Birkaç gündür ABD’de bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada bir dizi temaslarda bulundu. Erdoğan dün de Amerikan PBS kanalının konuğu olarak, dış siyaset ve dünya gündemine ait değerlendirmelerde bulundu.
“Rusya- Ukrayna savaşında şu an hangi tarafın üstün olduğu” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Doğrusu bir başkan olarak ‘ Rusya mı daha faal, Ukrayna mı daha etkin’ arayışı içerisinde değilim. Tek dileğimiz bu savaşın barışla son bulmasıdır. Gerek Sayın Putin’e gerek Sayın Zelenski’ye benim ricam, tavsiyem bu olmuştur. İnsanların vefatıyla neticelenen bir savaşın kazananı olmaz.” karşılığını verdi.
Tahıl koridorunu açmak için çok gayret sarf ettiklerini ve İstanbul’daki mutabakatla bunu gerçekleştirdiklerini anlatan Erdoğan, “Oradan 2 milyon tonu aşan, 3 milyon tona yaklaşan tarım eserlerinin ihracı gerçekleşti. Artık yeni bir etap, bilhassa Rusya‘daki eserlerin de dünyaya açılması. Alışılmış burada benim tek arzum, gelişmiş ülkelere değil, az gelişmiş yahut yoksul ülkelere buradan eserlerin sevkiyatını sağlamaktır. Bunu başarabilirsek yoksul ülkeler, az gelişmiş ülkeler hiç olmazsa bu eserlerle şöyle kendilerine gelmiş olurlar.” sözünü kullandı.
“200 REHİNENİN TAKASINDA MUTABAKAT SAĞLANDI”
Rusya-Ukrayna savaşının süratli bir biçimde bitmesinin nasıl mümkün olabileceği sorusu üzerine Erdoğan, burada yüklü olarak Rusya‘nın halinin çok kıymetli olduğunu belirtti. Özbekistan’da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile etraflıca görüşmelerinin olduğunu hatırlatan Erdoğan, “Kendilerinin de aslında bu işi artık bir an evvel bitirmenin çabası içerisinde olduğunu anladım. Bu gidişin sorunu büyük. Bu noktada, örneğin şu anda 200 rehinenin takası konusunda bir mutabakat sağlandı. Bu hoş bir gelişme. Zira bu rehinelerle birlikte orada çok çok kıymetli bir adım atılmış oluyor. Şu anda onun teknik boyutunu da arkadaşlar yürütüyorlar. Bununla birlikte hoş bir gelişmeyi sağlamış olacağız. Başka taraftan tarım eserleri olayını yeniden tespit ettiğimiz arkadaşlarımız, teknik takımlar etraflıca yürütüyorlar. Bunlar da olağan hoş gelişmeler lakin burada Ukrayna’nın da Rusya’yla tıpkı anlayışta olması lazım ve artık karşılıklı olarak bu çatışmaların, bu savaşın durdurulması noktasında kararlı olmak lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
KIRIM KONUSU
Rusya Devlet Lideri Putin’den 2014’ten itibaren Kırım’ı da sahiplerine vermelerini rica ettiklerini anlatan Erdoğan, “Bunlar birebir vakitte bizim soydaşlarımız. Şayet bu adımı atarsanız bizi de rahatlatırsınız, Ukrayna’yı da rahatlatırsınız, Kırım Tatarlarını da rahatlatırsınız.’ dedik. Lakin maalesef o günden bugüne orada bir adım atılamadı.” diye konuştu.
“HİÇBİR BAŞKAN ATTIĞI ADIMDAN SONRA ‘YANLIŞ YAPTIM’ DEMEZ”
“Sizce Putin, Ukrayna halkının kendini savunma iradesini küçümseyerek aslında yanlış hesap yaptığının farkında mı?” formundaki soru üzerine de Erdoğan, şunları söyledi:
“Hiçbir önder attığı adımdan sonra ‘Ben yanlış yaptım.’ demez. Bunu görmek lazım. Alışılmış bunu söylerken birebir şeyi Ukrayna için de düşünmek lazım. Sanki Sayın Zelenski- bu türlü bir adımı atarken ‘Ben yanlış yaptım.’ diye düşünüyor mu yahut düşündü mü? Doğal önderler girdikleri bir yoldan geri dönüşleri çok sıkıntı olan insanlardır. Şu anda yalnızca Polonya’da 3 milyonu aşkın Ukraynalı mülteci var. Avrupa’nın birçok ülkelerine, bize dahi gelen Ukraynalı göçmenler var. Bunların tümünü ele aldığımız vakit, 5 milyona yakın göçmen şu anda Ukrayna’dan çıkmış vaziyette. Doğal bu bahiste bir başkanın bu işe dayanması, yani 35-36 milyon nüfusu olan Ukrayna’dan bu kadar insanın çıkmış olması kolay bir iş değil. Bir başkanın de bunu anlatması kolay bir iş değil. Fakat önderler bu mevzuda kolay kolay pişmanlık duymuyor.”
“LİDERLERİ BİR ORTAYA GETİRME KONUSUNDA ÜMİTSİZ DEĞİLİM”
Erdoğan, “Sizce bu işgal, Rusların gerekçelendirebildiği bir işgal miydi?” sorusunu yanıtlarken ise şunları kaydetti:
“İşgallerin hiçbirisinin münasebeti olmaz. Bir işgal noktasında bunun sebep sonuç alakasının ne olduğunu en âlâ anlatabilecek olan bizden çok gerek Sayın Zelenskiy gerekse Sayın Putin’dir. En güzel onlar bunun münasebetlerini bilir. Bu münasebetleri değerlendirdiğimiz vakit, istikrar siyasetlerini gözeten bir ülke olarak Türkiye, burada her iki tarafı da dinlemekten yana. Onun için ısrarla bu başkanları bir ortaya getirme isteğimiz var. Bir ortaya getirelim, şahsen kendilerinden bunu daima dinleyelim istedim. Şimdi bunu başarabilmiş değiliz lakin ümitsiz de değilim.” diye konuştu.