Son yıllarda sağlıklı beslenmeye olan ilgi, bitkisel eserlere olan yönelimi de artırıyor. Bilhassa bitki çayları, tüketicilerin hem sağlıklı olmak hem de çeşitli hastalıklardan korunmak emeliyle tercih ettiği eserler ortasında öne çıkıyor. Pekala bitki çayı tüketirken nelere dikkat edilmeli?
‘Gıda kodeksine uygun olmalı’
Bitkilerin sıhhati esirgeyici pek çok husus taşıdığının anlaşılmasıyla birlikte bitkisel eserlere olan talebin de arttığını belirten Prof. Dr. Ekrem Sezik, şu bilgileri verdi:
“Son vakitlerde özellikle, antioksidanları hami olarak, soğuk algınlığında rahatlatıcı yahut dışkılamayı kolaylaştırıcı hedeflerle çay içme yaygınlaşmış durumda. Başka taraftan siyah çaya alternatif olarak içilmesi de ülkemizde bitki çaylarının tüketimini hayli artırdı. Fakat bitkisel çayları ‘otu al, kaynat iç’ olarak düşünmemek gerekir. Her eserde olduğu üzere bitkisel çaylarda da eserin kalitesi değerlidir. Bu konu da lakin hammaddenin kaliteli, üretim tesislerinin hijyenik koşullara sahip ve eserin tahlil edilerek muteber olduğunun gösterilmesi ile mümkündür. İçecek olarak üretilen çayların besin kodekslerinde istenen kalitede olması gerekir.”
‘Denetim ve tahlilleri yapılmış olmalı’
Bitkilerin ya tabiattan uygun toplama tekniği yahut güzel tarım uygulamaları ile elde edildiğini tabir eden Sezik, tüm bu süreçte gerekli olan bütün kontrollerin değerli olduğunu vurguladı. Sezik, “Hasattan sonra kurutma, gerekiyorsa parçalama yapılır. Depolama için uygun ve standart kurallar sağlanmalı. Bitkiler, toprak, toz, kir ile böcek ve öbür hayvan kirliliklerini taşımamalı. Bitkilerin, ağır metal, pestisit, herbisit, mikrobik bulaşma ölçüleri hudut kıymetler için verilen kıymetlerin üstünde olmamalı.
Bitkilerde üreyebilecek yahut üremiş olan mikrofungusların eseri olan aflatoksin, okratoksin tayinleri kesinlikle yapılmalı. Bu unsurlar hayvan deneylerinde kansere sebep olmakta ve kanser yapan olarak kabul edilmektedir. Ayrıyeten radyoaktif bulaşma olup olmadığı, pirolizidin ve tropan alkaloitlerinin bulunup bulunmadığı da aranmalı. Bu tahliller uygun değilse, tüketici çay içerken devamlı ziyanlı unsurları de almış olur” diye konuştu.
Açıkta satılan eserler ne kadar inançlı?
Türk halkının bitkisel eserleri ve çayları daha çok aktar ve gibisi dükkanlardan aldığını hatırlatan Prof. Dr. Ekrem Sezik, bu noktada da dikkat edilmesi gereken mevzular olduğunu söyleyerek şunları hatırlattı:
“Aktar üzere yerlerde, açıkta satılan eserlerin sıhhate ziyanlı hususlar taşıyabileceği konusunu unutmamak gerekir. Bu eserlerin kullanılmasını hakikat bulmuyoruz. Zira açıkta satılan eserlere elde ediliş, nakil ve bekleme sırasında hangi ziyanlı unsurların bulaştığını, son kullanım tarihini, yani besin olarak kullanılmaya uygun olup olmadığını maalesef bilmiyoruz. Aktar, baharatçı, şifalı bitkiler sarayı üzere isimler verilmiş dükkânlarda bitkiler açıkta satılmaktadır. Çuvallarda, kutularda, yatay cam dolaplarda, kavanozlarda… Yol kenarına çıkarılmış çuvallar içindeki ıhlamur, adaçayı üzere bitkilere yoldan ve geçen araçlardan bulaşanlar ihmal edilemez. Aktar dostlarım bana darılmasınlar fakat ben bilinen firmaların poşet çaylarının kullanılmasını tavsiye ediyorum. Zira bilinen firmaların poşet çaylarında kullandıkları bitkilerin üretimlerinin sıhhat kurallarına uygun olduğunu, ağır metal, herbisit, pestisit ve öteki tahlillerin yapıldığını biliyorum.”
‘Poşet çay imalinde kullanılan kağıt bitkisel’
Poşet çay imalinde kullanılan kağıtların, bir muz çeşidi olan Abaka bitkisinin yapraklarından elde edilen liflerden üretildiğini hatırlatan Sezik, sıhhate ziyanlı olmadığını belirterek, “Bu unsur bildiğimiz selüloz değildir. Ziyanlı olabilecek rastgele bir husus taşımaz. Ayrıyeten demleme sırasında suya rastgele bir lif yahut husus vermez. Bu konu da tahlillerle gösterilmiştir. Özcesi ziyanlı değildir. Poşet çaylarda dikkat edilmesi gereken en kıymetli konu, poşetin içinde bulunan bitkilerin kalitesi ve üretildiği tesislerdir. Bilinen firmaların poşet çayları tahlilli ve hijyeniktir. Poşet çay alınırken üretim yahut son kullanım tarihi bulunup bulunmadığına da kesinlikle dikkat edilmeli. Ihlamur, adaçayı, kuşburnu, yeşil çayın kaliteli olanları tüketmek kuralıyla sıhhate faydalı olduğunu belirtmekte fayda görüyorum” sözlerini kullandı.