POLİP NEDİR?
Polipler, içi boşluklu organlarımızın yüzeylerini örten katmanda meydana gelen, çoğunlukla kabartı halinde olan olağandışı doku büyümeleridir. Poliplerin birden fazla bir santimden daha küçüktür.
Genellikle küçük ebatlıdırlar ve iki farklı formda görülürler. Bunlardan biri mantara benzeri. Başkası ise daha düz bir formdadır ve etrafına nazaran hafif bir tümseği vardır.
Poliplerin büyük çoğunluğu düzgün huyludur. Ancak oluşumlarının arkasında olağandışı hücre büyümesi olduğu için tedavi edilmemeleri ya da alınmamaları halinde berbat huylu hale dönüşebilirler.
Kansere dönüşmesi ihtimali; oluştukları yere, neden oluştuklarına ve ne kadar müddettir var olduklarına bağlı olarak değişir.
Kalın bağırsakta ortaya çıkan poliplerin kanserleşmeden alınması değerlidir. Bu yüzden özellikler risk kümesindeki bireylerin makul aralıklarla denetimden geçmesi hayati kıymet taşıyabilir.
POLİP NEDEN OLUR?
Poliplerin nedenleri bulundukları yere nazaran değişiklik gösterebilir. Örneğin, boğaz polipleri çoklukla yüksek sesle bağırmaktan kaynaklanan bir yaralanmanın yahut teneffüs tüpünden kaynaklanan hasarın bir sonucudur. Birtakım durumlarda da tabipler poliplerin nedenini belirleyemezler.
Bilinen kimi nedenler şunlardır:
-Kronik mide iltihabı
-İltihap
-Aşırı östrojen
-Tümör
-Yabancı bir nesne
-Kist
-Kolon hücrelerinin genlerinde mutasyon.
Polipler, kanser hücreleriyle benzeri formda süratle bölünerek çoğalır yahut büyürler. Poliplerin birçok uygun huylu olsa da kansere dönüşebilmelerinin nedeni budur.
POLİP ÇEŞİTLERİ
Polipler, en yaygın olarak bağırsak ve rahim iç yüzeyinde görülmekle birlikte burun, kulak, boğaz, mide, safra kesesi, mesane üzere bedenin çok çeşitli organlarında da karşımıza çıkarlar.
Nazal Polipler: Nazal bölgede gelişen poliplerin çoğunluğu kansere neden olmaz. Damla formunda bir formda olurlar. Oluşma nedenleri kronik inflamasyondur. Her yaşta ortaya çıkabilen bu polipler çocuklara nazaran yetişkin şahıslarda daha fazla görülür. Tedavi sonrasında tekrar çıkma ihtimalleri bulunur.
Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi poliplerinin çoğunluğu uygun huylu olup nadiren kansere dönüşürler. Safra kesesi polipinin sayısı ve boyutu arttıkça kansere dönüşme riski artmaktadır. Bu nedenle tespit edildikten sonra aralıklı olarak takip edilmeleri gerekir.
Mide Polipleri: Midede oluşan polipler çoklukla pek bir belirti vermedikleri için farklı bir mide sorunu için inceleme yapıldığında, süreç esnasında rastlantısal olarak tespit edilir. Bu poliplerin büyük kısmı kansere neden olmaz. Kimi çeşitlerinin varlığı, ilerleyen yıllarda kanser ihtimalinin olabileceğine işaret eder.
Endometriyal Polipler: Rahim iç yüzeyinde tespit edilen yuvarlak yapılı bu poliplerin ebadı 2 mm’den 40 mm’ye kadar değişebilir. Sıklıkla berbat huylu değildirler. Adet döngüsünün bozulmasına neden olabilirler. Rahimde bir yahut birkaç polip tıpkı anda oluşabilir.
Kulak Polipleri: Kulak polipleri yuvarlak yapılıdır. Orta kulak civarında ve kulak kanalında gelişirler. Kırmızıya yakın bir renkleri vardır ve kanamaya meyilli bir yapıları bulunur. Kanserli olanları da bulunur.
Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri sık rastlanan polip çeşitlerinden biridir. 50 yaşın üstündeki her dört bireyden birinde bağırsak polipleri görülebilir. Bu nedenle bu yaş kümesindeki bireylerin nizamlı olarak bağırsak polipleri için tarama yaptırmaları önerilir.
Kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görülen bu poliplerin hiperplastik olarak isimlendirilen çeşitleri kansere dönüşmezken, adenomatoz olarak isimlendirilen çeşitleri büyümeleri halinde kansere dönüşebilir.
POLİP TEDAVİSİ
Polip tedavisinde süreç birkaç farklı ögeye nazaran belirlenir. Bunlardan birincisi poliplerin bulunduğu yerdir. Bir öbür öge poliplerin ebadıdır.
Bunların dışında poliplerin uygun huylu ya da makûs huylu olup olmadıklarına bağlı olarak tedavi süreci farklılaşır.
Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi polipinin boyutu, düzgün huylu yahut berbat huylu olup olmadığını kestirim etmeye yardımcı olabilir. 10 mm’den daha küçük olan safra kesesi poliplerinin kanserli olma mümkünlüğü düşüktür ve ekseriyetle tedavi gerektirmez.
Standart karın ultrasonografisi kullanılarak takip edilir. Safra kesesi polipinin boyutu ve sayısı artıyorsa, 10 mm’den daha büyük ise vakitle kansere dönüşme olasılığından ötürü tedavi edilirler. Tedavisi de safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılmasını (kolesistektomi) içerir.
Endometriyal Polipler: Doktorunuz rahminizi inceledikten sonra polip olup olmadığını görür. Polip varsa bundan bir örnek alarak laboratuvara gönderir. Polipiniz sizde rastgele bir şikayete neden olmuyorsa tedavi yapılmaz ancak makul aralıklarla tertipli denetime gelmeniz istenir.
Polipleriniz nedeniyle şiddetli kanama yaşıyorsanız, hamile kalmanızda sorun yaratıyorlarsa cerrahi operasyonla alınırlar. Menopozun akabinde ortaya çıkan poliplerde de tedavi yolu, alınması istikametindedir.
Kulak Polipleri: Kulağınızdaki poliplerin nedenine bağlı olarak tedavi metodu belirlenir. Polip sıkıntınızın gerisinde enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisinden sonuç alınmazsa polipten kesim alınarak laboratuvarda incelenir ve cerrahi operasyonla alınması tercih edilebilir.
Mide Polipleri: Mide poliplerinin tedavisini belirleyen ana öge polipin cinsidir. Adenom yani kansere dönüşebilecek polipleriniz varsa örnek alınarak laboratuvara gönderilir ve sonuca nazaran tedavi programı yapılır.
Kanserleşme riski göstermeyen küçük poliplere çoğunlukla daha fazla müdahale edilmezken, risk içeren ya da büyük boyuttaki polipler çıkarıldıktan sonra midenin muhakkak aralıklarla takip edilmesi gerekir.
Nazal Polipler: Küçük polipleriniz varsa ilaç tedavisi yapılarak rahatlamanız yoluna gidilir. Bu ilaçlar sprey ya da tablet biçiminde olabilir. Poliplerle birlikte enfeksiyon görülüyorsa antibiyotik tedavisi uygulanır.
İlaç tedavisine karşılık vermeyen poliplerin alınması tercih edilir. Polipleriniz endoskopi tekniğiyle alınmaya uygunsa bu metot tercih edilir. Endoskopiyle alınmaya uygun değilse ileri cerrahi operasyonla müdahale edilir.
Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri için kolonoskopi yapılırken sıklıkla tedaviye de başlanır. Süreç sırasında görülen polip kolonoskopiyi yapan tabip tarafından alınır. Daha sonra bu polip incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Burada emel polipin uygun huylu mu makûs huylu mu olduğunun anlaşılmasıdır.
Poliplerin erkenden çıkarılması kanser gelişmesi ihtimalini azaltır. Bu nedenle 50 yaşından itibaren hekiminizin uygun görüleceği aralıklarla kolonoskopi yapılması önerilir.