OMÜ Veteriner Fakültesi Veterinerlik Fizyolojisi Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Çenesiz, hayvanların sarsıntısı evvelce hissetmesine ait savların bilimsel bir desteği olmadığını kaydetti. Birçok kişinin ‘Depremlerden evvelden haberimiz olabilir mi?’ sorusunu merak ettiğini, bu nedenle hayvan davranışlarını sorgulandığını hatırlatan Prof. Dr. Çenesiz, “Hayvanlar, özel duyular açısından insanlara nazaran hayli gelişmiş canlılardır. Koku, işitme duyuları, titreşimi (vibrasyon) daha erken hissetmeleri, insanlara nazaran çok daha yüksek seviyededir. Bundan ötürü zelzeleden çabucak evvel meydana gelme ihtimali olan koku değişimi, titreşimler ya da sesi bir mühlet evvel algılayabilirler. Fakat davranış değişikliklerine yalnızca bunların sebep olduğunu söyleyebilmek; şu an için çok mümkün değil” dedi.
‘DEPREM ESNASINDA HAYVANLAR DA PANİKLİYOR, KORKUYOR’
Hayvanlardaki davranış değişiminin kaygı ve panik olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Çenesiz, “Farklı etmenlerden ötürü bunların yönlendirildiği düşünülürse; erken uyarıcı olarak hayvanların davranışlarının kullanılabilmesi, mevcut bilimsellikte mümkün değil. Elbette sarsıntı esnasında farklı davranışlar sergiliyorlar. Tıpkı insanlarda olduğu üzere. Onlar da panikliyor, korkuyor, endişeleniyor. Bu yüzden farklı davranabiliyorlar. Lakin daha öncesinde, bunu varsayım edebiliyor, öngörebiliyor ya da sezinliyor ve bundan ötürü farklı davranışlar sergiliyor diyebilmemiz mevcut bilimsel bilgiler ile mümkün değil. İlerleyen yıllarda bunun üzerine çalışılabilir fakat şu an için bunu söyleyebilmemiz çok zor” diye konuştu.
‘KÖPEKLERİN İŞİTME VE KOKU ALMA DUYULARI ÇOK GELİŞMİŞ’
Koku ve ses duyularının güçlü olması nedeniyle bilhassa köpeklerin arama-kurtarma faaliyetlerinde etkin rol aldığını belirten Prof. Dr. Çenesiz, şunları söyledi:
“Narkotik ve arama-kurtarma köpekleri birçok ünite tarafından kullanılıyor. Bunlar, özel eğitilmiş köpekler. Bu eğitimler de farklı merkezlerde gerçekleştirilebiliyor. Köpeklerin işitme ve koku alma duyuları çok gelişmiş. Bilhassa çığ ya da göçük altında kalanları, canlı bulabilmek için özel eğitiliyorlar. Köpeklerin, enkaz altındakilerin kalp atışlarını duyabilmeleri ya da küçük sesleri işitmeleri ve yaralılara ulaşabilmeleri mümkün olabiliyor. Bunun için uzun süren ve özel eğitimler gerekiyor. Bu eğitimler sayesinde hayvanları kullanabilmemiz mümkün olabiliyor.