyor” dedi.
NEDEN MUHALEFET?
Kulat’a nazaran, bunun sebeplerinden birisi bütün seçmen kümelerinde olduğu üzere iktisat. Yaşlı beşerler Türkiye’yi daha çok eski Türkiye ile kıyaslarken yani yol, hastane üzere yapılan olumlu gelişmelere bakarken genç seçmenin mukayesesi dünyanın geri kalanındaki ekonomik kaidelerle ve arkadaşlarıyla mukayese ediyor. Gençlerin kıymet verdiği bir öbür mevzu da işe alımlardaki liyakat ve bir kısmı fırsat bulsalar öteki ülkeye gitmek istiyorlar.
Kulat’a nazaran de gençler muhalefet konusunda çok ikna olmuş değiller ancak “bugünkünden daha iyidir” diyorlar. (REUTERS)