Sözbilir, Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nce düzenlenen “6-20 Şubat Maraş ve Antakya Sarsıntıları Bize Ne Diyor?” bahisli çevrim içi eğitime katıldı.
6 Şubat’ta 7,7 büyüklüğündeki Pazarcık ile 9 saat sonra 7,6 büyüklüğündeki Elbistan merkezli sarsıntıların akabinde 20 Şubat’ta Defne merkezli 6,4 büyüklüğünde bir ana zelzele yaşandığını hatırlatan Sözbilir, zelzelelerin akabinde bölgede farklı kısımlardan birçok bilim insanıyla çalışmalar yaptıklarını tabir etti.
Depremleri kıymetlendiren Sözbilir, şunları kaydetti:
“Birinci zelzelede Pazarcık, Amanos, Erkenek ve Narlı segmenti birbirini tetikleyecek halde çok kısa müddette kırılarak 7,7 büyüklüğündeki zelzelesi oluşturdu. Bundan 9 saat sonra da Sürgü Fayı bir transfer niteliğinde çalışarak oradaki gerilimi yan taraftaki faylara iletti ve Doğanşehir ve Çardak fayı birlikte kırılarak 7,6 büyüklüğündeki sarsıntısı meydana getirdi. Bilhassa birinci sarsıntıda önemli manada yıkım olmuştu lakin ikinci zelzelede, birinci sarsıntıda yıkılmayan binalar da yıkıldı. 20 Şubat’ta ana sarsıntılar sınıfında bedellendirilen üçüncüsü Defne’de 6,4 büyüklüğünde bir sarsıntı daha oldu. Bu tıp büyük ölçekli, çok segmentli kırılma dediğimiz sistem dünyada birkaç yerde gözlenmiş ancak bu ölçekte son 100 yılda nadir sarsıntılardan biri olarak kayıtlara geçmiş oldu. Bölgede, bu sistemin içerisinde şimdi kırılmamış çok sayıda fay modülü da var.”
Sözbilir, bölgede yaptıkları yer ölçümlerinde 7,7 büyüklüğündeki sarsıntının 7,3 metre, 7,6 büyüklüğündeki ikinci sarsıntının de 6,6 metre uzunluğunda yer değiştirmelere neden olduğunu saptadıklarını söyledi.
CAN VE MAL KAYBINI ARTIRAN NEDENLER
Sözbilir, zelzeleden sonra çeşitli üniversitelerden farklı kısımlardaki bilim insanlarının çalışmaları sonucu ortaya konan görüşlerin çabucak hemen ortak olduğunu lisana getirdi.
Diri fay üzerinde yapılaşma, taban sıvılaşması ve yapı kontrolü yetersizliğinin can ve mal kaybını arttıran nedenler olarak dikkat çektiğini kaydeden Sözbilir, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yapı kontrolü yetersizliği çok değerli bir parametre olarak karşımıza çıktı. Jeolojik yer etütlerindeki kontrol yetersizliği, yapının yapılma sırasındaki ve bittikten sonraki kontrol yetersizliği günümüzde en çok konuşulan bahislerden bir tanesi oldu. Bana nazaran Türkiye’de yapı kontrolü önemli manada çökmüş durumda. Kesinlikle bunun düzeltilmesi gerekiyor diye düşünüyoruz”