REKTUM NEDİR?
Kalın bağırsağın makata yakın olan birinci 12 cm olan kısmına rektum ismi verilir ve bu kısımdan kaynaklanan makûs huylu tümörlere rektum kanseri denir. Genelde 35 yaştan itibaren sıklığı artmaya başlar; en sık 50 yaştan sonra rastlanır.
REKTUM KANSERİ NEDİR?
Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenomatöz poliplerden ortaya çıkan bir kanser çeşididir. Kalın bağırsak kanseri her yaşta görülmesine rağmen, hastaların yüzde 90’ından fazlası 40 yaş ve üzerindedir. Bu yaştan itibaren her on yılda risk yaklaşık iki katına çıkar. Ailesinde kalın bağırsak kanseri yahut kalın bağırsak polipi bulunanlar ve ülseratif kolit hastalığı olanlarda risk artar.
REKTUM KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
En değerli belirti dışkılama biçimindeki değişikliktir ve “tenesmus” olarak isimlendirilir. Tenesmus tuvalete gidip rahatlayamamaktır.
İkinci en sık görülen bulgu ise makattan gelen kırmızı taze kandır. Bu da hastalığın birinci belirtilerindendir. Bu iki belirtinin dışında değerli bir belirtisi yoktur, ama kişinin dışkılama alışkanlığındaki değişikliği fark etmesi uzun sürebilmektedir.
Makattan gelen taze kan toplumumuzda ekseriyetle “mayasıl”dandır (hemoroid) diye kabul edilir. Bundan ötürü teşhis etabında büyük bir gecikme yaşanmaktadır.
Ülkemizde rektum kanseri gelişmiş hastalar çoklukla hastalığın ileri evrelerinde tabibe başvurmaktadır.
Bu belirtilere ek olarak kansere bağlı katabolizma denilen bedendeki genel yıkımı gösteren iştahsızlık, kilo kaybı klinik tabloya eklenebilir.
İlerleyen evrelerde rektum için dolduran kitle nedeniyle dışkılama zahmeti ve kabızlık gelişebilir.
REKTUM KANSERİNİN TEDAVİSİ NASILDIR?
Tedavide cerrahi çoklukla birinci seçenek olarak görülür. Cerrahide gaye kanserleşmiş doku ile birlikte tümörsüz alan sağlanacak halde sağlam dokunun da çıkartılmasıdır.
Günümüzde kapalı sistem (laparoskopik) rektum ameliyatları muvaffakiyet ile yapılabilmekte ve hastaların ameliyat sonrası hayat kalitesi ve süratli güzelleşmesi sağlanabilmektedir.
Fakat tek başına cerrahi yaklaşımdan sonra tekrarlama oranı yüksek olduğu için tümörün çıkartılmasından sonra kısa bir düzgünleşme periyodu geçirilip kemoterapi ve/veya radyoterapi içeren tedavi planına geçilir.
Kemoterapi ve radyoterapi hastanın ve hastalığın durumu kıymetlendirilerek ameliyat öncesinde yapılıp, mümkünse kitle küçültülerek, cerrahi teşebbüste tam rezeksiyon hedeflenebilir.
Ameliyat öncesi kemoterapi ve ışın tedavisi (radyoterapi) uygulamasında hastalığın nüks oranının daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Şayet cerrahi sonrası uygulanırsa nüks oranı yaklaşık yüzde 24-40’dır.