Uluslararası Af Örgütü, bugün “Protesto Hakkını Koru” başlıklı bir kampanya başlattı. Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, kampanyayla ilgili “Hükümetler protesto hakkını kolaylaştırmak yerine onu yok etmek için her geçen gün daha ileri gidiyor. Harekete geçmenin ve iktidardakilere devredilemez bir hak olan protesto hakkımızı, hoşnutsuzlukları söz etme ve özgürce, kolektif ve kamuya açık olarak değişim talep etme hakkımızı yüksek sesle hatırlatmanın vakti geldi” açıklamasını yaptı.
Uluslararası Af Örgütü, bugün “Protesto Hakkını Koru” sloganıyla bir kampanya başlattığını duyurdu. Örgütten yapılan yazılı açıklamada, “Uluslararası Af Örgütü’nün ‘Protesto Hakkını Koru’ başlıklı kampanyası barışçıl protestolara yönelik hücumlara karşı duracak, amaç alınanlarla dayanışma gösterecek ve insan hakları alanında değişim yaratmak için uğraş gösteren toplumsal hareketlerin maksatlarını destekleyecek” denildi. Açıklamada, Memleketler arası Af Örgütü Genel Sekreteri Callamard’ın kampanyayla ilgili değerlendirmeleri yer aldı. Callamard, şunları kaydetti:
“HÜKÜMETLER PROTESTO HAKKINI KOLAYLAŞTIRMAK YERİNE ONU YOK ETMEK İÇİN HER GEÇEN GÜN DAHA İLERİ GİDİYOR”
“Son yıllarda, on yılların en büyük protesto hareketliliklerinden kimilerine şahit olduk. Black Lives Matter (Siyahların Hayatları Değerlidir), Me Too ve iklim değişikliği hareketleri dünya çapında milyonlarca şahsa sokaklarda ve çevrimiçi ortamda ırksal adalet ve iklim adaleti, eşitlik ve geçim imkanları talep etmeleri ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılığa son verilmesini istemeleri için ilham verdi. Diğer yerlerde, binlerce kişi, polis şiddeti ve öldürmelerine, devlet baskısına ve tahakküme karşı durdu.
Neredeyse istisnasız olarak tüm bu kitlesel protesto dalgaları, devlet yetkilileri tarafından engelleyici, baskıcı ve çoğunlukla şiddetli yansılarla karşılaştı. Hükümetler protesto hakkını kolaylaştırmak yerine onu yok etmek için her geçen gün daha ileri gidiyor. Bu nedenle, dünyanın en büyük insan hakları örgütü olarak, böylesi bir periyotta bu kampanyayı başlatıyoruz. Harekete geçmenin ve iktidardakilere devredilemez bir hak olan protesto hakkımızı, hoşnutsuzlukları tabir etme ve özgürce, kolektif ve kamuya açık olarak değişim talep etme hakkımızı yüksek sesle hatırlatmanın vakti geldi.”
“COVİD-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE, YUNANİSTAN VE KIBRIS’TA OLDUĞU ÜZERE PROTESTO HAKKINA YÖNELİK GENEL YASAKLARA TANIKLIK ETTİK”
Açıklamada, kampanyayla ilgili şöyle dendi:
“Covid-19 pandemisi sürecinde, Yunanistan ve Kıbrıs’ta olduğu üzere, protesto hakkına yönelik genel yasaklara tanıklık ettik. Birleşik Krallık’ta çıkartılan yeni bir yasa polis memurlarına ‘gürültülü protestoları’ yasaklama yetkisini içeren geniş kapsamlı yetkiler tanırken, Senegal’de başşehir Dakar’ın merkezindeki siyasi protestolar 2011’den beri yasak ve hükümet binaları yakınında hiçbir protestoya müsaade verilmiyor.
Ayrıca, her tıpta idarenin hükümetleri, muhalefeti bastırmak için artan biçimde harika hal yetkilerini mazeret ediyor. Bu durum, Covid-19 pandemisinin doruğunda Tayland üzere ülkelerde yaşanırken, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde hükümetin ilan ettiği ‘kuşatma hali’ Mayıs 2021’den beri ordu ve polis güçlerine Ituri ve Kuzey Kivu eyaletlerinde protestoları sonlandırmak için harikulâde yetkiler tanıyor.
“HİNDİSTAN’DA YASADIŞI FAALİYETLERİ TEDBİRE YASASI PROTESTOCULARA, GAZETECİLERE VE İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARINA KARŞI KULLANILDI”
Ulusal Güvenlik Yasası ve maddedeki geniş kapsamlı ‘ulusal güvenlik’ tarifinin öbür emellerin yanı sıra protestoları sonlandırmak için de keyfi olarak kullanıldığı Hong Kong’da görüldü. Hindistan’da terörle çaba kapsamındaki Yasadışı Faaliyetleri Tedbire Yasası ve ‘isyana tahrik’ hatası tekraren barışçıl protestoculara, gazetecilere ve insan hakları savunucularına karşı kullanıldı.
“MYANMAR’DA 2021’DEKİ DARBENİN AKABİNDE ORDU, BARIŞÇIL PROTESTOCULARA KARŞI HUKUKA MUHALİF ÖLDÜRÜCÜ GÜÇ KULLANDI”
Uluslararası Af Örgütü, 2000’lerin başından beri, devletlerin protestolara karşılığının, silahlı kuvvetlerin ve ordu ekipmanlarının kullanımını içerecek halde askerileşmesi tarafında bir eğilimi belgeliyor. Şili ve Fransa üzere ülkelerde, tam teçhizatlı güvenlik güçleri çoklukla zırhlı araçlar, askeri sınıf uçaklar, nezaret dronları, tabancalar ve hücum silahları, ses bombaları ve ses toplarıyla destekleniyor.
Myanmar’da 2021’deki darbenin akabinde meydana gelen kitlesel ayaklanma sırasında ordu, barışçıl protestoculara karşı hukuka karşıt öldürücü güç kullandı. Gözlemcilerin bildirdiğine nazaran, ordunun iktidara el koyduğu tarihten bu yana 2 binin üzerinde kişi öldürüldü, 13 binden fazlası ise yaralandı.
“CUMARTESİ ANNELERİNİN 900.TOPLANMASI ÇEVİK KUVVET POLİSİ TARAFINDAN ENGELLENDİ”
Kadınlar, LGBTİ+’lar ve toplumsal cinsiyet normlarına uymayan bireyler farklı tıpta toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, ötekileştirme, toplumsal normlar ve mevzuatla karşı karşıya kalıyor. Sudan, Kolombiya ve Belarus üzere ülkelerde bayanlar protestolara katıldıkları için cinsel akına maruz bırakılırken Türkiye’de, örneğin Onur Yürüyüşü yıllardır yasaklanmış durumda.
1995’tenberi her hafta Galatasaray Meydanı’nda barışçıl toplanma gerçekleştirerek, 1980’ler ve 1990’larda zorla kaybedilen yakınları için hakikat ve adalet talep eden Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın Haziran 2022’deki 900. toplanması çevik kuvvet polisi tarafından engellendi. İnsan hakları savunucuları ve kayıp yakınlarının da ortalarında bulunduğu 16 kişi gözaltına alındı.”