Gazi Üniversitesi Zelzele Araştırma Merkezi Kurucu Lideri Prof. Dr. Süleyman Pampal, Maraş merkezli iki zelzelenin akabinde bilhassa İstanbul’da ‘deprem göçü’ yaşandığını söyledi.
DHA’nın haberine nazaran, Türkiye’nin tamamının sarsıntı bölgesi olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Pampal, “Türkiye’de sarsıntı tehlikesi olmayan santimetrekare yok. Türkiye’nin tamamı, yüksek zelzele tehlikesi altında. Son vakitlerde gündeme sık gelen İstanbul, İzmir, öbür yerler konuşulunca beşerler; kaygılanıyor, göçe hevesleniyor. Türkiye’de nereye giderseniz gidin yüksek zelzele tehlikesi ile karşı karşıya kalacaksınız. Haritaya bakıp ‘Burası daha az koyu’ diyerek, göç etme kararı almasınlar. Türkiye’de sarı, beyaz yer yok; bunu yıllardır konuşuyor, bilimsel platformlarda lisana getiriyoruz. Türkiye’nin her tarafı birbirinden tehlikeli” diye konuştu.
‘ÜLKE ÖRÜMCEK AĞI ÜZERE FAYLARLA ÖRÜLMÜŞ’
Prof. Dr. Pampal, dünyada en büyük yıkıcı sarsıntıların saklı faylarda olduğuna vurgu yaparak şunları söyledi:
“Türkiye oralardan daha az tehlikeli değil, Türkiye daha çok tehlikeli. Türkiye levha sonlarında. Belirlenmiş 500’ün üzerinde etkin fay var, belirlenememiş olanlar da vardır. Maden Tetkik ve Arama (MTA) canlı fay haritasını 2010’lu yıllardan sonra yeniledi, canlı faylar 2 katına çıktı. MTA, hiç kuşkunuz olmasın ki bu son canlı fay haritasını önümüzdeki devirlerde yenileyecek, tahminen bu canlı fayları 800-900’a çıkacak. Ülke örümcek ağı üzere her tarafı faal faylar ile kırılmış, kesilmiş, örülmüş durumdadır. Bu fayların üzerine de alüvyon ovalar gelmiş, fayları gizlemiştir. Kentlerimiz de altında faal faylar olan alüvyon ovaların üzerine kurulmuştur. Bu, tehlikenin katmerli olduğunu gösterir.”
‘ANKARA İSTANBUL’DAN DAHA AZ TEHLİKELİ DEĞİL’
Prof. Dr. Pampal, Ankara ve bölgesinin de sarsıntı riski açısından kıymetli olduğunu kaydederek, “Ankara, İstanbul’dan daha az tehlikeli değildir. Ankara’ya 30 yıl emek verdik; çalıştaylar yaptık, bildiriler sunduk. Ankara’nın sarsıntı tehlikesi Türkiye’nin başka bölgelerinden daha az değil İstanbul’dan, İzmir’den daha az değil. Ankara’nın 50 kilometreye kadar yakın etrafında yıkıcı zelzele yaratma potansiyeli olan faylar var. Tuz Gölü fay sınırı, Haymana üzerinden Ankara’ya geliyor; 7’den büyük zelzele yaratma potansiyeli var. Son günlerde gündeme geldi Yapracık fayı. Bunlar etkin faylar, çok sayıda var” dedi.
‘YAPILARIMIZI SAĞLAM HALE GETİRECEĞİZ’
Ankara’da yapı stokunun zelzeleye dayanıksız olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Pampal, şu sözleri kullandı:
“Ankara’da uygun tabana gerçek yapı prensibinden sapılmış. Ankara’nın yarıya yakın yeri ivme pahalarını artıracak tabanlar. Bunların üzerinde çok katlı ağır betonarme yapılar yapılmış ve bunlar sarsıntı yönetmeliğine uygun olmayan formda yapılmış. Yapı stoku sarsıntıya güçlü değil bu da riskin çok büyük olduğu manasına gelir. ‘İstanbul’dan Ankara’ya gideceğim, Karadeniz’e gideceğim’. Vatandaşlarımız bu türlü şeyleri bıraksınlar. Vatandaşlarımız, öbür yerlere göçme yerine oturacakları kendi bulundukları yerleri, içinde yaşadıkları binaları zelzeleye sağlam hale getirerek yaşamak durumundalar. O çabayı göstersinler. Önümüzde çok makus bir örnek var, gösterilmesi gereken hassaslık gösterilmeli. Bundan sonra beklenen öbür sarsıntılar olduğu takdirde çok daha makus oluruz, altından kalkmaktan zorlanırız. Vatandaşlarımız ve idarelerimiz ile seferberlik ruhu ile bu sorunu çözmeliyiz, yapılarımızı sarsıntıya sağlam hale getirerek yaşayabiliriz. Sarsıntıya destekli olmayan stoku güçlü hale getireceğiz, tamamını test edeceğiz, sağlam olmayanları yıkıp tekrar yapacağız ya da güçlendireceğiz.”
‘ECEMİŞ FAYINDA GÜÇ BİRİKMESİ VAR’
Kayseri’de meydana gelen sarsıntıları de kıymetlendiren Prof. Dr. Pampal, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu sarsıntıların olduğu yer Kayseri Erciyes fayı. Bu fayın güneyi Ecemiş fayı; Niğde’nin doğusu Pozantı Mersin, Akdeniz’e kadar uzanan büyük bir fay. Kuzeyi ise Meczuplar fayı; tekrar Kayseri civarında Sivas’a hakikat uzanan Orta Anadolu fay sisteminin en kıymetli bileşenlerinden biri. Bu cins zelzeleler daha büyük sarsıntıların olabileceğinin haberdarı, bölgenin hareketli olduğunu gösteren bir durum. Ecemiş fayı üzerinde 7’den büyük, 7,5’e ulaşacak tarihi zelzeleler var. Bu etkin bir fay, yıkıcı sarsıntı yaratma potansiyeli olan bir fay. Sivas, Kayseri, Niğde, Nevşehir, Mersin, İç Anadolu’yu etkileyecek büyük bir fay. Orada da güç birikmesi var, uzun vakittir kırılmadığı için daha büyük zelzele oluşturması kelam konusu. Bor civarında da sarsıntılar oluyor, Tuz Gölü çayının doğu ucundadır, Bor. Tuz Gölü fayı da Bor’un batısında başlar Aksaray, Şereflikoçhisar, Haymana üzerinden Ankara’ya kadar gelir. Bu fay da 7’den büyük zelzele üretme potansiyeli olan faal bir fay. Bu da yaklaşık 1000 yıldır sarsıntı üretmemiş, o bakımdan yıkıcı zelzele potansiyeli olan bir fay. Bu, yakın vakitte zelzele olacağı manasına gelmez lakin olma ihtimalinin varlığını vurgulayan olaylardır bunlar.” (HABER MERKEZİ)