Türk dış siyaseti, yaklaşık bir yıldır bir dönüşüm içerisinde. Bu hafta İsrail ile karşılıklı tekrar büyükelçi atama kararı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bu hafta Ukrayna dönüşü Mısır ve Suriye ile temaslara yönelik açıklamaları kelam konusu dönüşümü bir kere daha gündeme getirdi.
Dış siyasetteki sil baştan yaklaşımla bölgedeki ülkelerle olağanlaşma sürecine ve yeni istikrar siyasetine ait ODTÜ Memleketler arası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi ve Dış Siyaset Enstitüsü Lideri Prof. Dr. Hüseyin Bağcı Cumhuriyet’e değerlendirmede bulundu.
Bağcı, süreci “Türkiye’nin dış siyasette olağana dönüşü” olarak tanımladı. Bağcı, “Uluslararası meselelerin işbirliği ve siyasi diyalogla çözülebileceğini anlayan Erdoğan, çivisi çıkmış bir politikayı sağlamlaştırmaya çalışıyor” dedi. Global gelişmelerin de bu dönüşüme yardımcı olduğunu belirten Bağcı,“Değerli yalnızlık’tan çok istikametli diplomasiye ve komşularla münasebetleri düzeltmeye yanlışsız bir dönüş yaşanıyor” diye konuştu. Ankara’nın yaklaşık son 13 yıldaki kutuplaştırıcı telaffuzları yüzünden Doğu Akdeniz’de ve Ortadoğu’da büyük bir yalnızlık içinde olduğunu belirten Bağcı, “Ankara, Rusya-Ukrayna savaşında olduğu üzere bir müddettir istikrar siyasetiyle bunu aşmayı deniyor” sözlerini kullandı.
ZAMAN KAZANIYOR
Erdoğan’ın siyaset değişimindeki nedenlere ait konuşan Bağcı, “Cumhurbaşkanı itimat kazanmaya çalışıyor. İktisat piyasalarında, diplomaside ve milletlerarası siyasette itimat arayışında. Fakat gelecek seçimlerden ötürü şu an vakit kazanmaya muhtaçlığı var” sözlerini kullandı.
Bağcı, “Erdoğan’ın seçimleri kaybetmesi durumunda yeni gelecek hükümetin siyasetlerinin Erdoğan’ın şu anda uygulamak istediği siyasetlerin devamı niteliğinde olacak” yorumunu yaptı.
BÜYÜK BEDELLER
Yitirilen itimadın tazelenmesi için “büyük bedeller” ödenebileceğine vurgu yapan Bağcı, “Erdoğan’ın daha evvel konuşmam dediği Suriye, Mısır, İsrail ve Körfez ülkeleriyle tekrar diyaloğa girmesi gerekecek” dedi.
“Ödenecek bedeller” konusunda Erdoğan’ın 2009’da Davos’ta İsrail’e “Siz öldürmeyi âlâ bilirsiniz” dediğini anımsatan Bağcı, olağanlaşma gündeminde “Tel Aviv’in konumu değişmedi, Ankara değişti” diye belirtti. Bağcı, “yeni siyasetteki asıl sorunun, itimat tesis ederken yeni inanç verici tedbirlerin beraberinde neler getireceği” olduğuna dikkat çekti. Seçimler yaklaşırken vaktinin hükümetin aleyhine işlediğini söyleyen Bağcı, “uluslararası aktörlerin ve piyasaların Türkiye’ye rahatça tekrar güvenebileceğini fakat AKP hükümetinin itimat kazanmasının belirsiz” olduğunu kaydetti.
‘AVRUPA İNANÇLI LİMAN’
Denge siyasetine ait konuşan Bağcı, Rus önder Vladimir Putin ile 2013’te yaptığı sohbette, Putin’in Türkiye’nin Şangay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) üye olmak istemesi durumunda bunun kabul edileceğini belirttiğini söyledi. Bağcı, Türkiye’nin “Yeniden Asya” siyaseti çerçevesinde ŞİÖ’ye katılmasının uygun olabileceğini de tabir etti.
Jeopolitik ve siyasi bedeller açısında Türkiye’nin Avrupa’nın bir kesimi olduğunun altını çizen Bağcı, ŞİÖ üzere ekonomik işbirliği temelli yakınlaşmalardan ulusal çıkarların ziyan görmeyeceğini ekledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun geçen günlerdeki “Türkiye Avrupa’dır” kelamlarına yönelik ise, “Avrupa, Ankara için inançlı limandır” değerlendirmesinde bulundu.