Rusya son bir yılda yüzde 35-40 artan petrol fiyatları ve 10 katına yükselen Avrupa gösterge doğalgaz fiyatı nedeniyle şimdiye kadar güç cephesinde savaşın kazananı üzere duruyor. Fakat işler evvel Avrupa’nın alternatif kaynaklara yönlenmesi, akabinde yeşile geçiş gayeleri doğrultusunda başta Rusya menşeli olmak üzere tüm fosil kaynaklardan bağımsızlaşılmasıyla değişebilir. Ukrayna Savaşı’yla birlikte AB’yle safları sıklaştıran ve bilhassa bölgeye sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatını artırmakta olan ABD, kimi uzmanlara nazaran tüm dünyada geçim krizlerine neden güç savaşlarının uzun vadeli kazananı olabilir. The Economist’te 15 yıl çalışan ve 2006 yılından bu yana Financial Times’ın dış siyaset köşe müelliflerinden biri olan Gideon Rachman, “Enerji savaşlarının gerçek kazananı ABD olabilir” başlıklı makalesinde Rusya’nın kısa vadede Batı’yı güç pazarındaki hakimiyetiyle sıkıştırabileceğini fakat bir güç süpergücü olarak pozisyonunun uzun vadede önemli formda zayıflayacağını söylüyor.
“AB’DE GENİŞ TABANLI BİR RESESYONDAN KAÇIŞ YOK”
Avrupa Birliği’nin bilhassa korkulan 2022 kışında derin ve uzun bir resesyondan kaçınabileceği görüşlerini lisana getiren diğer bir FT muharriri Chris Giles ise şu anda seferberlik seviyesinde alınan tasarruf tedbirlerinin, güç faturalarına verilen takviyelerin resesyonun seviyesini hafifleteceği görüşünü lisana getiriyor. “Avrupa’da geniş tabanlı bir resesyondan kaçmanın yolu yok” diyen Giles, gaz akışını ve petrol sevkiyatını büsbütün kesmenin Rusya’nın son ekonomik kartı olacağını belirterek Kuzey Akım 1’in yüzde 20 kapasitesinin büsbütün sıfırlanmasının Macaristan, Slovakya, Çekya, İtalya ve Almanya başta olmak üzere birçok AB iktisadında GSYH’lerde önemli kayıplar getireceğini belirtiyor.
ABD’NİN İNGİLTERE VE AB’YE LNG İHRACATI 3 KATINA ÇIKTI
Bu durum ABD’li LNG üreticilerinin Avrupa Birliği’ne 2022’nin birinci dört ayındaki ihracatını geçen yıla nazaran yüzde 34 artırmasıyla sonuçlandı. ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA) iddialarına nazaran ABD’nin ocak-nisan devrindeki toplam LNG ihracatının yüzde 74’ü Avrupa’ya gitti. AB ve İngiltere’nin güç geçmesi beklenen kış ayları öncesinde stokları doldurmaya çalışması ABD’den LNG ithalatlarını üç katına çıkardı ve ABD’nin bu iki ülkenin LNG ithalatındaki aslan hissesi yüzde 26’ya yükseldi.
Ayrıca Saudi Aramco üzere petrol devleri artan fiyatlarla rekor kârlılıklar elde etse de, fosil yakıtlardan bağımsızlaşma adımları savaşın kazananını şimdiden ilan etmeyi zorlaştırıyor.
BRENT VE WTI’DA YÜKSELİŞ KOLAY OLMAYACAK
Uluslararası Güç Ajansı (IEA), ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA) ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) son bir hafta içinde petrol talebi artışına ait kısa vadeli kestirimlerini revize etti. Lakin revizyonlar petrol talebinde artışın çok da güçlü olmayabileceğine işaret ediyor ve bu durum uzmanlara nazaran Brent ve WTI gösterge petrol fiyatlarında yükselişin çok da kolay olmayacağının habercisi olarak görülüyor. IEA üç kurum ortasından varsayımlarını üst taraflı revize eden tek kuruluş. IEA 2022 için petrol talebi artış varsayımını 380 bin varil artırarak 2,1 milyon varil/gün seviyesine yükseltmişti. OPEC ise öngörüsünü 260 bin varil düşürerek 3,1 milyon varil/gün seviyesine indirdi. Ayrıyeten IEA öngörüleri global sıkılaşma döngüsü ve enflasyonla birlikte talep artışının 2. ve 3. çeyrekte yavaşlayacağını, 4. çeyrekte toplam talebin azalabileceğini öngörüyor. Brent geçen haftayı 98 dolar/varil seviyesinde, WTI ise 92 dolar/varil seviyesinin altında kapatmıştı.
ALMANYA GAZ STOĞUNU SÜRATLİ DOLDURDU
Enerji savaşlarının ortasında kalan Euro Bölgesi’nin en büyük iktisadı Almanya, Rus doğalgazından bağımsızlaşma hedefiyle doğalgaz stoklarını yüzde 75 doluluk seviyesine getirme maksadına planladığı tarihten haftalar evvel ulaştı. Avrupalı güç operatörü GIE bilgilerine nazaran Almanya’da doğalgaz stokları cuma günü 23,3 milyar metreküplük yeraltı depolama kapasitesinde yüzde 75 doluluğa ulaştı. 2021 yılında Almanya toplam 100 milyar metreküp doğalgaz tüketmişti. Avrupa gösterge doğalgazı TTF’in fiyatı, Rusya’nın Ukrayna Savaşı sonrası yaptırımlara karşı AB’ye doğalgaz akışını misilleme olarak kullanmasıyla yalnızca 6 ayda iki katına çıkarak 200 euro/Mwh seviyesinin üzerine yükseldi. TTF 2021 Ocak ayında 20 Euro civarındaydı ve 1,5 yılda 10 katına çıkmış oldu.