Prusias ad Hypium Antik Kenti tarihe ışık tutuyor

Arkeologların hafriyat çalışmalarıyla geçmiş periyotlardaki sarsıntı ve onarımlarla yıkıma, değişime uğradığı tespit edilen Düzce’deki Prusias isim Hypium Antik Kenti’nde bulunan yapılar tarihe ışık tutuyor.

Düzce’deki Prusias isim Hypium Antik Kenti’nde başlatılan hafriyat çalışmaları devam ediyor.

Zamanla üzerine yeni yapılar inşa edilen ama toprak altı zenginliği bozulmayan bölgede, tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü üzere yapılar yer alıyor.

Antik kentin tiyatro kısmındaki hafriyatlarda 2 bin yıllık medusa, mask heykelleri ile groteks figürü ve tonoz bulundu. Sahne kısmının ortalarında yürütülen çalışmada ise Apollon, zafer tanrıçası ve avcı Akteon’un kabartma heykellerine rastlandı.

Tarihi milattan evvel 3. yüzyıla dayanan antik kentteki kazılarla kelam konusu alan günden güne genişlerken, Konuralp Antik Tiyatrosu’nun 11 bine yakın seyirci kapasitesi olduğu belirlendi.

Geçmiş devirlerdeki zelzeleler ve onarımlarla yıkıma ve değişime uğradığı tespit edilen antik kentte, hafriyat çalışmaları titizlikle sürdürülüyor.

“BÜYÜK SÜRPRİZLE KARŞILAŞTIK”

Batı Karadeniz’in Efes’i olarak anılan antik kentte çalışan arkeolog Koray Erdoğan,  belediyeden 45 personel, 5 arkeolog ve sanat tarihçisi, Türk Tarih Kurumu’ndan da 3 arkeologla hafriyatları sürdüğünü anlattı.

Erdoğan, şu bilgileri paylaştı: “Orkestra dediğimiz tiyatronun orta alanında sürdürdüğümüz çalışmalarda Hristiyanlığa geçişle fonksiyonunu yitiren tiyatro yapısının sahne binasından yıkıldığını iddia ettiğimiz büyük mermer bloklarını kaldırma süreci yaparken çabucak altında büyük sürprizle karşılaştık. Onarım tamamlandığında muhtemelen 190 santimetreye ulaşacak Apollon Kitharodos, yani kitharasını çalan Apollon’u tespit ettik. Çabucak onun 4 metre uzağında çok fazla tahrip olmuş bayan heykeliyle birlikte Artemiz’in cezalandırdığı avcı Akteon’un sahnesini ve zafer tanrıçasının heykel kabartmalarını tespit ettik.
Bizim için en değerli buluntulardan biri, tayinini yaptığımız için Apollon oldu. Bilgeliğin, bir noktada sanatın da yaradanı olan Apollon, çok hoş ve güzel formda betimlenmiş.”

“KARADENİZ’DE TESPİT EDİLEN TEK TİYATRO YAPISI”

Erdoğan, buradan çıkan yapıtlardan Konuralp’in 2. yüzyılda büyük değişime uğradığını belirterek, “Şu anda çalışmaları sürdürdüğümüz orta alanda hesaplarımıza nazaran ölçümlerden sonra 16 basamak daha dahil edildiğinde ortalama 11 bine yakın seyirci kapasitesi ortaya çıkıyor. Karadeniz’de zati şu ana kadar tespit edilmiş tek kamu ve tiyatro yapısı” dedi.

Tiyatronun geçmişte birçok zelzeleyle yıkıma uğradığını anlatan Erdoğan, tıpkı formda milattan sonra 2. yüzyılda ve sonrasında yapılan onarım izlerini de burada gördüklerini kaydetti.

Yapının tiyatro olarak kullanılırken daima dönüşüm geçirdiğini aktaran Erdoğan, “Örneğin duvarların tamamı kireç taşından yapılırken, onarımla yapılan taşların Konuralp’in şu anda da ana kayası olan kum taşından tekrar revize edilip tamir edildiğini duvardaki izlerden görebiliyoruz. Bölge aslında sarsıntı bölgesi, antik periyotta de birebir formda tarihte yaşanan sarsıntılar var. Burada da sarsıntının izleri var. Hristiyanlığa geçişle bir arada tiyatroların fonksiyonunu yitirmesi, yasaklanması ve sarsıntının tesirleriyle burası büyük yıkıma uğramış” değerlendirmesini yaptı. (AA)