Jeolog ve Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür, “Bu ülkede ebediyyen yaşayacaksak zelzele dirençli kentleri nasıl yaparız onu konuşalım. Benim kendimi adadığım nokta bu” dedi. Görür, ayrıyeten Erzincan-Bingöl ortasındaki fay sınırındaki riske dikkat çekti.
Fatih Altaylı’nın Teke Tek programında soruları yanıtlayan Prof. Görür’ün açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
‘BU ÜLKEYİ ZELZELE DİRENÇLİ HALE GETİREBİLİRDİK’
“Gerçekten bu olan olayları hazmedemiyoruz. Doğal felâkettir başımıza geldi demek pek de mümkün değil. Bu tabiat olayını afete dönüştürmede bizlerin katkısı küçümsenmeyecek ölçüde maalesef. Bu sarsıntı tahminen çok küçük hasarla atlatamayabilirdik. Lakin zelzelesi felaket olmaktan çıkarmış, yerleşim alanları zelzele dirençli hale getirmeyi becermiş toplumlarda bu afet; yani çok az sayıda can ve mal kaybıyla atlatılabilirdi.
‘KAHRAMANMARAŞ’TAKİ ZELZELESİ BEKLİYORDUK’
Ülkemizde yer bilimleri topluluğu hem sismologlar, hem jeologlar hem yer bilimciler. Araştırmanın içinde olanlar. Literatürü takip eden insanlarımızın mutabakat sağladıkları bir husustu. Maraş zelzelesi bizim için gelmekte olduğunu bağıran sarsıntıydı. Sebebi de birinci kere Elazığ zelzelesi olduğu vakit 6.8 diğer arkadaşlarım da söylemiştir. Ben birinci sefer kendi medyamda, yani Twitter attım hem de çıktığım televizyonlarda ‘Doğu Anadolu fayı uyandı’ diye. Doğu Anadolu Fayı ile Kuzey Anadolu Fayı Bingöl Karlıova’da birleşiyor. İki fay da doğrultu atımlı karakterli. Birbirine sürtünerek hareket ediyorlar. Elazığ fayı uyandı dedim ve dikkatli olmak lazım. Elazığ fayının bir manada kardeşi Kuzey Anadolu Fayı, bütün gücünü 20. asırda boşalttı, Marmara hariç. Jeolojik periyotlarda, tarihi periyotlarda zincirleme sarsıntılar ürettiğini biliyoruz. Doğu Anadolu Fayı’nda bir kaygım olduğunu söyledim. Karlıova’dan başlayıp Akdeniz’e kıra kıra gidecek dedim. Doğu Anadolu’yu zelzeleye boğup o denli gücünü boşaltacak, dikkatli olalım dedim. Elazığ zelzelesi, Maraş tarafına, Erkenek, Hatay tarafına güç transfer etmiş olabilir. Mevcut biriken enerjiyi artırmış olabilir. Münasebetiyle sarsıntı yaratabilir dedim. Bu uyarıyı birinci 2020’de yaptım. Her gün her ay ne vakit imkan olduysa söyledim. Bu ülkede gün geçmiyor ki, 4 yahut 4’ün üzerinde zelzele olmasın. Maraş’taki zelzelesi bekliyorduk. Çok komplike düşünüp, bilim adamı pozlarına girmeye gerek yok. Doğrultu atımlı faylar gücünü boşaltırken, yüzde 20’sini uca yanlışsız gücünü bir ölçü gönderiyor. Oralarda en son sarsıntı 1514. Çok fazla sene geçmiş. Güç birikmiş, ‘kırıldım, kırılacağım’ noktasına gelmiştir. İşin esbab-ı mucibesi bu.
‘KAHRAMANMARAŞ ÜÇ LEVHANIN BİRLEŞTİĞİ YER’
Karlıova’dan Doğu Anadolu Fayı Maraş’a kadar geliyor. Türkiye’deki yer bilimleri topluluğunun farklı görüşleri var. Celal Şengör ve ben tıpkı şeyi düşünüyoruz fakat farklı düşünen arkadaşlarımız var. Doğu Anadolu Fayı’nı Hatay’a götüren bir kabul de var. Ölüdeniz fayı ve Hatay graderi Doğu Anadolu Fayı olarak devam eder. Bu faylar levha hudut faylarıdır. Ölüdeniz Fayı Afrika ile Arap levhasının sonu. Ölüdeniz Fayı Batı’dan Afrika ve Arabistan’ın sonudur. Kuzeydeki hudut da bu bindirme fayıdır. Kahramanmaraş’ta Anadolu, Arap ve Afrika levhasının birleştiği bir yer var.”
‘BURASI YAKINDA KIRILIR’
Doğu Anadolu Bölgesi’nde her vakit sarsıntıların görülebileceğini söyleyen Prof. Dr. Naci Görür, “Ama, en yüklü olarak Erzincan, Bingöl, Karlıova ortasında Yedisu fayının bulunduğu yer var. kuzey Anadolu fayı üzerinde. En son 1790’larda olmuş. Burası yakında kırılır. Bir tarih vermek hakikat değil. Fakat çok beklemeyeceğimizi düşünüyorum” dedi. (HABER MERKEZİ)