Türkoloji üzerine araştırmalar yapan Gazi Üniversitesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Necati Demir, Çorum’da çalışma gerçekleştirdi. Demir, araştırma gezisi sırasında Çorum’un yüksek noktasındaki ormanda çok sayıda balbalların yer aldığı toplu mezarlık ve kurganlarla karşılaştı.
Cep telefonu kamerasıyla alanı kayda alan Demir, toplu mezarların 1071 öncesi Türk mezarlığı, kurganların ise Göktürk devrine ilişkin olduğunun değerlendirdiğini aktardı.
Görüntüleri “Çorum’da 1071 öncesi Türk mezar ve kurganları. Salur damgalı” notuyla toplumsal medyadan paylaşan Demir, bölgenin muhafazaya alınarak, hafriyat çalışması başlatılması için ilgili kurumlara müracaatta bulunacağını söyledi.
ADRESİ BİLHASSA VERMEDİ
Define avcılarının talan etmesinden tasa duyduğu için alanın adresini vermeyen Prof. Dr. Demir, çocuk mezarı bulunmadığını, bölgenin muhtemelen savaş sonrası oluşturulmuş şehitlik olabileceğini söyledi.
Toplu mezarlığın taş yapısının Altay ve İlah Dağlarındaki kurganlara çok benzediğini kaydeden Demir, şöyle konuştu:
“Balbal taşları çok yıpranmış, erimiş adeta. Türk kültürü ögesi olduğu balballardan aşikâr. Çok geniş bir alan. Evet, bir hafriyat yapmadan 1071 öncesi olabileceğini söylememin nedeni kurganlar. Bu kurganlar Altay Dağları, İlah Dağları’ndaki kurganlara benziyor. Hafriyat yapılması gerekir. 1071 öncesi diye düşündüğüm bir toplu mezarlık lakin en yanlışsız bilgilere hafriyat yapıldıktan sonra ulaşılabilecektir. Bir an evvel sit alanı yapılmalı, müdafaa altına alınmalı.”
“TÜRK TARİHİNİN PARÇASI”
“Bu mezarlık, tam manası ile Türk tarihinin bir modülü durumundadır. Mezarların başlarında 2 metreye varan yükseklikte balbal taşları bulunmaktadır. Mezarların başına balbal taşı koymak Göktürk ve Uygur devleti devrinden kalma bir Türk geleneğidir. Ayrıyeten mezarlığın çabucak bitişiğinde Göktürk periyodu geleneği ile düzenlenmiş 2 adet de kurgan bulunmuştur. Türk geleneklerine nazaran düzenlenmiş kurganlar ile mezar taşları, buranın Türk kültürünün bir kesimi olduğunu hiç kuşkuya yer koymayacak derecede ispatlamaktadır.”
“Çorumdaki sahipsiz bu mezarlık, mezar başlarındaki çok yüksek balballara nazaran iki periyot ortasında oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Kurgan, korumak sözcüğünden türetilmiş Türkçe bir sözcük olup ölülerin korunması için oluşturulan mezarlara denmektedir. Kurganlar, kıymetli bireyler için inşa edilen mezarladır. Bütün bunlara dikkat edildiğinde Çorum yakınlarında tespit edilen mezarlığın 1071 yılı öncesi Anadoluya gelip yerleşen Türklere ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Mezarlıkta çocuk kabri olmadığı için bir savaş sonrası oluşturulduğu düşünülmektedir”.”. (DHA)