Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş, Merkez Bankası’nın dün 100 baz puanlık indirimle faizi yüzde 13’e düşürmesinin akabinde Youtube kanalından “Faiz yalanı” başlıklı bir görüntü yayımladı. Demirtaş, görüntüde Eylül 2021’den başlayarak Aralık 2021’e kadar alınan faiz indirim kararlarıyla piyasa faizlerinde görülen yükselişi anlattı.
Merkez Bankası’nın siyaset faiziyle, piyasa faizinin farklı şeyler olduğunu ve vatandaşları ilgilendiren faizin ise piyasa faizi olduğunu belirten Demirtaş, hükümetin yüksek faize karşı “Nass” telaffuzuna değinerek “E Hani nass. Tüm bu piyasa faizleri Eylül 2021’den bu yana artmış. Artık daha günahkarız” sözlerini kullandı.
Demirtaş konuşmasının başında faize karşı olduğunu belirten Demirtaş “Birazcık aklı olan faizin makus bir şey olduğunu anlar. Ben neden gidip bankadan bana oradan sıfır faizle 100 milyon lira ver demek istemeyeyim, kim düşük faiz istemez ki” sözlerini kullandı. Demirtaş “Diyeceksiniz ki fakat efendim güçlü beşerler var, mevduat faizi yüksek olsun istiyorlar. Faiz yüzde 3-4 fazla olsun onları memnun ediyor, ona ne diyorsun Özgür… Arkadaşlar bakın Siz dünyadaki o dolar milyarderlerinin yüzde 2-3 fazla faize mi tamah ettiğini mi söylüyorsunuz. Bu türlü düşünüyorsanız vizyonunuz çok dar. Arkadaşlar dünyadaki varlıklı beşerler yüzde 300-400, paraların üçe dörde katlayacak yatırımlar bulmaya çalışıyorlar.” dedi.
“Ya bir tane faiz yoksa?”
Demirtaş, dünyada tek bir faiz oranı olmadığına işaret ederek şöyle devam etti:
“Arkadaşlar, hangi faiz günah? Ya bir tane faiz yoksa… Yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada, seçimle gelen siyasetçiler ne diyor, “Faizi indireceğiz, halkımızı rahatlatacağız. Bahsedilen Merkez Bankası faizi…
Ya Hocam Merkez Bankası faiziyle, bizim bankadan aldığımız faiz birebir şey değil mi?
Değil arkadaşlar. Aslında mevzunun özü de bu… Merkez Bankası parayı basıyor ve bunu bankalara veriyor. Verirken bankalardan faiz alıyor. Faizsiz verse bedavaya kağıt modülü olur. Tuvalet kağıdından bile kıymetsiz olur o vakit. İşte biz bu faize siyaset faizi diyoruz.
Haaa… İşte ‘Nas ile yönetiyoruz, faizi indireceğiz. Faizi indirip halkımızı rahatlatacağız’ diyorlar ya… Orda bahsedilen faiz siyaset faizi… Merkez Bankası faizi.”
“Hangisi günah bunların”
İhtiyaç kredisi, rotatif faiz kredisi, ihracat ve yatırım kredisi üzere kredilerin faizinin “piyasa faizi” olduğunu belirten Demirtaş, bu kredilerin faizlerinin Merkez Bankası faiziyle tıpkı şey olmadığını lisana getiren Demirtaş şunları kaydetti:
“Arkadaşlar hangisi günah bunların, hangisinden bahsediliyor din kitaplarında… Net ve açık olarak bana söyleyin. Hangisi daha değerli sizce… Allah isteği için.. Haydi ikisi de günah.. Hangisi daha günah. Hangisi daha acı. Hangisi bizim için daha değerli. Hangisi sonuç. Sonuç olan piyasa faizi..
Peki bu faizlerden rastgele birini indirmek siyasetçilerin elinde midir? Elindedir tabi. Devleti yönetenler Merkez Bankası’na bir telefon eder siyaset faizi iner. Lakin piyasa faizini, bireylerin, şirketlerin, devletlerin aldıkları kredilerdeki faizi indirmenin tek yolu vardır. Islahat yapmak. Islahat yapmak. Islahat yapmak.“
“Allah isteği için Eylül 2021’e bakın”
Demirtaş görüntünün devamında şöyle dedi:
“Allah isteği için gidin Eylül 2021’e bakın. Merkez Bankası’nın siyaset faizi yüzde 19. Ferdî kredi faizleri yüzde 18-20 ortası. Şirketlerin aldığı kredi faizi yüzde 20 falan. 3-5 puan oynayabilir. Devlet yüzde 17’yle kredi alıyormuş.
E ne olmuş… Siyaset faizini yüzde 19’dan 14’e indirmişiz. Dedim ya ülkeyi yönetenler bir telefonla bunu indirebilir. Pekala nitekim bu dinimizce yasaklanan faize ne olmuş. Gelin bakalım.
Bireysel krediler, bugün gidin bankaya yüzde 26-28… Yani artmış. Yani daha günahkarız. Şirketlerin aldığı krediye verdiği faiz bugün yüzde 35… Yüzde 35. O da bankalar uzun vadeli vermiyor o krediyi…
Gidin kamu bankasına sorun bakalım yüzde 35’le 10 yıllık veriyorlar mı? Vermiyorlar arkadaşlar.
Yani şirketlerin kredileri 20’den 35’e 40’a çıkmış. Hatta birtakım kredilerde 45-50 telefuz ediliyor mu ediliyor. Felaket yani.
Peki bizim devlet yüzde 17’yle borçlanıyormuş Eylül 2021’de, artık kaçla borçlanıyor biliyor musunuz? Yüzde 23’le arkadaşlar.
Bu ortada hükümet yalnızca TL cinsinden borç para bulmuyor, bizim Euro Bond dediğimiz tahvilleri satarak da para buluyor, dolar cinsinden de borçlanıyor. Dolar cinsinden borçlanma faizimiz Eylül 2021’de yüzde 6 falan… Bugün yüzde 11.
Allah Allah ya hu Merkez Bankası’nın faizini yüzde 19’dan 14’e indirince kişisel kredi faizleri artmış, şirketlerin yatırım kredi faizleri artmış, devletin TL borçlanma faizleri artmış, devletin dolarla borçlanma faizleri artmış. “