Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sümeroloji kısmı öğrencisi Umut Deniz Yorulmaz, 18 Ekim 2017 tarihinde Rektör Erkan İbiş’in karton maketini fakülte içinde gezdirdiği için Rektör İbiş tarafından Umut Deniz hakkında, erdem ve haysiyetini zedeleyen aksiyonlarda bulunduğu gerekçesiyle bir ay uzaklaştırma disiplin cezası verildi.
Umut Deniz Yorulmaz, uzaklaştırma kararının iptali istemiyle yönetim mahkemesine ve sonrasında istinaf mahkemesine yaptığı müracaatları reddedildi.
Bölge yönetim mahkemesi kararındaki muhalif görüşte; bir kelamın tahkir edici olup olmadığının vakte, yere ve duruma nazaran değişebileceği vurgulandıktan sonra dava konusu kelamların onur, onur ve saygınlığı rencide edici değil rahatsız edici, eleştirel nitelikte olduğu değerlendirmesi kayıtlara geçti.
“ZORUNLU GEREKSİNİMİ KARŞILAMIYOR VE ORANTILI DEĞİL”
Umut Deniz Yorulmaz, mevzuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Yüksek Mahkeme şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Başvurucu, söz özgürlüğünü kullanması nedeniyle okuldan uzaklaştırma disiplin cezası ile cezalandırılmış ve eğitim hakkından yararlanamamıştır.
Davanın şartları ışığında ve üstte belirtilen nedenler birlikte değerlendirildiğinde tabir özgürlüğünü kullanan müracaatçıya verilen bir ay okuldan uzaklaştırma disiplin cezasının mecburî bir gereksinimi karşılamadığı üzere orantılı olduğu da kabul edilmemiştir.
Bu kapsamda mahkemelerin ileri sürdüğü münasebetler, müracaatçının eğitim hakkına yapılan müdahale için ilgili ve kâfi görülmemiştir.
Açıklanan münasebetlerle müracaatçının Anayasa’nın 26. unsurunda korunan söz özgürlüğünü kullanması nedeniyle üniversiteden uzaklaştırılmasının Anayasa’nın 42. unsurunda teminat altına alınan eğitim hakkının ihlali niteliğinde olduğunun kabul edilmesi gerekir.”
Anayasa Mahkemesi üyeleri İrfan Fidan ve Saygıdeğer İnce bu sonuca farklı münasebetle katıldı. Fidan ve İnce, “Olayda ayrıca bir inceleme yapılmaksızın “kanunilik” kuralı oluşmadığı için ihlal kararı verilmesi kanaatiyle, farklı münasebetle ihlal kararına katılıyoruz” dedi.
AYM’DEN HAK İHLALİ VE TAZMİNAT KARARI
AYM, öğrenci Umut Deniz’in eğitim hakkının ihlal edildiğine ait savın kabul edilebilir olduğuna, Anayasa’nın 42. unsurunda garanti altına alınan eğitim hakkının ihlal edildiğine, kararın bir örneğinin eğitim hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere Ankara 14. Yönetim Mahkemesine gönderilmesine ve müracaatçıya net 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine oybirliğiyle hükmetti.