Gezginimiz Nurgül Büyükkalay, Krakow’da
Avrupa’da tren seyahatinin keyifli edemeyeceği kimse yoktur diye düşünüyorum. Biz de yaklaşık üç saatlik bir tren seyahati yapıyoruz. Krakow beni Varşova’dan daha çok heyecanlandırıyor, haksız da çıkmıyorum. II. Dünya Savaşı’na tanıklık etmiş lakin savaş periyodunda Nazilerin karargâhı olduğu için bombardımandan etkilenmemiş. Kentteki birçok tarihi yapı özgünlüğünü koruyor lakin kent tezatlıklarla dolu. Savaştan derin bir yara almasa da büyük acılar barındırıyor. Bu yüzden kent daima canlı olsa da bir yanı daima hüzünlü. Krakow tanınan Avrupa rotalarından biri değil lakin havasını soluyan herkesin bu kenti çok sevdiğine eminim.?
Rynek Glowny’deki Noel pazarlar
Avrupa kentlerini yeni yıl devrinde, soğuğa karşın bir diğer seviyorum. Krakow da Noel için mükemmel süslenmiş ve kentin her yeri ışıl ışıl. Eski meydan yakınlarında airbnb’den kiraladığımız konutumuza yerleştikten sonra birinci iş kendimizi Noel pazarlarının kurulduğu ana meydan Rynek Glowny’ye atıyoruz. Burası ortaçağdan kalma eski kent bölgesinin tam merkezi. Faytonların, kiliselerin, tarihi binaların olduğu eski kente adım atar atmaz ortaçağa ışınlanıyorum güya. Kabarık elbiseli bayanlar ve siyah kadrolu, şapkalı adamlar eksik yalnızca.
Rynek Belediyesi Kulesi önündeki melek figürü
Çam reçinesi kehribarlar
Meydanın gotik hoşu Aziz Meryem Bazilikası, heykelleri, tabloları ve dış mimarisinin görkemiyle süper. Farklı stilde inşa edilen iki kulesinin hüzünlü bir kıssası de var: Kilisenin inşaatında iki kardeş birlikte çalışırlar. Küçük olan kulesini hem daha süratli bitirir hem de daha hoş yapar. Yaptığı kule kısa kalınca büyük kardeş bunu kendine yediremez ve kardeşini bir gece bıçaklayarak öldürür. Bu bıçağı kapalı çarşının girişinde görebilirsiniz.
Meydanı süsleyen The Cloth Hall kentte gördüğüm en hoş binalardan bir oburu. İsminden da anlaşılıyor, burası evvelce kumaşçıların yeriymiş. Şu an ikramlık eşya dükkânları var. Ayrıyeten ülkenin en ünlü sanatkarlarının fotoğraf ve heykellerini görebileceğiniz Krakow Ulusal Müzesi de kesinlikle ziyaret edilmeli. Bilhassa Jan Matejko’nun fotoğrafları olağanüstü…
Krakow’dan alabileceğiniz en hoş ikram kehribar taşından yapılan takılar. Fosilleşmiş çam reçinesi olan kehribar kolyeler çok şık. Takan kişiyi makus güçten koruduğu da söyleniyor.
Ziyaret ettiğimiz noktalardan biri, kentin en ünlü müzelerinden Rynek Yeraltı Müzesi. Burası da tekrar ana meydanda fakat yerin 4 metre altına iniyorsunuz. Müzede Krakow’un ortaçağda nasıl bir yer olduğuna dair oldukça bilgi ediniyoruz. Rynek Belediye Kulesi tekrar meydanın ihtişamlı tarihi yapılarından biri. Binanın içinde Kıyafet Müzesi de var.
Krakow’la özdeşleşen Wawel Kalesi’ni görmek için kentin güneyine hakikat yürüyoruz. Ejderha anıtıyla ünlü, surlarla çevrili kale Polonya’nın en uzun ırmağı Vistül’ün kenarında.
Buradan sonra tarafımızı en çok görmek istediğim yerlerden Oskar Schindler’in Emaye Fabrikası’na çeviriyoruz. ‘Schindler’in Listesi’ sinemasını seyrettiyseniz bu isim size tanıdık gelecek. Schindler yaklaşık 1.100 Museviyi Nazi katliamından kurtarmış. Fabrika bizi Nazi işgali altındaki Krakow’a yanlışsız, tarihi bir seyahate çıkarıyor. Ayrıyeten ‘Piyanist’ sineması de Krakow’da çekilmiş ve Chopin de kentin ismine bir rondò (hızlı ve canlı müzik) bestelemiş.
Festivaller çok renkli Öğrenci nüfusunun fazla olmasının tesiriyle kışa ve soğuğa karşın gecenin geç saatlerine kadar hayat devam ediyor. Kentteki barların birçok underground, yani yeraltında. Eski kentte bir caz barda eğlendikten sonra kentin en canlı bölgesi olan, Yahudi mahallesi Kazimierz’e gidiyoruz. Kafe, restoran ve barlar Plac Nowy Meydanı etrafında toplanmış. Kentin şenlikleri de çok renkli. Krakow’a seyahat planınızı yaparken şenlik takvimine göz atmanızı öneririm.
Krakow’un merkezini gezdikten sonra, sonraki gün rotamızı kente 60 km aradaki AuschwitzBirkenau Kampı’na çeviriyoruz. Nazi periyodunun en büyük toplama kampı burası. Kentteki birçok noktada bu kamp için çeşitler satılıyor. Hem giriş çıkışların daha pratik olması hem de kamp hakkında ayrıntılı bilgi için tıp almak daha mantıklı. Bu kampı görmek sahiden biraz yürek istiyor. Açıkçası kampı gezmek bizi epey zorladı. Bunu göze almanızı öneririm.
Kentin tanınan lezzetleri
Sıra en sevdiğim aktiviteye geliyor. Pazardaki lokal tatları denemeye başlıyoruz. Ben en çok pierogi ve zapiekanka’yı seviyorum. Pierogi bir çeşit mantı lakin bizim mantıdan daha büyük, tadı daha farklı. Etli, peynirli, patatesli, kabaklı ve ıspanaklı üzere çeşitleri var. Birçok lokal restoranın menüsünde var lakin en uygunu Zapiecek üzere yalnızca pierogi yapan restoranlarda yemek. Uzun bir ekmeğin üzerine mantar, peynir, patates üzere materyallerin konduğu bir sokak lezzeti olan zapiekanka da favorilerimden. Tezgâhlarda çokça gördüğümüz sıcak peynir oscypek, Polonya’nın meşhur simidi obwarzanek, badem, portakal kabuğu ve kuru üzümle hazırlanan tatlı makowiec, kremalı hamurişi paczki sevdiğim öteki tatlardan.
Noel pazarlarında birçok yemeğin tadına baksak da kentin güzel restoranlarını da keşfediyoruz. Krakow’un yemek kültüründe çorbanın olması bizi çok memnun ediyor. Soğuk havada kenti gezdikten sonra aklımıza gelen birinci şey kahveden çok sıcacık bir çorba oluyor zira. Tavuk suyu, lahana, havuç ve erişteli rosol çorbası, tarçın ve mor turpla yapılıp içine mantı eklenen barszcz çorbası en meşhurlarından. Starka Restoran, Kuchnia Polska Gaska, Domowe Przysmaki ve Alchemia lokal yemekler yiyebileceğiniz restoranlardan