Ülke 6 Şubat sabahı Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzelelerle sarsıldı. Büyük yıkıma yol açan zelzeleler sonrası bölgelerde, arama-kurtarma çalışmaları sürüyor. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Zelzele Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, DEÜ-DAUM’dan Öğretim Vazifelisi Dr. Özkan Cevdet Özdağ ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Volkan Karabacak da zelzele bölgesine giderek incelemelerde bulundu.
‘İlk 3 ay 7.7 büyüklüğündeki sarsıntısı üretti’
Yaptıkları çalışmalara nazaran en az 5 fay segmentinin kırılarak bu sarsıntılara neden olduğunu söz eden Prof. Dr. Hasan Sözbilir, şu açıklamalarda bulundu: “Bu faylar, tek başına kırılmış olsalardı bu kadar büyük sarsıntı üretemeyeceklerdi lakin birbirleri ile birleşerek kırıldıkları için zelzelenin büyüklüğü ve yıkım derecesi artmış oldu. Yüzyılın en büyük sarsıntısına neden olan fayların yüzey kırıklarını haritalamaya devam ediyoruz. Şu ana kadar yaptığımız çalışmalara nazaran, en az 5 fay segmentinin kırılarak, bu sarsıntılara neden olduğunu söyleyebiliriz. Bu fay kesimleri; 5 ilin-Hatay, Maraş, Adıyaman, Malatya, Gaziantep içinden geçiyor. Güneyden kuzeye gerçek Amanos, Pazarcık, Erkenek, Sürgü ve Çardak Fayı. Birinci 3 fay, 7.7 büyüklüğündeki sarsıntısı üretti. Son 2 fay ise 9 saat sonra tetikleyerek 7.6 büyüklüğündeki zelzelesi meydana getirdi. Böylelikle toplam 500 kilometreye yakın uzunlukta bir kırılma gerçekleşmiş oldu.”
‘İstediğiniz her yere yapı yapamazsınız’
Prof. Dr. Sözbilir, sarsıntıların yeryüzünde her istenilen yere bina-yapı yapılamayacağını hatırlattığını söz ederek kelamlarını şöyle sonlandırdı:
“Bu faylar, tek başına kırılmış olsalardı; bu kadar büyük sarsıntı üretemeyeceklerdi. Ancak birbirleri ile birleşerek kırıldıkları için sarsıntının büyüklüğü ve yıkım derecesi artmış oldu. Fay aslında tabiatın kendi içindeki en büyük kusurunu oluşturur. İngilizce ‘fault’ sözünden türetilmiştir. Tabiatın içindeki bu yanlışa yanılgı ile karşılık vermişiz. Bu yüzden binlerce kişi, enkaz altında kaldı. Tıpkı kusurları yapmaya devam edersek, hayat süremiz gitgide kısalacak. Bu nedenle ehil mühendise, bilim insanına şiddetle muhtaçlık var. Bu zelzeleler şunu net bir formda ortaya koydu; yeryüzünde istediğiniz her yere bina-yapı yapamazsınız. Elhasıl ‘Fayın üzerine bina yaparım, taşıma gücü çok zayıf tabana, sıvılaşma tehlikesi olan tabana bina yaparım’ diyenler, sınıfta kaldı.”